Nhiều mặt hàng xuất sang Hoa Kỳ có thể bị điều tra
Ông Đỗ Ngọc Hưng - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, trong bối cảnh tình hình kinh tế nói chung vẫn còn nhiều khó khăn từ các tác động của đại dịch COVID-19 và sự gián đoạn của chuỗi cung ứng, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vẫn duy trì được động lực tăng trưởng tích cực. Thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ đạt 74 tỷ USD, đứng thứ 3 sau Trung Quốc và Mexico.
Tuy nhiên, ông Hưng khuyến nghị, dự báo Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tiếp tục áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát lạm phát, bảo hộ sản xuất trong nước thông qua các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM), đồng thời, gây sức ép mở cửa các thị trường xuất khẩu (XK).
“Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thúc đẩy, đề nghị Việt Nam phải có nhượng bộ rõ ràng hơn trong việc mở cửa, tiếp cận thị trường, giải quyết những khúc mắc, tồn tại trong quan hệ kinh tế, thương mại với Hoa Kỳ của Việt Nam trong những năm qua, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến chính sách tiền tệ, thương mại dịch vụ, quản lý kinh tế nền tảng số - Luật An ninh mạng.
Bên cạnh đó, việc tăng trưởng thương mại trung bình 20%/năm dẫn đến một số mặt hàng đều có thể trở thành đối tượng bị điều tra PVTM. Trong khi đó, hiện các biện pháp điều tra ngày càng đa dạng, mở rộng, gắn với nhiều vấn đề, kể cả vấn đề về kinh tế và đảm bảo an ninh chính trị. Do đó, doanh nghiệp (DN) và các cơ quan trong nước cần đặc biệt lưu ý” - ông Hưng thông tin.
Ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục PVTM (Bộ Công Thương) cho biết, hiện có 224 vụ việc điều tra PVTM liên quan đến Việt Nam, trong đó chống bán phá giá (CBPG) là 124 vụ; chống trợ cấp là 23 vụ; tự vệ 45 vụ; chống lẩn tránh thuế PVTM là 32 vụ.
Các sản phẩm XK thường xuyên bị điều tra như thép, sản phẩm thép, sợi, sản phẩm nhựa, sản phẩm cao su, vật liệu xây dựng, đồ gỗ, ống đồng, tôm, cá tra, mật ong,… Các thị trường tiến hành điều tra như Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, Canada, EU, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Mexico,…
Tăng cường cảnh báo sớm để tránh thiệt hại
Đại diện Cục PVTM thông tin, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các cảnh báo sớm về các biện pháp chống lẩn tránh biện pháp PVTM và gian lận xuất xứ nhằm tăng cường hơn nữa việc quản lý, giám sát các hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp để đảm bảo uy tín hàng hóa XK của Việt Nam, ngăn chặn không để tình trạng gian lận xuất xứ của một bộ phận ảnh hưởng đến các DN sản xuất, XK chân chính.
Trước mắt, việc thực hiện cảnh báo sớm cũng đã có một số kết quả khi các cơ quan chức năng căn cứ vào các thông tin cảnh báo sớm đã phối hợp, tăng cường kiểm tra, giám sát, xác minh việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ, khai báo xuất xứ khi thông quan, đăng ký đầu tư nước ngoài.
Kết quả xác minh đã phát hiện một số DN cá biệt có vi phạm về xuất xứ hàng hóa hoặc chỉ thực hiện các công đoạn sản xuất có hàm lượng giá trị gia tăng không đáng kể tại Việt Nam, từ đó, các cơ quan chức năng đã có biện pháp xử lý phù hợp, tránh ảnh hưởng đến lợi thế của hàng hóa Việt Nam khi XK.
Thực tế, nhiều sản phẩm nằm trong danh sách cảnh báo bị nước ngoài điều tra PVTM như gỗ dán có nguyên liệu làm từ gỗ cứng, đệm mút, lốp xe ô tô, ống đồng, mật ong, thép chống ăn mòn, gạch men, pin năng lượng mặt trời, tủ gỗ..., nhưng từ việc được cảnh báo sớm, các bộ, ngành, địa phương và DN đã không bị động trong ứng phó với các biện pháp PVTM của nước ngoài.
Ví dụ với vụ việc Hoa Kỳ điều tra CBPG đối với sản phẩm lốp xe, phần lớn các DN Việt Nam chiếm 95,5% tổng kim ngạch XK lốp xe của Việt Nam sang Hoa Kỳ không bị áp thuế CBPG. Hoặc trong vụ việc Hoa Kỳ điều tra CBPG đối với sản phẩm ống đồng, thuế CBPG đối với DN Việt Nam là 8,35%, thấp hơn nhiều so với mức 110% mà ngành sản xuất trong nước của Hoa Kỳ đã cáo buộc với hàng hóa Việt Nam.
Một trong những biện pháp mà Bộ Công Thương thực hiện để có thể tăng cường cảnh báo sớm với DN XK là tăng cường hợp tác về chống lẩn tránh và gian lận xuất xứ với các cơ quan liên quan của nước ngoài, đặc biệt là các đối tác thương mại lớn nhằm chia sẻ thông tin của Việt Nam với các nước trong việc xử lý, nâng cao uy tín và thương hiệu các mặt hàng XK của Việt Nam.
Đồng thời đề nghị Thương vụ Việt Nam tại các nước thường xuyên cung cấp các thông tin về thị trường, cảnh báo các mặt hàng XK, khả năng về việc điều tra PVTM để cơ quan quản lý Nhà nước và DN liên quan có thể chủ động trong mọi vụ việc.
