3 năm đã rục rịch sửa Luật
Báo cáo tóm tắt phương án giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số vấn đề lớn và nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách của QH Nguyễn Đức Hải cho biết, phạm vi sửa đổi và tên gọi của Luật vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau.
Theo ông Hải, nhiều ý kiến đề nghị rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, đầy đủ các vấn đề vướng mắc, sửa đổi Luật Đầu tư công toàn diện, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và thống nhất tên gọi của Luật là Luật Đầu tư công (sửa đổi). Một số ý kiến đề nghị nên tập trung vào sửa đổi một số điều cần thiết và lấy tên là “Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công”.
Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, quan trọng việc sửa Luật này có giải quyết được ách tắc của Luật Đầu tư công hiện nay hay không? Trên thực tế có dự án QH giao vốn rồi, thậm chí gần một năm mà Chính phủ chưa triển khai. “Bây giờ bất hợp lý chỗ nào thì sửa. Đừng để sửa rồi mà vẫn bất hợp lý khi triển khai”, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu.
Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp QH Lê Thị Nga cho rằng, khi ban hành luật phải đáp ứng thực tiễn các vấn đề liên quan đến các dự án đầu tư công nổi lên hiện nay. Bà Nga cho biết, qua theo dõi thực tế, đa số các dự án đánh giá chất lượng tốt, nhưng nổi lên một số vấn đề. Thứ nhất là chất lượng xuống cấp rất nhanh.
Thứ hai là tiến độ chậm. Thứ ba là một số vụ án chứng minh rằng thất thoát trong các dự án đầu tư công là lớn. “Các vụ án xảy ra thời gian vừa qua thấy rất rõ nguy cơ tham nhũng trong các dự án khu vực đầu tư công là khá lớn. Trong hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng TƯ cũng tập trung vào các dự án khu vực đầu tư công. Đây là vấn đề khi sửa Luật này cần hết sức chú ý”, bà Nga nêu quan điểm.
Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, giữa các dự án đầu tư công và dự án đầu tư tư nhân thấy hai điểm lớn khác nhau là chất lượng và tiến độ. “Các dự án do các tập đoàn lớn thực hiện chất lượng khá tốt. Nhưng chất lượng các dự án đầu tư công có nhiều vấn đề, nhất là các dự án giao thông”, bà Nga nhận xét và cho biết vấn đề về tiến độ chậm cũng cần xem chỗ nào dẫn đến thực trạng này.
Cũng bà theo Nga, Luật Đầu tư công hiện hành có đời sống quá ngắn. Luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2015. Tờ trình sớm nhất của Chính phủ trình ra UBTVQH sửa Luật nhưng không được chấp nhận vào tháng 4/2018. Như vậy, vừa hết 3 năm đã rục rịch sửa Luật. Vì vậy, phạm vi sửa đổi cần cân nhắc; cần xem xét cái gì đã đáp ứng yêu cầu thực tế và cái gì lỗi do Luật.
Bồi thường, GPMB sẽ là dự án độc lập?
Liên quan đến việc tách riêng công tác đền bù, giải phóng mặt bằng (GPMB) là dự án độc lập (Điều 6) trong Dự án Luật Đầu tư công cũng còn nhiều ý kiến khác nhau. Một số quan điểm cho rằng nếu tách việc bồi thường, GPMB thành dự án độc lập tại thời điểm trước khi quyết định chủ trương đầu tư sẽ tạo thuận lợi triển khai dự án ngay sau khi có quyết định đầu tư.
Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải, việc quy định về dự án bồi thường, tái định cư, GPMB để thực hiện các dự án đầu tư công là chưa hợp lý. “Nếu tách riêng công tác này để bố trí vốn đầu tư công có thể sẽ dẫn đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, GPMB xong không đủ nguồn lực để thực hiện dự án vì không nhìn được tổng thể nhu cầu nguồn lực, hoặc dự án không được phê duyệt, dẫn đến tình trạng “dự án treo”, lãng phí nguồn lực và dễ gây bức xúc trong nhân dân”, ông Hải nói.
Riêng đối với các trường hợp đặc thù, trong quá trình thực hiện dự án mà cần thiết phải tách riêng khâu đền bù, GPMB để thực hiện trước, căn cứ vào tình hình cụ thể, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét, quyết định. Đa số ý kiến của UBTVQH cho rằng không nên quy định dự án đền bù GPMB là một dự án đầu tư công độc lập. Những trường hợp đặc biệt như dự án Sân bay Long Thành là rất lớn sẽ được QH quyết định.
Cũng tại phiên họp lần này, UBTVQH cho ý kiến về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi); nghe Chính phủ báo cáo kết quả lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật Giáo dục (sửa đổi) và cho ý kiến về việc điều chuyển kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước của Dự án đầu tư xây dựng Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hòa Lạc. HẢI THANH
