Cần thực tế hơn trong việc “giải cứu” doanh nghiệp giữa đại dịch

Ý tưởng hay nhưng cần thực tế hơn

Khi gói tín dụng 16.000 tỉ đồng được ban hành vào tháng 4/2020, đã có nhiều ý kiến đánh giá tốt và nhiều phản hồi tích cực. Tuy nhiên thực tế triển khai, nhiều doanh nghiệp cho biết họ rất khó khăn do Covid-19, họ đã từng bỏ thời gian và công sức để nghiên cứu các quy định để tiếp cận góp hỗ trợ này nhưng sau đó đã bỏ cuộc vì không thể hội đủ điều kiện theo yêu cầu.

Lấy ví dụ nhỏ về điều kiện để được vay hỗ trợ, một trong số đó là doanh nghiệp phải không có doanh thu, đã sử dụng hết các quỹ mới được vay. Tuy nhiên, nếu không còn doanh thu doanh nghiệp đã phải dừng hoạt động, hay các nguồn quỹ muốn dùng phải có quy chế chứ không thể tùy tiện lấy ra trả lương nhân viên.

Một quy định khác rất không khả thi là doanh nghiệp khi lập hồ sơ vay vốn, do phải chứng minh tài chính khó khăn nên e ngại ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Có hiện tượng địa phương ngại trách nhiệm trong việc xác nhận hồ sơ của doanh nghiệp gởi Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH).

Nhiều doanh nghiệp còn ví von các điều kiện để vay vốn chẳng khác gì những giấy phép con, trói buộc họ mà để làm được thì quá phiền hà, phức tạp. Đơn cử như việc quỹ vay để trả lương nhưng với điều kiện doanh nghiệp phải trả 50% lương cho người lao động, nộp đầy đủ Bảo hiểm y tế và Bảo hiểm xã hội, đồng thời doanh nghiệp đó không được có nợ xấu, nợ quá hạn ở các ngân hàng, phải sử dụng hết quỹ dự phòng tiền lương.

Như vậy, chỉ cần doanh nghiệp không đáp ứng được một trong số các điều kiện trên hay đơn giản là không trích lập quỹ dự phòng lương thì có nghĩa là không đủ điều kiện.

Nhìn chung lại, hầu hết các doanh nghiệp đều cho rằng nội dung chính sách được thiết kế không phù hợp, điều kiện khó khăn và không thực tế khiến doanh nghiệp không mặn mà tiếp cận gói hỗ trợ 16.000 tỉ đồng rất cần thiết này, gây nhiều lãng phí.

Trong một lần trả lời báo chí, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, thông tin gói vay 16.000 tỉ đồng đến thời điểm này vẫn còn nguyên vẹn là minh chứng rõ nhất cho việc chính sách hỗ trợ này của Chính phủ không đi vào đời sống.

“Ý tưởng đề ra rất hay nhưng chính sách thực hiện lại không thực tế với điều kiện của đại đa số doanh nghiệp”, chuyên gia Lê Đăng Doanh cho biết.

Cần điều chỉnh để phù hợp

Tại cuộc họp báo về kết quả hoạt động ngân hàng quí 3 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ngày 22/9, ngân hàng cho biết đến thời điểm này chưa có doanh nghiệp nào vay gói 16.000 tỉ đồng trong chương trình cho vay lãi suất 0% đối với người sử dụng lao động để trả lương ngừng việc theo Nghị quyết 42 của Chính phủ và Quyết định 15 của Thủ tướng Chính phủ.

NHNN khẳng định đã ban hành đầy đủ cơ sở pháp lý, văn bản hướng dẫn thực hiện và đã sẵn sàng nguồn vốn 16.000 tỉ đồng để hỗ trợ cho NHCSXH vay.

NHNN cho biết, theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, nguyên nhân là do doanh nghiệp chưa chủ động lập hồ sơ vay vốn, xác nhận các chế độ hỗ trợ cho người lao động do e ngại việc chứng minh khó khăn tài chính có thể ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh...

Nhưng nhìn vào thực tế, sau 5 tháng triển khai gói hỗ trợ 16.000 tỉ đồng còn nguyên vẹn trong bối cảnh hàng loạt doanh nghiệp khó khăn, tạm ngừng hoạt động và phải cho người lao động nghì việc, thiết nghĩ cần có những thay đổi thực tế hơn để  doanh nghiệp có thể tiếp cận được nguồn vay hỗ trợ. Nếu không, niềm tin của doanh nghiệp vào các chính sách cũng sẽ ngày càng hao mòn dần.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết đang sửa đổi điều kiện tiếp cận gói vay 16.000 tỉ đồng hỗ trợ doanh nghiệp trả lương. Theo đó, Bộ đề nghị Chính phủ bỏ tiêu chí doanh nghiệp không có nguồn thu mới được vay. Doanh nghiệp chỉ cần giảm doanh thu và gặp khó khăn là sẽ được vay gói tín dụng 16.000 tỉ đồng này, không cần đến mức không có doanh thu.