Đó là nhưng thông tin gây chú ý được cung cấp tại hội thảo An toàn vệ sinh lao động - phòng, chống bạo hành tại các cơ sở y tế nằm trong chuỗi chương trình Bảo vệ blouse trắng do Công đoàn Y tế Việt Nam tổ chức cuối tháng 10 vừa qua. chuỗi chương trình Bảo vệ blouse trắng do Công đoàn Y tế Việt Nam tổ chức cuối tháng 10 vừa qua.
Nhân viên y tế cũng có nhiều nguy cơ bệnh tật
Lâu nay, mọi người vẫn tưởng làm bác sĩ là không quá vất vả, ít nguy hiểm. Thế nhưng, sự thật đằng sau đó lại không phải như vậy. Nghề y vẫn đầy rẫy nguy hiểm, cùng với đó là sự cống hiến, hi sinh của đội ngũ y bác sỹ để cứu chữa người bệnh. Theo một số bác sĩ, nhân viên y tế thì công việc của họ cũng áp lực, tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm bệnh tật rất cao.
Theo một nữ điều dưỡng tại Trung tâm bảo trợ xã hội số 1 xã Quảng Hợp (huyện Quảng Xương, Thanh Hóa) cho biết: “Trung tâm có khoảng gần 600 bệnh nhân tâm thần điều trị. Những chuyện như không may lây bệnh từ bệnh nhân hay áp lực stress tôi không nhắc đến, những thứ đó mình có thể khắc phục được. Điều tôi muốn đề cập là những bệnh nhân họ có vấn đề về thần kinh. Bình thường họ rất hiền lành, thế nhưng khi phát bệnh, họ quay sang đánh đập nhân viên y tế cũng là điều bình thường. Ở đây trường hợp y, bác sĩ bị bệnh nhân đánh bầm dập là chuyện xảy ra nhiều. Mới đầu ai cũng sợ lắm, nhưng dần dần cũng thành quen.”
Theo TS. Phạm Thanh Bình - Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam - cán bộ y tế, đặc biệt các bác sĩ, là những người phải trải qua quy trình tuyển chọn, đào tạo khắt khe với thời gian học tập kéo dài. Thế nhưng, môi trường làm việc của cán bộ y tế ở nước ta thuộc diện áp lực nhất vì quá tải, thiếu thốn về cơ sở vật chất và trang thiết bị, chưa kể nhân viên y tế còn phải đối mặt với nhiều rủi ro vì những tác hại của bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm.
“Nguy hiểm hơn là những tác hại không lây nhiễm như hóa chất, nóng, tiếng ồn, bức xạ ion hóa, sóng siêu âm, các tác động đến da, căng thẳng về tâm lý stress, nguy cơ bị bạo hành cao. Đáng lo ngại là các bức xạ ion hóa gây biến đổi gen, nhiễm sắc thể, can thiệp vào quá trình chuyển hóa, chậm phân chia tế bào, nguyên nhân của các loại ung thư máu, da, xương và tuyến giáp. Thống kê sơ bộ của Công đoàn Y tế Việt Nam cho thấy có gần 2.000 đoàn viên là cán bộ y tế bị ung thư, mắc bệnh hiểm nghèo” – Bà Bình chia sẻ.
Đồng tình với quan điểm này, PGS.TS Doãn Ngọc Hải- Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường phân tích thêm, cán bộ y tế đối diện với nhiều yếu tố nguy cơ chứa mầm bệnh, stress nghề nghiệp như: Nhóm bệnh nghề nghiệp do yếu tố vi sinh vật dễ mắc bệnh lao nghề nghiệp, viêm gan B, C, nhiễm HIV, bệnh leptospira nghề nghiệp. Nhóm bệnh nghề nghiệp do yếu tố vật lý dễ mắc phóng xạ, điếc do tiếng ồn và đục thủy tinh thể. Nhóm bệnh liên quan do cả yếu tố hóa học, bụi, dễ mắc bệnh viêm phế quản mạn tính, hen nghề nghiệp…
Những con số kinh hoàng về tình trạng hành hung y, bác sĩ
Tình trạng trộm cắp, cò mồi, bắt cóc trẻ sơ sinh, người nhà bệnh nhân sử dụng ma túy, say rượu… hành hung y, bác sĩ đang ngày càng gia tăng.
| |
Chia sẻ về nguy cơ, thực trạng an ninh trật tự tại khu vực bệnh viện, lãnh đạo Bệnh viện 09 (huyện Thanh Trì, Hà Nội) cho biết: “Người bệnh tại Bệnh viện gồm 03 nhóm đối tượng: Bệnh nhân HIV/AIDS giai đoạn cuối điều trị nội trú; Bệnh nhân ngoại trú điều trị bằng ARV và Bệnh nhân ngoại trú điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone. Người bệnh nội trú và điều trị ngoại trú ARV tại Bệnh viện hết sức phức tạp, đa số có tiền sử nghiện ma tuý, mại dâm, mức độ tuân thủ điều trị kém, có thái độ bất hợp tác. Thêm số người bệnh là những người nghiện điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, tình hình an ninh trật tự tại Bệnh viện càng thêm phức tạp. Một số đối tượng điều trị Methadone, điều trị HIV đã lợi dụng việc điều trị để mua bán ma túy trái phép, ảnh hưởng lớn đến an ninh trật tự tại Bệnh viện cũng như khu vực xung quanh.”
Đồng thời Bệnh viện nằm trong địa bàn dân cư đông đúc tiếp giáp giữa một số phường của Quận Hà Đông và một số xã của Huyện Thanh Trì. Ngay sát khu vực Bệnh viện có khu đô thị Cầu Bươu. Tại đây có 02 tòa chung cư, nhiều căn biệt thự và nhà liền kề trong đó có nhiều căn hộ chưa có người ở là nơi có điều kiện cho các đối tượng nghiện ma túy lợi dụng làm địa điểm sử dụng trái phép chất ma túy dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ phức tạp về an ninh trật tự.
Theo thống kê của Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), từ năm 2010 đến năm 2016, cả nước đã xảy ra ít nhất 22 vụ bệnh nhân, người nhà bệnh nhân hành hung cán bộ y tế. Năm 2017, có 13 vụ. Đặc biệt, năm 2018 không chỉ xảy ra nhiều vụ tấn công thầy thuốc nghiêm trọng, mà nhiều vụ côn đồ vào tận bệnh viện tấn công bệnh nhân và thầy thuốc. Từ đầu năm 2019 đến nay, có khoảng 20 vụ bạo hành thầy thuốc tại bệnh viện, chủ yếu tại các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, trong đó có 4 bác sĩ, 15 điều dưỡng và một bảo vệ bị hành hung.
Trong số các vụ bạo hành y tế, 70% nạn nhân là bác sỹ, 15% là điều dưỡng. 90% vụ bạo hành xảy ra khi bác sỹ đang cấp cứu, chăm sóc cho bệnh nhân, 60% xảy ra khi thầy thuốc đang giải thích cho bệnh nhân, người nhà.
PGS. TS. Phạm Thanh Bình bày tỏ quan điểm: “Tình trạng bạo hành cán bộ y tế đang làm nhiệm vụ ngày càng gia tăng và nghiêm trọng về mức độ. Điển hình là trường hợp của bác sĩ Trần Văn Giàu (Bệnh viện Đa khoa Vũ Thư, Thái Bình) tử vong vì bị người nhà bệnh nhân bạo hành. Gần đây, một nhân viên bảo vệ tại Trung tâm Y tế Quế Sơn (Quảng Nam) cũng đã tử vong do ngăn cản vụ cãi nhau giữa người bệnh và người nhà bệnh nhân. Chính vì vậy, bảo đảm an toàn vệ sinh lao động và phòng chống bạo hành là trách nhiệm không chỉ của người sử dụng lao động, người lao động, các cấp công đoàn, mà còn của các bộ, ngành, cấp chính quyền. Các cơ quan truyền thông cần lên tiếng để cán bộ y tế yên tâm làm tốt công việc chăm sóc sức khỏe cho người bệnh.”
Theo ông Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh: “Hiện có hơn 1.400 bệnh viện, 339.000 lượt bệnh nhân và hơn 500.000 nhân viên y tế, mỗi năm có khoảng 160 triệu lượt người khám và 27 triệu người bệnh điều trị nội trú. Đây là sức ép khá lớn đối với các nhân viên y tế. Nếu nhân viên y tế không đảm bảo đủ sức khỏe thì không thể chăm sóc tốt cho người bệnh.
Trên thế giới, nhân viên y tế bị bạo hành gấp bốn lần so với ngành nghề khác. Tại Việt Nam, bạo hành trong ngành y tế có tỷ lệ cao, chiếm 25% tổng số bạo hành tại nơi làm việc. Từ năm 2010 đến tháng 5/2017 có 26 vụ việc điển hình về mất an ninh, trật tự bệnh viện trong đó năm 2014 có tới 7 vụ điển hình.
“Hiện nay, pháp luật Việt Nam cũng chưa mang tính răn đe cao. Nhiều nước chỉ cần có lời nói mang tính gây hấn với nhân viên y tế là bị giam giữ. Trong khi pháp luật nước ta chưa có những quy định chặt chẽ, chưa có chế tài xử phạt nặng, nên tình trạng bạo hành như xúc phạm danh dự, bạo hành tinh thần rất phổ biến trong môi trường bệnh viện.” - ông Khoa nói.
Từ thực trạng trên thiết nghĩ cần có những chế tài phù hợp, đủ sức răn đe tránh tình trạng mất an ninh trật tự khu vực bệnh viện, cơ sở y tế, để nhân viên y tế có thể yên tâm công tác không bị phân tâm bởi những yếu tố bên ngoài.