Trong hai ngày 21 và 22/4, tại Pattaya (Thái Lan), các quan chức cao cấp ASEAN và Trung Quốc đã tiến hành họp về thực hiện DOC, tham vấn chính thức về COC và về quan hệ Đối tác ASEAN - Trung Quốc. Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh dẫn đầu tham dự.
Tại cuộc họp, hai bên đánh giá quan hệ đối tác chiến lược ASEAN – Trung Quốc tiếp tục đạt được những tiến bộ quan trọng trên nhiều lĩnh vực hợp tác như kinh tế, chính trị - an ninh, văn hóa - giáo dục... Thương mại hai chiều ASEAN – Trung Quốc năm vừa qua đã đạt trên 400 tỷ USD. Trung Quốc tiếp tục là bạn hàng thương mại lớn nhất của ASEAN trong khi ASEAN là bạn hàng thương mại lớn thứ ba của Trung Quốc. Tổng đầu tư của Trung Quốc vào ASEAN hiện đạt hơn 100 tỷ USD. Hai bên phấn đấu đạt mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều 500 tỷ USD vào năm 2015.
Tại cuộc họp, các quan chức ASEAN và Trung Quốc cũng khẳng định quyết tâm đẩy mạnh hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc, đồng thời ghi nhận một số đề xuất gần đây của Trung Quốc để tăng cường quan hệ hợp tác với ASEAN như việc xây dựng Hiệp ước về láng giềng thân thiện, hữu nghị và hợp tác, nâng cấp Hiệp định Thương mại tự do (FTA) ASEAN - Trung Quốc, thành lập Ngân hàng đầu tư hạ tầng cơ sở châu Á, tăng cường hợp tác biển...
Về vấn đề biển Đông, ASEAN nhấn mạnh việc cần thiết phải thực hiện đầy đủ các nguyên tắc của DOC, trong đó có việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển của Liên Hợp quốc năm 1982. Hai bên cũng đã trao đổi về việc thực hiện Kế hoạch công tác 2014 trên cơ sở của Bản hướng dẫn thực hiện DOC.
Về việc hướng tới COC, ASEAN khẳng định COC cần phải là bộ quy tắc tổng thể và có giá trị cao hơn DOC nhằm bảo đảm tốt hơn cho hòa bình, ổn định an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông. Do đó, hai bên cần sớm đi vào thương lượng thực chất về COC, trước hết là chia sẻ để thống nhất về quan điểm, cách tiếp cận, mục tiêu của COC.
Hai bên cũng nhấn mạnh việc xây dựng kế hoạch công tác và lịch trình làm việc cụ thể NM để đẩy nhanh quá trình tham vấn về COC. Về cơ chế thảo luận COC, hai bên tiếp tục khẳng định Hội nghị các quan chức cấp cao (SOM) ASEAN – Trung Quốc là cơ chế chính thức về xây dựng COC, Nhóm công tác chung (JWG) là cơ chế hỗ trợ và triển khai chỉ đạo của SOM. Dự kiến, trong năm 2014 sẽ có thêm một cuộc họp SOM và 2 cuộc họp Nhóm công tác chung ASEAN - Trung Quốc về DOC và COC.
Bên cạnh đó, các quan chức cấp cao ASEAN và Trung Quốc cũng đã đạt được đồng thuận về việc tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực an ninh phi truyền thống như tìm kiếm cứu nạn, cứu trợ nhân đạo, lập đường dây nóng để trao đổi thông tin trên biển ASEAN - Trung Quốc.
Tại cuộc họp, Thái Lan đã đề xuất chủ trì một Hội nghị khu vực về đấu tranh chống tội phạm xuyên quốc gia trên biển vào giữa tháng 9 tới đây. Bộ Ngoại giao Thái Lan cho biết, hội nghị này sẽ đề cập đến những thách thức an ninh hàng hải và phản ánh những nỗ lực của ASEAN – Trung Quốc nhằm thúc đẩy một môi trường hòa bình và ổn định trong cấu trúc khu vực đang được định hình.
