Nâng cao nhận thức, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền
Chủ tịch UBND xã Thanh Long, huyện Hà Quảng Triệu Văn Cản cho biết, xã Thanh Long được thực hiện Mô hình điểm “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” từ năm 2016 đến nay, xã đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; Luật Hôn nhân và Gia đình đến các trường học, xóm, bản.
Hướng dẫn 100% xóm trên địa bàn xã xây dựng lại quy ước, hương ước có nội dung góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Phát tờ rơi tuyên truyền đến các hộ gia đình, tài liệu tuyên truyền có phiên âm cả tiếng dân tộc Mông, Dao… Khi chưa thực hiện Đề án Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025 trên địa bàn xã có 04 cặp tảo hôn và 3 trường hợp hôn nhân cận huyết thống. Đến nay, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động trên địa bàn xã không còn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.
Về công tác giáo dục, đặc biệt ở độ tuổi vị thành niên, trong năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024, tỉnh đã tổ chức thành công 25 Hội thi “Rung chuông vàng” tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cho học sinh tại các trường phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở trên địa bàn tỉnh; tổ chức 12 hội thi bằng hình thức sân khấu hóa tại huyện Hà Quảng, Bảo Lâm, Bảo Lạc; tổ chức 93 buổi ngoại khoá, hoạt động giáo dục truyền thông, tư vấn cho gần 8.000 học sinh tại 32 trường trung học cơ sở trên địa bàn tỉnh; nói chuyện chuyên đề tại 20 trường trung học cơ sở của 4 huyện (Bảo Lạc, Hạ Lang, Hà Quảng, Trùng Khánh) về dân số sức khỏe sinh sản, phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, lồng ghép phổ biến kiến thức về nâng cao chất lượng dân số với 2.687 người tham dự.
Ban Dân tộc tỉnh cũng đã xây dựng 01 bộ tài liệu tập huấn gồm 4 chuyên đề về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Duy trì 7 mô hình tại các huyện, xã có nhiều nguy cơ xảy ra tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống giai đoạn 2015 - 2020 và tiếp tục xây dựng 26 mô hình tại 9 huyện trên địa bàn tỉnh.
Ban Dân tộc tỉnh đã lắp đặt pano và tổ chức in, cấp tờ rơi tuyên truyền về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; tổ chức Hội nghị tập huấn cho cán bộ làm công tác dân tộc, báo cáo viên, tuyên truyền viên tại 15 xã trên địa bàn huyện Hòa An, Trùng Khánh, Bảo Lạc, Bảo Lâm, Nguyên Bình; Tổ chức tuyên truyền lồng ghép tại các cuộc họp xóm, ngày hội đại đoàn kết dân tộc... đưa nội dung thực hiện đề án vào hương ước, quy ước tại địa phương, lồng ghép có hiệu quả với các chương trình khác.
Phấn đấu ngăn chặn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết
Năm 2023, toàn tỉnh có 95 trường hợp tảo hôn; 04 cặp kết hôn cận huyết thống, giảm 112 cặp so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2024 trên địa bàn tỉnh vẫn phát sinh 55 cặp tảo hôn, tăng 34 cặp so với năm 2023, không phát sinh trường hợp kết hôn cận huyết thống.
Tỉnh Cao Bằng đặt mục tiêu giảm bình quân 2 - 3%/năm số cặp tảo hôn, số cặp kết hôn cận huyết thống đối với các địa bàn, dân tộc thiểu số có tỷ lệ tảo hôn, kết hôn cận huyết thống cao. Đến năm 2025, tỉnh phấn đấu ngăn chặn, hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Theo Ban Dân tộc tỉnh Cao Bằng, thời gian tới, tỉnh tiếp tục có những giải pháp nâng cao đời sống kinh tế, trình độ văn hóa và hiểu biết của người dân, nhất là vùng dân tộc thiểu số với các hình thức đa dạng, linh hoạt, nhằm giúp bà con thay đổi nhận thức, tư duy cũ về việc kết hôn sớm, kết hôn cận huyết; phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến hôn nhân gia đình, làm rõ những hậu quả, tác hại và hệ lụy do vấn nạn này gây ra.
Tiếp tục duy trì Mô hình điểm “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” tại địa phương. Nhân rộng mô hình điểm và các mô hình chuyên đề phù hợp nhằm thay đổi hành vi, khả năng tiếp cận thông tin và huy động sự tham gia của cộng đồng. Thực hiện có hiệu quả các dự án trong Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 - 2025; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và thực thi nghiêm minh theo pháp luật trong công tác phòng, chống nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
