Dấu hiệu vi phạm tại dự án duy tu nạo vét rạch Cầu Mênh - Bến Cát (TP HCM): Cần sớm công khai kết quả kiểm tra xác minh

Thực hiện trong thời gian “thần tốc”

Bài viết phản ánh một số bất thường tại dự án “nạo vét” đoạn sông này. Trước hết, công trình chưa hoàn thành nhưng đã đề nghị nghiệm thu. Theo Quyết định 1526/QĐ-SGTVT ngày 12/12/2022 của Sở GTVT phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật, thì công trình “duy tu nạo vét rạch Cầu Mênh - Bến Cát (đoạn từ Km7+000 đến Km8+475)” thực hiện tại huyện Hóc Môn, chiều dài tuyến 1.475m, bề rộng nạo vét 6m; cao độ đáy luồng nạo vét -3m; khối lượng nạo vét theo báo cáo kinh tế kỹ thuật 25.298,43m3. Với tổng mức đầu tư 6,246 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng 5,72 tỷ đồng; dự án do Trung tâm Quản lý đường thủy (TTQLĐT - Sở GTVT) làm chủ đầu tư. Đơn vị thi công là Cty CP Công trình giao thông Sài Gòn.

Mục tiêu đầu tư của công trình này, là “từng bước khai thông tuyến luồng nhằm bảo đảm giao thông đường thủy trên tuyến được ổn định, thông suốt. Kết nối phục vụ công tác vận tải thông thương hàng hóa bằng đường thủy, giảm áp lực cho hệ thống giao thông đường bộ đang quá tải như hiện nay”.

Công trình còn được thực hiện với mục tiêu “tăng cường tiêu thoát nước mặt cho khu vực (…) Cải tạo môi trường sống cho người dân, tạo cảnh quan khu vực. Xây dựng vùng đô thị xanh, sạch, đẹp, tạo động lực phát triển các ngành kinh tế - du lịch trong tương lai”.

Thời điểm ra Quyết định 1526 đã gần hết năm, nhưng trong văn bản này vẫn ghi “thời gian hoạt động của dự án: Năm 2022”.

Chỉ 15 ngày sau (27/12/2022), TTQLĐT đã có Báo cáo hoàn thành thi công xây dựng công trình 2451/BC-TTQLĐT, cho rằng công trình đã khởi công ngày 23/12/2022 (nghĩa là 4 ngày sau khi khởi công thì TTQLĐT đã có báo cáo). Ngày hoàn thành thi công ngoài hiện trường dự kiến 31/12/2022; và sau 4 ngày khởi công thì “khối lượng của các loại công việc xây dựng chủ yếu đã thực hiện” và “công trình xây dựng đạt chất lượng”. Trong báo cáo, TTQLĐT đề nghị Sở GTVT tổ chức công tác nghiệm thu công trình xây dựng.

Tiếp đó, công trình được Sở GTVT cho rằng, cơ bản hoàn thành nhưng còn một số khối lượng chưa hoàn thiện.

Ngày 27/12/2022, TTQLĐT đã có Báo cáo hoàn thành thi công xây dựng công trình 2451/BC-TTQLĐT, thì chỉ 1 ngày sau đó (28/12), Sở GTVT có Công văn 14118/SGTVT-QLĐT về kế hoạch tổ chức công tác nghiệm thu trước khi đưa công trình vào sử dụng. Sở này kiểm tra hiện trường ngày 31/12/2022, và ngay trong ngày có Thông báo kết quả kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình xây dựng số 14336/TB-SGTVT.

Văn bản này có một số nội dung chưa rõ ràng, như “Sở chấp thuận kết quả nghiệm thu của TTQLĐT để đưa vào sử dụng với công trình, sau khi chủ đầu tư thực hiện các yêu cầu sau: Tại thời điểm kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình, công trình cơ bản hoàn thành nhưng còn một số khối lượng chưa hoàn thiện. Chủ đầu tư cần tập trung thực hiện hoàn thành công trình làm cơ sở nghiệm thu công trình theo quy định”.

Một nội dung khác đáng lưu ý, là “với hạng mục nạo vét nằm trong nước, không kiểm tra bằng trực quan được, chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả đo đạc cao độ đáy luồng sau khi nạo vét bằng máy đo sâu hồi âm đảm bảo đúng hồ sơ thiết kế được duyệt”.

Vì sao Sở GTVT chưa trả lời về sự việc?

Hơn 1 năm kể từ ngày công trình được kiểm tra nghiệm thu, theo quan sát của PV, đoạn sông từ cầu Bà Năm đến cầu Bà Mẫn bèo đã phủ kín gần như toàn bộ, mực nước sông thấp và gần như nước không chảy, tàu thuyền không thể tiếp cận di chuyển trên khu vực đoạn sông này do bị phủ kín bởi một lớp bèo tây dày đặc. Khu vực này hiện không có tàu thuyền qua lại.

Một số người dân sinh sống tại khu vực cho biết, đây là đoạn sông hẹp, mực nước thấp, bao phủ bởi một lớp bèo tây dày đặc, nên từ lâu tàu thuyền không qua lại được. Cuối 2022, có 1 Cty nạo vét đến thực hiện nạo vét trên đoạn sông này trong khoảng 10 ngày, mỗi ngày có khoảng 2 sà lan và 5 máy đào hoạt động, múc bùn lên sà lan, rồi được tàu kéo chở đi nơi khác. Sau hơn 1 năm, đoạn sông này gần như đã trở lại trạng thái như trước đây chưa “duy tu nạo vét”.

Về phía cơ quan chức năng TP HCM, trước khi có bài phản ánh trên, ngày 7/6/2024, Báo PLVN đã cử PV đến Sở GTVT để xác minh thông tin. Một cán bộ Văn phòng Sở hướng dẫn PV để lại câu hỏi, Sở sẽ trả lời sau. PV sau đó nhiều lần liên hệ nhưng không nhận được nội dung trả lời.

Hơn 1 tháng sau, ngày 8/7, cán bộ này cho biết với sự việc này UBND TP đã giao các cơ quan chức năng thụ lý theo thẩm quyền, khi có thông tin sẽ cung cấp.

Sau khi Báo PLVN có bài phản ánh, ngày 17/7/2024, ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở GTVT ký Quyết định 852/QĐ-SGTVT thành lập Đoàn kiểm tra, xác minh. Một trong những nhiệm vụ của Đoàn là kiểm tra, xác minh nội dung về một số sai phạm trong công tác điều hành, quản lý của Trưởng phòng Quản lý đường thủy thuộc Sở “đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ, bỏ qua nhiều tình tiết sai phạm trong kiểm tra, giám sát các công trình do Cty CP Công trình giao thông Sài Gòn thi công”, nghĩa là trong đó cần phải kiểm tra, xác minh dấu hiệu vi phạm tại dự án duy tu nạo vét rạch Cầu Mênh - Bến Cát. Thời hạn tiến hành kiểm tra, xác minh là 30 ngày. Theo quyết định này, đến giữa tháng 8/2024 Đoàn kiểm tra phải có báo cáo kết quả, đề xuất biện pháp xử lý.

Tuy nhiên, ngày 28/8, PV mang giấy giới thiệu (lần 2) đến Sở GTVT đề nghị cung cấp thông tin theo Quyết định 852/QĐ-SGTVT, thì cán bộ Văn phòng Sở tiếp tục hướng dẫn “để lại câu hỏi, Sở sẽ trả lời sau”.

Ngày 29/8, PV liên hệ UBND TP đề nghị cung cấp thông tin về sự việc. Ngày 5/9, Văn phòng UBND TP có Phiếu chuyển đơn 4573/PC-VP chuyển văn bản đến Sở GTVT để xử lý. Gần 1 tháng sau (24/9), PV tiếp tục đến Sở GTVT đề nghị cung cấp thông tin, cán bộ Văn phòng Sở cho rằng: “Nội dung đã được trình lên lãnh đạo Sở xin ý kiến, hiện chưa có ý kiến trả lời”. PV đề cập đến nội dung theo Phiếu chuyển 4573/PC-VP của Văn phòng UBND TP, cán bộ này cho rằng “Sở đã nhận được văn bản này, đang xử lý”.

LS Huỳnh Phước Hiệp (Đoàn LS TP HCM) nêu ý kiến: “Dự án duy tu nạo vét rạch Cầu Mênh - Bến Cát có một số bất thường như Báo PLVN đã nêu. Sở GTVT cũng đã lập Đoàn kiểm tra xác minh nội dung liên quan. Vì vậy, Sở GTVT cần sớm công khai các thông tin, công khai kết quả kiểm tra xác minh để minh bạch sự việc, để dư luận hiểu rõ nếu dự án và các cá nhân tổ chức liên quan không có gì vi phạm. Nếu có sai phạm, thì cần xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật”.