Hiện nay, tỉ lệ trẻ bị tai nạn thương tích trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng có xu hướng tăng lên. Theo thống kê của Cục Quản lý môi trường, mỗi năm trung bình có hơn 370.000 trẻ bị tai nạn thương tích, số trẻ em tử vong do tai nạn thương tích là 6.600 trường hợp/năm chiếm tỷ lệ 35,5%. Ngoài ra, nhiều trẻ em bị chấn thương phải điều trị tại bệnh viện và thường để lại hậu quả lâu dài về sức khỏe, tâm lý, thậm chí là khuyết tật suốt đời.
Một số vụ tai nạn thương tích học đường xảy ra gần đây như: Gần 30 học sinh ở Thái Bình có triệu chứng ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh trung thu ở lớp. Nhiều học sinh bị ngộ độc khi mua nước ở cổng trường ở Cao Bằng, hoặc uống trà sữa tự pha trong giờ thực hành rồi bị ngộ độc tại Lào Cai; một nữ sinh THPT tại Đắk Lắk bị bạn học dùng guốc đánh chảy máu đầu; Nam sinh lớp 9 tại Hà Nội đuối nước tử vong do thầy giáo dạy bởi mải bấm điện thoại...
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM, tai nạn thương tích là sự việc xảy ra ngoài ý muốn của chủ thể, do tác nhân bên ngoài, gây nên những tổn thương về thể chất và tinh thần. Tai nạn thương tích thường dễ xảy ra ở lứa tuổi học đường do tính hiếu động, thích tò mò, nghịch ngợm cũng như hạn chế về kiến thức, kỹ năng phòng ngừa tai nạn thương tích của học sinh.
Các nguyên nhân thương tích thường gặp đối với học sinh là tai nạn giao thông, té ngã, đuối nước, bỏng, điện giật, ngộ độc do hóa chất, thực phẩm, vật sắc nhọn đâm, cắt, đánh nhau, bạo lực hoặc do tiếp xúc với các vật nổ như pháo và bao gồm cả trường hợp thương tích do hành động tự tử gây ra.
Để phòng ngừa tai nạn giao thông, tại khu vực trường học cần có biển báo trường học cho các loại phương tiện cơ giới ở khu vực gần trường học. Trong giờ học, giờ giải lao phải đóng cổng trường, giám sát việc ra vào của học sinh khi đến trường để đảm bảo an toàn.
Thường xuyên tổ chức các buổi tuyên truyền, phổ biến kiến thức về luật giao thông, thực hiện các quy định an toàn giao thông và bảo an toàn khi tham gia giao thông. Tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm đảm bảo an toàn giao thông cho phụ huynh, đảm bảo tuân thủ quy định về an toàn giao thông, không chạy xe máy trong sân trường, đảm bảo an toàn khi đưa, đón các em học sinh.
Phòng ngừa té ngã: Thường xuyên kiểm tra các trang bị tại trường học như: bàn ghế, bảng viết, mặt sân, cầu thang… khi phát hiện có hư hỏng hoặc gây nguy hiểm cho học sinh cần được sửa chữa hoặc thay thế. Nhà trường cần đảm bảo an toàn, chắc chắn đối với dụng cụ phục vụ cho việc dạy và học các môn thể dục, thể thao. Hướng dẫn cho học sinh không đến gần những nơi không an toàn, vui chơi đúng khu vực quy định theo sự hướng dẫn của nhà trường.
Phòng ngừa bạo lực, đánh nhau trong trường học: Tăng cường giáo dục nâng cao kiến thức và nâng cao ý thức cho các em học sinh tránh việc đùa giỡn quá mức, xô đẩy, đánh nhau trong khuôn viên nhà trường. Quy định và giám sát chặt chẽ nhằm đảm bảo học sinh không mang theo các vật sắc nhọn nguy hiểm như dao, kéo, súng cao su… khi đến trường. Thầy, cô thường xuyên theo dõi, giám sát, giáo dục cho các em học sinh nhằm nâng cao tinh thần đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau trong các hoạt động vui chơi và học tập.
Phòng ngừa điện giật, sự cố do điện: Hệ thống điện trong lớp phải an toàn, không để dây trần, dây điện hở, bảng điện để cao. Nhà trường thường xuyên kiểm tra các đồ dùng, thiết bị sử dụng điện để đảm bảo an toàn.
Phòng ngừa ngộ độc thức ăn: Hướng dẫn học sinh không tham gia mua bán quà bánh hay ăn hàng rong xung quanh cổng trường. Thực phẩm do thức ăn nhà bếp, nước uống phải đảm bảo vệ sinh, rõ nguồn gốc. Phải có hợp đồng cam kết mua bán thực phẩm sạch rõ nguồn gốc với công ty cung cấp.
Phòng ngừa đuối nước: Tạo điều kiện cho các em học sinh rèn luyện thể lực, học bơi và biết bơi theo quy định. Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao kiến thức cho các em học sinh khi bơi phải tuân thủ quy tắc an toàn. Trang bị kiến thức về an toàn đường thủy: khi di chuyển bằng các phương tiện tàu, thuyền… phải mặc áo phao bảo hộ. Giếng, bể nước trong khuôn viên trường học phải có nắp đậy an toàn. Trong trường hợp có xảy ra lũ lụt, học sinh đi học qua sông, suối phải có người lớn đưa và phải đảm bảo an toàn.
