Nhà làm luật đã quy định rất cụ thể chi tiết tình huống này: Nếu số lượng xe ô tô bị kẹt, phải xếp hàng chờ để trả tiền trên một làn xe từ 100 chiếc trở lên; hoặc dòng xe xếp hàng chờ tính từ cabin thu phí đến xe cuối cùng của hàng xe chờ từ 750m trở lên; hoặc thời gian đi qua trạm thu phí của một xe ô tô bất kỳ kể từ lúc dừng xe chờ thu phí đến lúc ra khỏi trạm thu phí từ 10 phút trở lên; và trạm thu phí không chấp hành yêu cầu của cơ quan thẩm quyền về việc triển khai các giải pháp để khắc phục ùn tắc giao thông tại khu vực trạm thu phí; thì trạm thu phí sẽ bị phạt đến 70 triệu đồng.
Thế nhưng trong thực tế, có thể quy định trên là điều khoản pháp luật thường bị các trạm thu phí chây ỳ lắp hệ thống thu phí không dừng (ETC) vi phạm nhiều nhất và cũng ít bị xử lý nhất. Đơn cử như tại trạm thu phí Long Thành – Dầu Giây (hai đầu tại TP HCM và Đồng Nai), ngày nào cũng thường lặp đi lặp lại cảnh hàng km với hàng ngàn chiếc xe rồng rắn chờ nhau qua trạm thu phí. Vậy nhưng trạm thu phí vẫn “bình an vô sự”.
Vi phạm kia đã xảy ra rất trắng trợn hàng ngày và thực tế còn có thể còn tái diễn dài dài, nếu cơ quan chức năng không có các giải pháp để đưa quy định pháp luật vào thực tế.
Mới đây, tại cuộc họp với Phó Thủ tướng Lê Văn Thành về triển khai hệ thống thu phí không dừng (ETC), đại diện Bộ GTVT cho biết đến nay đã có 113 trạm thu phí trên toàn quốc đưa vào vận hành hệ thống ETC, trong đó Bộ quản lý 69 trạm, địa phương quản 44 trạm. Đại diện Bộ này cho rằng, đến nay còn 102 làn tại 23 trạm thu phí cần được lắp đặt. Nhưng “do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, việc đặt hàng mua sắm các thiết bị đang bị kéo dài”.
Giải trình này đã bị đánh giá là chưa thuyết phục. Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá việc lắp đặt thu phí không dừng còn lúng túng, chưa đồng bộ, thiếu liên thông, dẫn đến không bảo đảm tiến độ hoàn thành cuối tháng 6/2022. Ngoài ra, còn có tình trạng hệ thống ETC gặp sự cố dẫn tới ách tắc giao thông kéo dài, phương tiện phải chờ đợi hàng giờ. Phó Thủ tướng yêu cầu các đơn vị phải nghiêm khắc rút kinh nghiệm, xử lý theo đúng quy định hiện hành, không để ùn tắc kéo dài quá thời gian quy định tại các trạm thu phí. Nếu gặp tình huống tương tự thì chủ đầu tư phải xả trạm để đảm bảo lưu thông.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý TCty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) phải đẩy nhanh tiến độ triển khai ETC tại các dự án cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi. “Sau 31/7, nếu dự án nào chưa triển khai xong thu phí không dừng sẽ phải xả trạm và xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân gây chậm tiếp độ”, Phó Thủ tướng chỉ đạo.
Dư luận mong rằng chỉ đạo của Chính phủ về vấn đề này cần phải được các bên liên quan nghiêm túc thực hiện; không để những cái sai trắng trợn còn tồn tại hàng ngày được nữa.
