Na Uy trở thành nước tiên phong
Được biết, năm 1985, Hà Lan là một trong những nước châu Âu đầu tiên thừa nhận quyền của người chuyển giới – những người có giới tính tự nhận khác với giới tính khi sinh ra – được quyền thay đổi giới tính trên giấy tờ nhân thân, mặc dù với hàng loạt điều kiện chặt chẽ.
Nhưng đó là người chuyển giới nói chung, còn riêng về chuyển đổi giới tính ngay từ khi còn nhỏ thì có lẽ Na Uy là một trong 2 nước đi đầu. Được biết, Na Uy là một đất nước giàu có và tiến bộ với khoảng 5 triệu dân, gần đây đã trở thành nước thứ 5 trên thế giới cho phép người trưởng thành được chuyển giới một cách hợp pháp mà không cần sự chấp thuận của bác sỹ hoặc can thiệp, cùng với Argentina, Ireland, Đan Mạch. Không chỉ thế, cho đến giờ mới chỉ có Na Uy và Malta tiên phong áp dụng quyền này với cả trẻ nhỏ.
Cụ thể, Na Uy đã thông qua một bộ luật mới cho phép trẻ em ở độ tuổi từ 6 có thể tự xác nhận mình là nam hay nữ, thay cho giới tính được ghi nhận khi mới sinh nếu như nhận được sự đồng ý của cha mẹ. Có nghĩa là chỉ cần có sự đồng ý của cha mẹ, những đứa trẻ sống ở Na Uy có thể thay đổi giới tính của mình bằng một cách rất đơn giản đó là điền vào một mẫu đơn trực tuyến.
Dù các nhà làm luật thừa nhận còn vài vướng mắc quanh việc chuyển đổi giới tính ở trẻ nhỏ nhưng thật sự khi được đưa ra bàn thảo, luật này không gặp phải nhiều chỉ trích, tranh cãi và được Quốc hội Na Uy thông qua với tỷ lệ phiếu bầu là 79-13. Hiện đã có 10 đứa trẻ đã thực hiện quyền lợi chuyển giới này kể từ khi luật được áp dụng từ tháng Sáu, 2016.
Trong đó có Anna Thulin-Myge năm nay 10 tuổi bẩm sinh có vẻ ngoài như một cậu bé, nhưng em chưa bao giờ cảm thấy mình là một bé trai con trai giống như cái tên của mình là Adrian, mà luôn thừa nhận mình là một cô gái.
Vậy là khi luật này được thông qua, những cô bé, cậu bé giống như Anna sống ở Na Uy có thể tự xác nhận mình là nam hay nữ, thay cho giới tính được ghi nhận khi mới sinh. Anna sẽ được thay đổi hộ chiếu và giấy tờ tùy thân thành sẽ ghi cô bé là giới tính nữ.
Cô bé chia sẻ, “Khi còn nhỏ, em đã thích mặc váy, chơi búp bê, nên em thật sự cho rằng mình đã luôn là một cô gái.” Mẹ của Anna, chị Siri Oline Myge, xác nhận điều này. “Tôi đã thấy Anna khác biệt từ trước khi con bé lên 3, con bé muốn cặp tóc và thật sự không vui khi bị cắt tóc.”
Khi luật mới về chuyển đổi giới tính cho trẻ nhỏ được thông qua, chị Siri Oline Myge cũng rất vui mừng và bày tỏ rằng, “Thật tuyệt vời khi luật pháp của Na Uy đã công nhận Anna là một bé gái, khi chính bản thân nó cảm thấy vậy, bất chấp giới tính bẩm sinh của con bé”.
Tuy nhiên, quá trình trở thành một cô gái thực sự sẽ vô cùng chông gai. Anna cho biết mình đã nghĩ rất lâu và rất kỹ, và dự định sẽ tiêm hormone để trì hoãn việc dậy thì cho đến khi đủ lớn để thực hiện phẫu thuật chuyển giới. “Em thật sự không hề nhớ Adrian,” cô bé nói, “Bởi em thật sự luôn muốn trở thành Anna, và bây giờ đã là Anna, một cô gái, em không muốn trở lại thành một cậu con trai.”
Mẹ của bé, chị Siri Oline Myge cũng tràn đầy hy vọng sự công nhận hợp pháp mới có nghĩa con mình có thể hướng tới tương lai bớt được nhiều hiểu nhầm và nghi ngại, bởi “phải mất rất nhiều thời gian con tôi mới có thể tự tin trở lại.”
Vẫn gây nhiều tranh cãi
Tuy nhiên, vấn đề này vẫn gây ra nhiều tranh cãi. Theo nhà hoạt động xã hội Eirik Aimar Engebretsen - Hiệp hội người chuyển giới Na Uy chia sẻ, “Giới tính là một khái niệm về danh tính của từng cá nhân nên chỉ cá nhân đó mới có quyền quyết định họ là nam giới hay nữ giới. Việc nhìn nhận được quyền này là một tiến bộ vượt bậc của xã hội Na Uy”.
Eirik Aimar Engebretsen vốn là một người đàn ông và hiểu rõ những thử thách mà người chuyển giới phải chịu đựng. Để được sống đúng với giới tính, người chuyển giới phải trải qua từ 5 đến 8 năm phẫu thuật chuyển giới, thay đổi toàn bộ cơ thể để được luật pháp công nhận. Vì thế, với luật mới này, tại Na Uy, để thay đổi giới tính, người ta đơn giản chỉ cần điền vào mẫu đơn có sẵn và thay đổi mã số thuế mà thôi.
Nhưng cũng có không ít những người tỏ ra quan ngại trước luật mới này và cho rằng luật cho phép việc chuyển giới được thực hiện rất đơn giản này là hơi quá vội vàng, và lo rằng có thể gây phản tác dụng, thậm chí gây nên những hậu quả ngoài ý muốn trong tương lai.