Từ chuyển biến tư duy đến thành công đồng bộ
Phát biểu tại Hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững diễn ra mới đây, ông Nguyễn Văn Thọ – Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhấn mạnh: “Xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo không chỉ là mục tiêu của một giai đoạn, mà là nhiệm vụ thường xuyên, xuyên suốt. Đây cũng là chỉ tiêu được đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp của tỉnh.”
 |
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính Phủ, ông Phạm Viết Thanh - Bí thư tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trao Quyết định công nhận tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 |
Theo ông Thọ, bước chuyển quan trọng nhất trong quá trình thực hiện hai chương trình này chính là sự thay đổi tư duy từ người dân. Nếu như trước đây, không ít người còn mang tâm lý trông chờ vào Nhà nước, thì nay, đông đảo người dân đã chủ động, tích cực tham gia – từ quy hoạch, giám sát đến đóng góp sức người, sức của. Hai phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và “Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau” đã thực sự lan tỏa sâu rộng, huy động được sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị.
Nhờ sự quyết tâm trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện, diện mạo nông thôn Bà Rịa – Vũng Tàu đã thay đổi rõ nét. Hệ thống hạ tầng được đầu tư đồng bộ, giao thông nông thôn được bê tông hóa và nhựa hóa, điện – nước – thủy lợi cơ bản đáp ứng đủ cho sản xuất và sinh hoạt. 100% trường học đạt chuẩn quốc gia, nhiều trường có phòng học đa chức năng để phát triển văn – thể – mỹ. Trạm y tế xã và trung tâm y tế huyện được nâng cấp, phục vụ tốt hơn cho nhu cầu khám chữa bệnh ban đầu.
 |
Chế biển sản tại huyện Long Đất |
Đáng chú ý, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện đạt trên 95%, và toàn tỉnh không còn nhà tạm, nhà dột nát – minh chứng cho một nông thôn khang trang, an toàn và nhân văn hơn trước. Tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có 40/40 xã đạt chuẩn nông thôn mới (100%), trong đó có 35 xã đạt chuẩn nâng cao và 14 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. 7/7 đơn vị cấp huyện đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, chính thức đưa Bà Rịa – Vũng Tàu vào nhóm địa phương hoàn thành sớm và toàn diện mục tiêu đề ra.
Không còn hộ nghèo
Bên cạnh nông thôn mới, chương trình giảm nghèo bền vững cũng đạt nhiều kết quả nổi bật. Ngay từ đầu giai đoạn 2021–2025, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành bộ chuẩn nghèo đa chiều riêng, với mức thu nhập cao hơn chuẩn quốc gia 1,3 lần, đồng thời mở rộng chính sách hỗ trợ cho cả hộ cận nghèo và hộ vừa thoát nghèo trong vòng 3 năm.
 |
Tuyến đường giao thông liên xã ở huyện Xuyên Mộc |
Kết quả đến cuối năm 2022, Bà Rịa – Vũng Tàu không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn đa chiều quốc gia. Đến năm 2024, không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo riêng của tỉnh. Đây là một thành tựu có tính chất nền tảng cho phát triển bền vững và đảm bảo an sinh xã hội. Song hành với đó, cơ cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch rõ rệt theo hướng công nghiệp – dịch vụ. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 90,04 triệu đồng/năm, riêng tại các xã nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu là trên 91,05 triệu đồng/năm.
Theo ông Nguyễn Văn Thọ, các mô hình liên kết chuỗi giá trị giữa hộ dân – hợp tác xã – doanh nghiệp ngày càng hiệu quả. Nhiều hợp tác xã đã phát huy tốt vai trò là “nhạc trưởng” trong sản xuất – sơ chế – tiêu thụ sản phẩm. Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được triển khai rộng khắp, tạo đầu ra ổn định cho nông sản và góp phần bảo tồn đặc sản bản địa. Một số sản phẩm tiêu biểu như tiêu Châu Đức, nước mắm Phước Hải, hải sản chế biến Côn Đảo… đã khẳng định thương hiệu trên thị trường nội địa và dần tiếp cận kênh phân phối hiện đại như siêu thị, sàn thương mại điện tử.
Nông thôn mới không dừng lại ở tấm bằng công nhận
Không chỉ phát triển hạ tầng hay sinh kế, Bà Rịa – Vũng Tàu còn chú trọng xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh từ cơ sở. Nguyên tắc tập trung dân chủ được thực hiện nghiêm túc, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo được chỉ đạo sát sao ngay từ xã – phường, góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh trật tự và củng cố niềm tin trong nhân dân.
 |
Mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao tại huyện Côn Đảo |
Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khẳng định: “Không thể có nông thôn mới bền vững nếu thiếu sự đồng hành, tin tưởng và tham gia thực chất từ người dân. Sự đoàn kết và ý thức làm chủ của người dân chính là nhân tố cốt lõi dẫn đến thành công hôm nay.”
Dù đạt được nhiều thành tựu, Bà Rịa - Vũng Tàu không dừng lại ở danh hiệu. Trong bối cảnh tỉnh sáp nhập vào TP HCM theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang chủ động xây dựng Chương trình nông thôn mới giai đoạn mới để đảm bảo quá trình chuyển giao hành chính không làm gián đoạn chương trình phát triển nông thôn. Trong năm 2025 và giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đặt mục tiêu có thêm 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 4 xã đạt chuẩn kiểu mẫu, nâng tổng số xã đạt chuẩn nâng cao lên 38/42 xã và kiểu mẫu lên 18/42 xã.
Từ một vùng đất từng gặp nhiều khó khăn, Bà Rịa – Vũng Tàu hôm nay đã khẳng định vị thế của một địa phương kiểu mẫu trong phát triển nông thôn. Không còn hộ nghèo, không còn xã chưa đạt chuẩn – đó không chỉ là những con số, mà là minh chứng cho một vùng quê đang vươn mình, chuyển mình, sống tốt và sống bền.
Hành trình ấy vẫn còn tiếp tục – với những xã thông minh, những mô hình sản xuất tiên tiến, và trên hết là một mục tiêu chung: nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, không ai bị bỏ lại phía sau.
