Sau hơn 13 năm thi hành, Luật Lý lịch tư pháp (LLTP) đã thực sự đi vào cuộc sống, cơ bản đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và nhu cầu cấp Phiếu LLTP ngày càng tăng của công dân, bảo đảm phù hợp với tiến trình cải cách tư pháp, xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác LLTP cũng đã bộc lộ một số khó khăn, hạn chế nhất định, đặc biệt là trong hoạt động cấp Phiếu LLTP. Tình trạng chậm thời hạn cấp Phiếu LLTP vẫn còn tại một số địa phương (trung bình hằng năm trên toàn quốc có khoảng 02% trường hạn bị trễ hạn); tại một số địa phương trong một số thời điểm có tình trạng người dân phải xếp hàng chờ đợi nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP, gây ùn ứ, ách tắc trong việc tiếp nhận hồ sơ, gây bức xúc trong dư luận xã hội; việc cấp Phiếu LLTP qua hình thức trực tuyến chưa được thực hiện hiệu quả, đa số trường hợp người dân vẫn phải đến trực tiếp hoặc thực hiện qua bưu chính…
Theo thống kê, hiện nay TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An là ba địa phương có số lượng yêu cầu cấp Phiếu LLTP lớn nhất cả nước. Từ năm 2021 đến năm 2023, trung bình mỗi năm TP Hà Nội cấp khoảng 74.158 Phiếu LLTP, TP Hồ Chí Minh cấp khoảng 95.980 Phiếu LLTP, tỉnh Nghệ An cấp khoảng 57.014 Phiếu LLTP
Nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác cấp Phiếu LLTP thời gian qua, đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau như: tập trung nguồn lực, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền, ứng dụng công nghệ số, ... trong đó việc phân cấp thẩm quyền cấp Phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện là một giải pháp cần thiết.
Về việc lựa chọn địa phương thí điểm, đại diện Ban Dân chủ Pháp luật, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh, việc lựa chọn các địa phương cần chú trọng, lấy sự thuận tiện của người dân làm trung tâm việc triển khai; các địa phương được lựa chọn thí điểm đảm bảo tính đại diện; cần xây dựng các tiêu chí, nguyên tắc cụ thể để lựa chọn thí điểm. Bên cạnh đó, cần chuẩn bị tốt nguồn lực để triển khai thí điểm hiệu quả.
 |
Đại diện các Bộ, ngành, đơn vị tham gia đóng góp ý kiến. |
Theo đại diện Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, Tòa án nhân dân tối cao đồng tình với việc xây dựng các tiêu chí cụ thể để lựa chọn địa phương thí điểm. Để thực hiện thí điểm có hiệu quả, đại diện Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học nêu rõ, cần tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ tại các địa phương được lựa chọn thực hiện thí điểm; trong quá trình triển khai cần chú trọng công tác kiểm tra để phòng, tránh vi phạm; chú trọng công tác phân cấp với các nhiệm vụ cụ thể…
Cùng với đó, đại diện Cục lãnh sự, Bộ Ngoại giao đề nghị xem xét, cân nhắc bổ sung người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam vào đối tượng được Phòng Tư pháp cấp huyện cấp Phiếu LLTP để đảm bảo thống nhất với dự thảo tờ trình. Cùng với đó, thực hiện đề xuất về nhân lực, trang thiết bị, kinh phí, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác thí điểm.
Về vấn đề nguồn nhân lực, đại diện Bộ Nội vụ nhấn mạnh, cần đánh giá, báo cáo, làm rõ mức độ phù hợp, đáp ứng yêu cầu của nguồn nhân lực thuộc Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện trên địa bàn TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An tham gia thí điểm, đề xuất điều chỉnh bổ sung nguồn nhân lực bảo đảm triển khai thí điểm khoa học, hiệu quả.
Tại phiên họp, các đại biểu thống nhất, đồng tình với Bộ Tư pháp trình Chính phủ để trình Quốc hội về đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội thí điểm phân cấp việc cấp Phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An để thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 09/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp Phiếu lý lịch tư pháp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và Thông báo số 506/TB-VPCP ngày 06/12/2023 của Văn phòng Chính phủ về Kết luận Hội nghị lần thứ nhất Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh.
