Độc đáo chợ đá quý nơi đất ngọc!
Tương truyền rằng, từ thời Pháp thuộc, Yên Bái đã được mệnh danh là “vùng đất nằm trên đá quý”, nơi đây có nhiều mỏ đá quý từ Ruby, Sapphire cho đến Đá tôm, Thạch anh, Hổ phách, Spinen, Tuamalin, Amazonite, Granat… đá quý được tìm thấy nhiều nhất là ở huyện Yên Bình và huyện Lục Yên tỉnh Yên Bái
Theo những trưởng bối trong nghề đá quý, ở vùng xã Tân Hương, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, bên cạnh lòng hồ Thác Bà xưa kia có chợ Ngọc. Ban đầu, người nông dân đi làm đồng, trẻ em đi chơi thường bắt gặp và nhặt được những viên đá đủ sắc màu, nhưng do chưa hiểu được giá trị của chúng nên chỉ… để chơi.
Cho đến những năm 80 của thế kỷ trước, mới phát hiện ra Yên Bái có nhiều loại đá quý, chất lượng thuộc hàng thượng thặng trên thế giới. Những viên đá có giá trị nhất Việt Nam đều được khai thác từ tỉnh Yên Bái.
Từ đó chợ Ngọc trở thành nơi người ta đổ xô về đây khai thác, buôn bán, trao đổi mặt hàng xa xỉ này. Những người đi đào được đá quý có nhu cầu muốn bán. Họ cũng tự bày đá ra và ngồi bán, dần dần thành chợ hoạt động đông đúc, náo nhiệt.
 |
| Những mẫu đá quý đa dạng với đủ kích cỡ, màu sắc cùng với số lượng lớn khiến Yên Bái trở thành thủ phủ đá quý của Việt Nam |
Điều đặc biệt và cũng là khác biệt ở chợ Ngọc so với các chợ khác đó là, cảnh mua bán diễn ra khá nhẹ nhàng chứ không hề "chợ búa" chút nào. Không hề có cảnh tranh giành hay cãi cọ để giữ khách.
Từ người mua đến kẻ bán đều khá nhẹ nhàng, thoải mái. Các sản phẩm được bày biện gọn gàng, công khai ngay trên mặt bàn. Tại đây, khách mua có thể thoải mái chạm vào đá quý để xem xét, mặc cả; không thích có thể sang hàng bên cạnh mua mà không sợ bị người bán càu nhàu.
Phần lớn những người mua bán ở chợ đã nằm lòng về nhau mấy mươi năm nay, giữa họ không chỉ có tình “làm ăn” mà còn là tình thân, nên chuyện giành giật khách là tối kỵ.
Qua rồi thời hoàng kim
Có thăng ắt có trầm, thời đỉnh lưu của đá quý Yên Bái không còn tiếng vang như xưa, những đại gia đá đỏ một thời cũng thưa dần do nguồn đá quý bị khai thác cạn kiệt. Sức hút của phiên chợ Ngọc độc đáo cũng giảm đi, và dần dần khu chợ chìm vào ký ức của người Yên Bái tự lúc nào không hay.
“Thời hoàng kim của chợ đá quý cách đây đã lâu rồi, hồi những năm 90 thế kỷ trước, mỗi phiên chợ đá hồi đó tập trung hàng trăm người mua bán tấp nập. Lúc ấy nhiều người đi chợ giắt lưng hàng chục, thậm chí cả trăm triệu đồng là chuyện bình thường. Bây giờ thì ‘cơn bão đá đỏ’ đã đi qua”. Chủ một tiệm cơm bình dân gần một khu chợ đá quý tại Yên Bái cho biết.
Sự trở lại của những giá trị năm xưa
Những năm gần đây, việc kinh doanh, mua bán đá quý được coi như những hàng hoá khác. Do đó đã hình thành rất nhiều thương nhân và doanh nghiệp kinh doanh đá quý ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Yên Bái.
Từ những mong muốn được kết nối qua một sân chơi lành mạnh của những người có niềm đam mê với đá quý, mong muốn được lần nữa hòa mình vào bản sắc của khu “chợ Ngọc” độc đáo năm xưa. Địa điểm kinh doanh “Phủ đá quý” do Công TNHH chợ đá quý Yên Bái quản lý, vận hành đã được thành lập.
Công TNHH chợ đá quý Yên Bái là đơn vị tổ chức kinh doanh các mặt hàng đá quý. Trong đó bao gồm: Tổ chức khai thác khoáng sản quý hiếm; kiểm tra, phân tích kỹ thuật vàng bạc, đá quý; tổ chức xây dựng chợ, ki ốt, quầy, bàn mua bán hàng hoá; tổ chức đấu giá đá quý; tổ chức hội thi Nữ Hoàng Đá Quý Việt Nam…
Thêm vào đó, Địa điểm kinh doanh “Phủ đá quý” của Công TNHH chợ đá quý Yên Bái còn là nơi giao lưu văn hoá, du lịch, thương mại và tổ chức vận động “gây quỹ vì người nghèo “ theo chủ trương chung của Nhà nước và pháp luật.
 |
| Chợ Đá Quý Yên Bái tại số 936, đường Đinh Tiên Hoàng, Tổ 1, Thị trấn Yên Bình, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái |
Chợ Đá Quý Yên Bái hứa hẹn sẽ phục hưng lại những giá trị của chợ Ngọc năm nào, hơn thế nữa, khu chợ sẽ khơi dậy một thị trường đá quý đạt chuẩn mực Quốc gia và Quốc tế. Đây sẽ là nơi mua bán, đấu giá các mặt hàng đá quý. Là nơi kết nối những doanh nhân, thương nhân, những người có niềm đam mê với đá quý trên địa bàn tỉnh Yên Bái, cũng như trong và ngoài nước.
Cũng như nhiều món trang sức xa xỉ khác, đá quý có lịch sử hình thành lâu đời và giá trị được xếp vào loại đắt đỏ. Chính vì vậy mà thị trường kinh doanh mặt hàng này luôn là miếng bánh hấp dẫn với giới kinh doanh. Giữa lúc “cơn bão đá đỏ” đã trôi qua như hiện nay, khi thời đỉnh lưu của đá quý Yên Bái không còn tiếng vang như xưa, có lẽ chúng ta sẽ cảm thấy ấn tượng và hoài niệm nhiều hơn với sự trở lại của khu chợ đặc biệt này.
Trong tương lai, mong rằng Chợ Đá Quý Yên Bái sẽ mãi gìn giữ được những "hơi thở" độc đáo ở miền đất ngọc Nơi đây.
