Sau hàng loạt chỉ trích của công luận về nhà thầu Trung Quốc và “bẫy” thầu giá rẻ, một hội nghị nhằm đánh giá tình hình thực hiện Luật đấu thầu sửa đổi và Nghị định 85 đã được Cục Quản lý Đấu thầu - Bộ Kế hoạch và Đầu tư đứng ra tổ chức vào hôm qua (20/10) tại Hà Nội.
Hội thảo xới xáo nhiều vấn đề, nhưng rốt cuộc “bẫy” thầu giá rẻ vẫn là một tiêu điểm “nóng”. Nhiều đại biểu cho rằng, dù có lợi thế nhân công hay được hỗ trợ thì sản phẩm của Trung Quốc cũng chỉ có thể rẻ hơn của EU hay Mỹ từ 5%-10% là cùng, nếu rẻ hơn tới 15 thậm chí 20% là phi lý. Kiểu chọn thầu quá nặng theo tiêu chí “giá rẻ” như hiện nay cần phải được sửa đổi ngay để tránh các hệ lụy khó lượng về lâu dài.
 |
Về chất lượng hàng hóa sản phẩm, ông Ninh Viết Định – Trưởng ban Đấu thầu, Tập Đoàn Điện lực Việt Nam cho rằng, dù luật đã có quy định nhưng trên thực tế việc kiểm soát được là không hề dễ dàng. Thực tiễn có nhiều sản phẩm dù có cùng các chỉ tiêu kĩ thuật nhưng giá trị và giá trị sử dụng khác xa nhau. Một số chỉ tiêu không thể định lượng trước được như tuổi thọ sản phẩm, tính tiện dụng hay thương hiệu… Ông Nguyễn Đình Rĩu – Phó Giám đốc Ban thiết bị, Tập đoàn Sông Đà cũng đồng tình quan điểm này. “Trong việc mua sắm hàng hóa, yếu tố chất lượng là quan trọng hàng đầu. Nhưng hầu hết các tiêu chí về kĩ thuật như công suất, hiệu suất, mức độ tiêu hao điện năng, nhiên vật liệu … đều do nhà thầu kê khai hoặc đưa trong cataloge của nhà sản xuất, chưa thể phản ánh được thực chất chất lượng của sản phẩm. Nên để xác định giá sản phẩm, chủ yếu vẫn phải dựa trên cơ sở xuất xứ và thương hiệu của hàng hóa”.
Dù vậy, các chuyên gia vẫn đề xuất, cơ quan quản lý nhà nước cần cụ thể hóa tối đa các chỉ tiêu kỹ thuật nhằm kiểm soát chất lượng hàng hóa để định lượng đưa vào giá đánh giá. Đồng thời, tăng mức bảo lãnh thực hiện hợp đồng; tăng mức bồi thường và giới hạn trách nhiệm bồi thường; tăng cường kiểm tra giám sát.
Ngoài ra, khi lựa chọn nhà thầu cần đặc biệt chú trọng tiêu chí kinh nghiệm. Cụ thể, thời gian nhà thầu đã hoạt động trong cùng lĩnh vực, số lượng hợp đồng tương tự (về quy mô, đặc tính kỹ thuật) và đã hoàn thành trong thời gian 5-10 năm gần đây và số lượng hợp đồng thực hiện trong điều kiện tương tự (xã hội, địa lý, môi trường và pháp lý)…
Mai Hoa
