Cảnh báo nguy cơ lũ lụt toàn cầu

0:00 / 0:00
0:00
Nhiệt độ gia tăng kéo theo việc các sông băng trên Trái Đất tan chảy. Nước từ băng tan chảy có thể tạo thành các hồ gần sông băng, đẩy khoảng 15 triệu người ở những vùng núi cao rơi vào nguy cơ lũ lụt. Đây là kết luận được các nhà khoa học New Zealand và quốc tế đưa ra trong nghiên cứu, đăng tải trên Tạp chí Nature ngày 8/2.

Băng trôi trên sông băng ở gần Kulusuk, Greenland. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Theo nghiên cứu, các hồ băng tan này là mối nguy hiểm tự nhiên lớn cho người dân sinh sống ở hạ lưu, do lũ lụt có thể xảy ra bất ngờ khi đập tự nhiên bị vỡ. Nghiên cứu chỉ ra rằng những người sinh sống ở vùng núi cao châu Á và dãy Andes ở Nam Mỹ đối mặt với nguy cơ này cao nhất, trong khi các khu vực có mật độ dân số cao và ít tài nguyên để đối phó nguy cơ gặp nguy hiểm nhiều nhất.

Ông Thomas Robinson, Giảng viên cao cấp Khoa Trái Đất và Môi trường thuộc Đại học Canterbury, cảnh báo lũ lụt bắt nguồn từ các hồ băng tan có thể xảy ra mà không có cảnh báo trước. Do đó, cần có sự quan tâm khẩn cấp đối với vấn đề này nhằm giảm thiểu thiệt hại về người trong tương lai.

Ông Robinson cho biết, kể từ năm 1990, số lượng và kích thước các hồ băng tan đã tăng nhanh và hiện 15 triệu người trên thế giới có nguy cơ chịu tác động từ lũ lụt từ các hồ băng tan. Theo ông, cần có sự hợp tác chặt chẽ với các cộng đồng có nguy cơ để ngăn ngừa các thảm họa lớn có thể xảy ra.

Trong báo cáo công bố ngày 8/2, các nhà khoa học tại cơ quan theo dõi khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là C3S, cho biết, trong tháng 1, diện tích băng mới ở Nam Đại Dương thấp hơn 31% so với bình thường và thấp hơn nhiều so với kỷ lục trước đó về diện tích băng trong tháng 1 hằng năm.

Diện tích băng ở Bắc Cực cũng thấp hơn khoảng 4% so với mức trung bình, mức thấp thứ 3 trong lịch sử ghi chép diện tích băng vào các tháng 1 trước đó.

Tháng 1 năm nay cũng là tháng 1 nóng thứ ba trong lịch sử tại châu Âu. Trong đó, nhiệt độ ngày 1/1 ghi nhận tại một số vùng ở châu Âu đã lên các mức cao chưa từng thấy.

Theo các nhà khoa học, dù tình trạng băng tan chưa gây tác động rõ rệt với mực nước biển vì băng vốn đã tồn tại trong nước đại dương nhưng đây là hiện tượng đáng lo ngại vì góp phần làm nghiêm trọng tình trạng ấm lên toàn cầu. Băng có màu trắng có thể phản nhiệt, đẩy 90% lượng nhiệt từ Mặt Trời trở lại không trung. Nếu băng tan, thay bằng nước biển sẫm màu không đóng băng, nước sẽ hấp thụ lượng nhiệt nêu trên.

Trên toàn cầu, năm 2022 là năm nóng thứ 5 hoặc thứ 6 trong lịch sử dù hiện tượng tự nhiên La Nina kéo dài đã góp phần làm mát Trái Đất. Châu Âu cũng đã trải qua mùa hè nóng nhất từ trước tới nay, khiến các đợt hạn hán và cháy rừng xảy ra tại châu lục trở nên nghiêm trọng hơn. Theo Copernicus, nhiệt độ ở hầu hết các vùng tại châu Âu đều cao hơn mức nhiệt trung bình trong tháng trước, trong đó có cả vùng Balkan và Đông Âu đã trải qua ngày 1/1 ấm nhất trong lịch sử. Trong khi đó, nhiệt độ tại các vùng khác trên thế giới như miền Đông nước Mỹ, Canada và Mexico cũng ấm hơn.

Phó Giám đốc C3S Samantha Burgess cho rằng những mức nhiệt khắc nghiệt nêu trên là dấu hiệu rõ ràng về những ảnh hưởng của tình trạng biến đổi khí hậu với nhiều khu vực và cũng có thể hiểu đây là một dấu hiệu cảnh báo khác về những hình thái thời tiết cực đoan sẽ tiếp diễn trong tương lai. C3S kêu gọi các bên liên quan trên toàn cầu và ở từng khu vực cần hành động nhanh chóng để giảm tốc độ tăng nhiệt toàn cầu.