Ngày 28/8, sau hơn một tháng khai quật di tích Chăm làng Phong Lệ (tại tổ 3, phường Hòa Thọ Đông, Cẩm Lệ, Đà Nẵng) giai đoạn 2, đoàn khảo cổ do Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng phối hợp với các nhà khảo cổ của Trường ĐH KHXH&NV (ĐH Quốc gia Hà Nội) đã có những thông tin ban đầu về khu đền tháp này. Theo đó, đây là khu đền tháp kiến trúc Chămpa có niên đại khoảng 1.000 năm.
 |
| Toàn cảnh khu chân tháp Chăm vừa được khai quật. |
Ông Nguyễn Chiều, giảng viên Khảo cổ học Khoa Lịch sử (Trường ĐH KHXH&NV - ĐH Quốc gia Hà Nội), phụ trách công tác khai quật cho biết, trong lần khai quật giai đoạn 1 vào tháng 4/2011, đoàn khai quật 5 hố với diện tích khoảng 206m2 đã phát hiện được tháp cổng và bắt đầu lộ một phần của tháp chính.
Sau đó, đoàn đã tiếp tục khai quật thêm 4 hố khác với diện tích khoảng 300m2. Năm nay, trên tổng diện tích khoảng 500m2, đoàn đã khai quật phần tháp chính.
Theo kết quả đo đạc hiện tại, nền móng tòa tháp chính này có diện tích khoảng 16m x 16m với 4 góc tháp, 3 cửa phụ (cửa giả) và 1 cửa chính. Ngoài ra, đoàn khai quật còn phát hiện một số vết tích điêu khắc nghệ thuật khá tinh xảo, giúp xác định niên đại.
So sánh những di tích hiện còn và hiện vật đã được thu gom về bảo tàng trong đợt khai quật trước cho thấy, niên đại của khu đền tháp Chăm làng Phong Lệ tương ứng với di tích Chăm ở Khương Mỹ (tỉnh Quảng Nam) và niên đại cụ thể xác định là vào cuối thế kỷ X, đầu thế kỷ XI.
Ông Nguyễn Chiều cho biết thêm, quá trình khai quật đã làm lộ rõ và chính xác toàn bộ quy mô và cấu trúc chân móng của một tòa tháp Chăm rất lớn. Chân móng có hình chữ Thập. Từ cửa Đông đến cửa Tây có chiều dài 23,15m, từ cửa Bắc đến cửa Nam có chiều dài 19,3m. Ở tâm chính của móng tháp có một hố vuông độ sâu cùng với móng tháp. Hố vuông này được các nhà khảo cổ gọi là hố thiêng.
Hố thiêng là nơi đặt bệ thờ, thường thờ thần Shiva với vật tế là ngẫu tượng Linga và Yoni tượng trưng cho tín ngưỡng phồn thực của Ấn Độ giáo. Dưới phần tháp chính có 8 hốc chính mà các nhà khảo cổ tạm gọi là các Ô Khám.
Tạm thời việc khai quật tại di tích này dừng lại để lập dự án nghiên cứu tiếp và đầy đủ hơn.
.
Vân Anh
