Tiên phong trước khi luật hóa
Theo báo cáo mới đây của Ngân hàng Thế giới, ước tính Việt Nam lãng phí gần 3 tỷ USD mỗi năm vì không tái chế riêng rác thải nhựa từ sinh hoạt. Còn chất thải hữu cơ ước tính lãng phí hơn 30 tỷ USD mỗi năm khi gần 70% không được tái chế... Các chuyên gia cho rằng, việc tận dụng được nguồn rác thải này chắc chắn đem lại lợi ích cho các bên, đặc biệt đối với các doanh nghiệp (DN) đồ uống.
Tại Hội thảo “Giải pháp bao bì bền vững - Mắt xích quan trọng trong nền kinh tế tuần hoàn (KTTH)” mới đây, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) - ông Nguyễn Văn Việt cho biết, Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) 2022 có nhiều điểm mới, trong đó có nhiều quy định góp phần thay đổi công nghệ, hành vi, thói quen trong tất cả các khía cạnh của hoạt động kinh tế - xã hội, theo hướng phát triển các mô hình tăng trưởng kinh tế bền vững, thúc đẩy KTTH, phục hồi và phát triển nguồn vốn tự nhiên.
Cũng theo ông Việt, mặc dù Luật BVMT có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 song các DN trong ngành đồ uống đã và đang triển khai nhiều sáng kiến, giải pháp nhằm thúc đẩy thực hiện các mục tiêu của KTTH.
“Tính bền vững đang trở thành giá trị cốt lõi trong hoạt động của các DN ngành đồ uống, giúp DN xác định tầm nhìn và định hướng chiến lược kinh doanh của mình. Với chi phí hàng triệu USD cho các hoạt động này trong những năm gần đây, nhiều DN đã giành được các giải thưởng trong nước và quốc tế về DN có trách nhiệm (CSR) và phát triển bền vững (PTBV) theo các tiêu chí môi trường - xã hội - quản trị (ESG)…” - Chủ tịch VBA thông tin.
Một số mô hình tiêu biểu như: 3 trụ cột trong thực hiện các chính sách về môi trường: Trung hòa carbon, bảo tồn nguồn nước và KTTH của Heineken đặt ra 3 mục tiêu: Sản xuất đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2030, trong chuỗi giá trị giảm 30% phát thải vào năm 2030, trung hòa carbon vào năm 2040 và sử dụng 100% nguyên liệu bền vững vào năm 2030.
Hay Chiến dịch "Một thế giới không rác thải" của Coca Cola đặt mục tiêu thu gom và tái chế mỗi chai nhựa và lon sản phẩm được bán ra đến năm 2030; Suntory Pepsico cũng hành động giảm thiểu việc sử dụng nhựa, tiết kiệm 140 tấn nhựa/năm…
Ông Amit Lahoti, Giám đốc Thương mại Cấp cao kiêm Tổng Giám đốc - châu Á, Tập đoàn Ball Beverage Packaging chia sẻ, tại Việt Nam, hơn 77% lon nhôm đang được thu gom để tái chế và lon TBC-Ball được đánh giá chứa hơn 76% nguyên liệu tái chế. “Trên cơ sở này, chúng tôi rất vui vì lon nhôm đạt được điểm vật liệu tuần hoàn cao nhất” - ông Amit Lahoti nói.
Cần có chính sách khuyến khích
Theo Chủ tịch VBA, các DN tiêu biểu trong ngành đồ uống luôn có chung một tầm nhìn cho mục tiêu PTBV, xuất phát từ việc thấu hiểu lợi ích của người tiêu dùng và những yêu cầu tuân thủ pháp lý, cam kết hội nhập, cùng cộng đồng và Chính phủ hướng tới thực hiện đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thông qua các hoạt động đồng hành với Chính phủ, thực hiện các mục tiêu BVMT, chủ động tìm kiếm giải pháp gắn với thực tiễn và thông lệ. Song song với đó, các DN cũng mong muốn nhà nước có chính sách tạo điều kiện cho DN đầu tư nguồn lực cho KTTH.
Dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, TS. Lại Văn Mạnh, Trưởng ban Kinh tế tài nguyên và Môi trường (Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường – ISPONRE, thuộc Bộ TN&MT) cho biết, KTTH là một trong những giải pháp ưu tiên, quan trọng được nêu ra trong các định hướng chính sách, pháp luật BVMT ở Việt Nam.
Khẳng định vai trò chủ động của DN trong triển khai KTTH, ông Mạnh cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nhà nước trong: Đầu tư khoa học công nghệ, cung cấp nền tảng thông tin, dữ liệu; Nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng, chuyển giao công nghệ và sản xuất thiết bị, đào tạo nhân lực để thực hiện KTTH; Cung cấp nền tảng chia sẻ thông tin, dữ liệu về KTTH…
Đặc biệt, cần có chính sách khuyến khích DN áp dụng KTTH, nhất là các DN nhỏ và vừa như ưu đãi, hỗ trợ thuế, phí theo pháp luật BVMT; Triển khai tín dụng xanh, trái phiếu xanh…
“Áp dụng KTTH trong ngành đồ uống chứa đựng nhiều tiềm năng cao, cơ hội mới cho các DN đang hoạt động trong lĩnh vực này. Các DN có thể áp dụng các giải pháp KTTH ngay từ giai đoạn thiết kế, lựa chọn vật liệu, thiết kế các sản phẩm, thiết kế quy trình phân phối, tiêu thụ và thu hồi để đảm bảo hạn chế tối đa sử dụng nguyên liệu, vật liệu thô, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế phát sinh chất thải và tác động xấu đến môi trường”.
TS. Lại Văn Mạnh, ISPONRE
“KTTH và PTBV không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn đảm bảo "tái sinh" nguồn nguyên liệu, môi trường, văn hóa và sự sống cho con người. Đồng thời, KTTH và PTBV phải là vấn đề được thực hiện xuyên suốt trong chuỗi cung ứng từ nguyên liệu đầu vào cho đến sản phẩm cùng. Đây là cơ hội và thách thức đối với các DN, bao gồm các DN trong ngành đồ uống…”.
Ông Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch VBA
