Bố trí 4.069 tỷ đồng cho dự án cao tốc Hà Nội - Hải Phòng
Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội (QH) khóa XIV, sáng nay (29/5), thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, trình bày Tờ trình về việc phân bổ dự phòng chung vốn ngân sách trung ương (NSTW) trong nước còn lại và 10.000 tỷ đồng từ nguồn điều chỉnh giảm nguồn vốn dự kiến bố trí cho các dự án quan trọng quốc gia của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020; bổ sung danh mục dự án mới từ nguồn điều chỉnh nội bộ và dự phòng 10% tại bộ, ngành, địa phương và một số nội dung liên quan đến việc giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020.
| |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Quochoi |
Theo Tờ trình, thực hiện Nghị quyết số 71/2018/QH14, phương án phân bổ nguồn vốn này của Chính phủ đã ưu tiên bố trí cho các dự án phòng, chống, khắc phục thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, gia cố đê, kè, xây dựng hồ đập, phòng, chống, khắc phục sạt lở bờ sông, bờ biển...
Bên cạnh đó, trong những năm qua, Chính phủ đã rất quan tâm, ưu tiên sử dụng nguồn dự phòng NSTW hằng năm để hỗ trợ các địa phương trong cả nước, nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung, miền núi phía Bắc, thực hiện các dự án thuộc tiêu chí này. Riêng trong 2 năm 2017, 2018, số vốn hỗ trợ các địa phương từ nguồn dự phòng NSTW đạt trên 12.500 tỷ đồng.
Như vậy, việc dành một phần vốn NSTW từ nguồn 10.000 tỷ đồng để thanh toán nợ hỗ trợ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng (GPMB) cho dự án Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng theo cam kết trước đây của Chính phủ là khả thi, thuộc nghĩa vụ của NSTW, phù hợp với Nghị quyết của QH và nhằm triển khai thực hiện kết luận của Bộ Chính trị về Đề án Tái cơ cấu Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Do vậy, Chính phủ trình QH xem xét, quyết định, cho phép bố trí 4.069 tỷ đồng từ khoản 10.000 tỷ đồng để bố trí cho dự án nêu trên của Bộ Giao thông vận tải.
Bố trí chưa hợp lý
Trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp, về nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) của QH Nguyễn Đức Hải cho biết, theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 71, theo đó quy định: “Sử dụng 10.000 tỷ đồng từ việc điều chỉnh giảm nguồn vốn cho các dự án quan trọng quốc gia để ưu tiên bố trí cho các dự án gia cố hệ thống đê xung yếu, xử lý sạt lở bờ sông, bờ biển, phòng, tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, di dời dân cư khẩn cấp ra khỏi khu vực có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Số còn lại sử dụng để thanh toán nợ giải phóng mặt bằng một số dự án thuộc nghĩa vụ của ngân sách trung ương và hỗ trợ giải phóng mặt bằng một số dự án cấp bách cần triển khai ngay”.
Tuy nhiên, qua rà soát các Tờ trình của Chính phủ, Ủy ban TCNS nhận thấy phương án bố trí của Chính phủ chưa đảm bảo trật tự ưu tiên cho dự án gia cố hệ thống đê xung yếu, xử lý sạt lở bờ sông, bờ biển, phòng, tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, di dời dân cư khẩn cấp ra khỏi khu vực có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất.
Trong khi đó, bố trí trên 40% tổng số vốn thanh toán nợ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng dự án Đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng là chưa hợp lý.
Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, Chính phủ chưa báo cáo rõ việc phát sinh nghĩa vụ của ngân sách là do dự án thay đổi phương án tài chính, chưa làm rõ đề án tái cơ cấu Ngân hàng Phát triển Việt Nam đã được phê duyệt hay chưa và trong đề án có nội dung chi trả giải phóng mặt bằng cho dự án này hay không.
Một số ý kiến cho rằng, việc thanh toán nợ thuộc nghĩa vụ của ngân sách nhà nước nói chung và nợ đền bù, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng nói riêng là cần thiết, song có thể sử dụng nhiều nguồn vốn theo khả năng cân đối ngân sách. Có ý kiến đồng ý với đề nghị của Chính phủ.
“Nội dung này đã được Ủy ban thường vụ QH (UBTVQH) xem xét, kết luận rõ ràng, cụ thể tại phiên họp thứ 33, 34 và phiên họp ngày 24/5/2019, theo đó: “thống nhất về nguyên tắc danh mục sử dụng nguồn vốn 10.000 tỷ đồng như Tờ trình của Chính phủ, trừ dự án thanh toán nợ đền bù, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Giao Ủy ban TCNS của QH chủ trì, phối hợp với các cơ quan của Chính phủ rà soát danh mục, thủ tục đầu tư, mức vốn bố trí cụ thể cho từng dự án và xây dựng Nghị quyết trình UBTVQH xem xét, quyết định”, ông Nguyễn Đức Hải nêu rõ.
Tuy nhiên, tại Tờ trình QH số 238/TTr-CP ngày 28/05/2019, Chính phủ tiếp tục đề nghị bố trí Kế hoạch đầu tư công trung hạn để thanh toán toàn bộ 4.069 tỷ đồng nợ đền bù, giải phóng mặt bằng dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.
“Ủy ban TCNS cho rằng, theo quy định tại Khoản 2 Điều 46 Luật Tổ chức QH, Chính phủ có trách nhiệm thực hiện yêu cầu của UBTVQH. Do đó, đề nghị Chính phủ thực hiện theo đúng nội dung Kết luận của UBTVQH”, Chủ nhiệm Ủy ban TCNS của QH nhấn mạnh và cho biết, thực hiện Kết luận của UBTVQH, Ủy ban TCNS đang thực hiện rà soát, dự thảo Nghị quyết của UBTVQH để trình UBTVQH xem xét, quyết định.