Di tích danh thắng Thác Trắng - Hầm Hô (thôn Bồng Miêu, xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh) là di tích cấp tỉnh, cũng là một trong những địa danh nổi tiếng của Quảng Nam, nhưng đang đối diện với nguy cơ bị bồi lấp, biến dạng bởi cát, đất của nạn khai thác vàng trái phép.
 |
| Từ trên đỉnh thác, dòng nước ít ỏi chảy xuống đục ngầu đất cát. |
Nhiều du khách đến tham quan Thắc Trắng - Hầm Hô đều phản ánh tình trạng dưới chân vào thác bị bồi đất bởi nạn vàng tặc gây nên, nước ở thác không còn trong xanh như trước mà chuyển sang màu vàng, đỏ của đất do người dân khai thác vàng rồi lấy nước từ thác để đãi vàng.
Du khách Trần Minh Q. cho biết: “Ngày trước Thắc Trắng - Hầm Hô có nguồn nước trong veo, không khí mát mẻ, dưới chân thác không có đến một hạt cát, nay thì khác hẳn rồi, nó được bồi đắp bởi nhiều đất cát, còn nguồn nước thì đã chuyển sang màu vàng và hôi tanh lắm. Nếu chính quyền không ngăn chặn quyết liệt nạn đãi vàng thì thời gian đến có nguy cơ Thác Trắng - Hầm Hô sẽ không còn vẻ đẹp như trước kia và có thể bị lãng quên”.
Chỉ tay xuống phía dưới con suối, một lãnh đạo xã Tam Lãnh cho biết: “Con suối đưa nước từ thượng nguồn đổ về Thác Trắng đã bị bồi lấp gần như hoàn toàn, cả một đoạn suối dài hàng trăm mét từ đường mòn vào đập tràn số 1 lầy lội bùn đất đặc quánh “nham thạch”. Hồ nước dưới chân Thác Trắng giờ chỉ còn lại vũng bùn, còn trên đỉnh thác dòng nước ít ỏi chảy xuống đục ngầu đất cát”.
Theo quan sát của chúng tôi, cách Thác Trắng khoảng 700m về phía hạ nguồn, Hầm Hô trơ trọi với các mỏm đá bạc phết, còn trong những hốc khe nước là một màu vàng đục của vàng sa khoáng.
Ông Nguyễn Thế Vinh, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, cho biết: Thác Trắng - Hầm Hô là nơi có khung cảnh thiên nhiên rất đẹp nên thu hút rất nhiều khách các nơi về tham quan.
 |
| Nạn đãi vàng đã làm biến dạng danh thắng... |
Năm 2007, khu Thác Trắng - Hầm Hô được UBND tỉnh Quảng Nam công nhận di tích danh thắng cấp tỉnh và được khoanh vùng bảo vệ. Huyện Phú Ninh cũng tiến hành xây dựng đề án phát triển du lịch, mở ra cơ hội khai phá tiềm năng vùng đất này. Nhưng thời gian qua, nạn vàng tặc đã đến khai thác vàng và làm biến dạng danh thắng, nhiều lần cơ quan chức năng đã tổ chức đẩy đuổi, nhưng họ vẫn lén lút đến khai thác.
“Do lực lượng của xã còn quá mỏng nên khó kiểm soát nỗi, từ sau Tết đến giờ, xã kết hợp với Công an huyện Phú Ninh tổ chức truy quét và tịch thu trên 20 máy và nhiều vật dụng của vàng tặc”, ông Vinh cho biết.
Trong khi chờ sự phối hợp ra tay của các cấp ngành để chấm dứt việc khai thác vàng trái phép thì hàng ngày khu di tích thắng cảnh Thác Trắng - Hầm Hô vẫn phải chịu một lượng bùn đất lớn từ thượng nguồn đổ về. Và với tốc độ như hiện nay, chẳng bao lâu nữa việc dòng suối bị bồi lấp dẫn đến không gian khu di tích danh thắng bị phá vỡ biến dạng chỉ còn là vấn đề thời gian.
Du khách tham quan cũng như chính quyền địa phương rất mong cơ quan chức năng huyện Phú Ninh sớm có biện pháp mạnh đối với nạn khai thác vàng trái phép để bảo vệ di tích danh thắng Thác Trắng - Hầm Hô tránh bị bồi đắp.
Minh Kiệt
