Dạy học trong thời dịch bệnh: Thầy cô vất vả tìm “lối đi”

Cần sự điều chỉnh phù hợp

Thầy Đỗ Hoàng Sơn, nguyên thành viên Ban giám khảo Cuộc thi khoa học và kỹ thuật cấp quốc gia cho HS trung học 2012, cũng là người luôn tiên phong trong việc đưa Stem vào trường học, cho rằng, hiện nay HS lớp 12 trên cả nước và gia đình đang chịu áp lực thi cử rất lớn.

Với tình hình hiện nay, có 3 mức áp lực: Học hết lớp 12, thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học (ĐH). Vậy đề nghị cần giảm áp lực theo 3 mức này, cụ thể: Cho phép hiệu trưởng các trường THPT kết thúc luôn năm học với những HS không có nhu cầu thi tốt nghiệp để các em có thể tham gia lao động luôn. Việc thi tốt nghiệp THPT có thể giao cho hiệu trưởng các trường THPT xét tốt nghiệp dựa trên học bạ của 5 học kỳ. 

Còn xét tuyển ĐH hiện nay là quyền tự chủ của các trường ĐH. Các kiến thức của học kỳ 2 lớp 12 thực chất là chỉ phục vụ việc thi tốt nghiệp chứ không có ý nghĩa trong việc học ĐH. Các trường có thể tổ chức nhiều đợt xét tuyển để tạo thêm cơ hội cho HS, với quan điểm, nới lỏng đầu vào, thắt chặt đầu ra.

Thầy Nguyễn Tùng Lâm - Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) - cũng cho rằng: “Trong tình hình hiện nay, nếu HS phải nghỉ dài thêm nữa thì chúng ta cũng phải chấp nhận như những năm chống Mỹ đó là bỏ kỳ thi này. Trong giai đoạn khó khăn, ta phải chấp nhận phương án nào đó phù hợp với hoàn cảnh, chứ cứ đòi hỏi thoàn thiện như mọi năm là rất khó và áp lực cho cả thầy và trò…”. 

Theo Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm, việc điều chỉnh này là phù hợp nếu HS nghỉ học hết tháng 3, hoặc thêm 1 tuần của tháng 4. Tuy nhiên, điều mà thầy Tùng Lâm lo lắng là nếu dịch bệnh còn diễn biến theo chiều hướng phức tạp như hiện nay thì không biết sang tháng 4, việc trở lại trường của HS có khả thi? Nếu phải lùi tiếp thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch thời gian của năm học tiếp theo.

Kỳ thi THPT quốc gia diễn ra vào gần giữa tháng 8, phải mất thêm 1 tháng nữa để chấm thi, công bố kết quả thi, xét tốt nghiệp, xét tuyển sinh ĐH… đồng nghĩa việc sang đến ít nhất nửa đầu tháng 9, trong khi khai giảng năm học mới đã được ấn định là ngày 5/9. 

Cùng với đó, GS.TS Phan Thanh Sơn Nam - Trưởng khoa Kỹ thuật Hóa học, Trường ĐH Bách khoa, Đại học Quốc gia TP HCM đề xuất: Giải pháp tình thế cho năm học này là rút ngắn học kỳ xuống còn 10 tuần thay vì 15 tuần như mọi năm, không tính các trường y.

Nếu may mắn, đầu tháng 4 tình hình dịch bệnh tạm yên ổn, SV đi học trở lại, thì đến giữa tháng 6 là hết 10 tuần, thêm 2 tuần thi cuối kỳ, vậy là vẫn có thể kết thúc năm học trước 30/6, không quá nhiều xáo trộn. Theo thầy Nam, “với môn Hóa hữu cơ, chỉ cần 10 tuần lên lớp tôi có thể bảo đảm SV vẫn giải được các đề thi với mức độ khó tương tự những năm trước”. 

Còn với HS lớp 12, Bộ cũng có thể giảm tải luôn chương trình lớp 12, giới hạn luôn những nội dung sẽ thi ở kỳ thi THPT quốc gia. Giải pháp này vẫn bảo đảm sự công bằng cho đợt tuyển sinh ĐH sắp tới. Bởi thầy Sơn Nam cho rằng, chuyện giảm tải chương trình lớp 12 không ảnh hưởng gì đáng kể đến chất lượng SV ĐH cả, đây là 2 “thế giới” khác nhau… “Giữa lúc “dầu sôi lửa bỏng”, mong lắm thấy được bản lĩnh của người đứng đầu ngành…”, thầy Nam bày tỏ.

Mong giảm bớt môn thi lớp 10

Trong bối cảnh học sinh vẫn nghỉ học kéo dài, nhiều giáo viên, phụ huynh bày tỏ mong muốn UBND, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) các tỉnh, thành giảm bớt áp lực học tập đối với học sinh tham gia thi tuyển vào lớp 10.

Khi mà năm 2020, nhiều tỉnh, thành phố như Hà Nội, Thái Bình... tiếp tục phương án tuyển sinh vào lớp 10, tăng lên 4 môn thi. Trong đó, môn thứ tư sẽ được công bố vào tháng 3 và thi theo hình thức trắc nghiệm.

Thành phố Hải Phòng, Nghệ An cũng tổ chức 3 bài thi Toán, Ngữ văn và bài thi tổ hợp kiến thức 2 môn (gồm Tiếng Anh và một trong số các môn còn lại: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân). Môn này được bốc thăm và công bố vào đầu tháng 4…

Đặc biệt, với các thành phố như Hà Nội, TP HCM có chỉ tiêu vào công lập thấp hơn thì việc thi nhiều môn lại tạo áp lực vô cùng lớn cho HS khiến kỳ tuyển sinh lớp 10 hàng năm vốn đã căng hơn cả thi ĐH. Chị Nguyễn Mai Hoa, phụ huynh có con học lớp 9 (Hà Nội) bày tỏ: “Giờ lo học 3 môn chính đã vô cùng khó khăn vì việc học gián đoạn quá dài…”. 

Thực tế, bản thân các thầy cô cũng chịu áp lực khi thời gian học tập gián đoạn quá dài. Cô Phạm Thái Lê, giáo viên môn Ngữ văn, Trường Marie Curie, Hà Nội cho rằng: “Đến thời điểm này, môn thi thứ 4 chưa được công bố, việc cắt giảm chương trình chưa thấy Bộ lên tiếng, thời gian thi cũng chưa ấn định nên tâm lý học trò càng thêm rối. Việc bỏ bớt môn thi thứ 4, ít nhất là cho kỳ thi tới, rất cần thiết để giảm áp lực cho HS”.

Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng các sở GD-ĐT, đặc biệt là Hà Nội nên nghiên cứu việc giữ phương án thi vào lớp 10 như những năm học trước, bao gồm hai môn Ngữ văn, Toán. Đồng thời xét học bạ để đánh giá cả quá trình của HS, việc thi quá nhiều môn là không cần thiết, gây áp lực.

Hơn nữa, theo cô Lê, môn thi thứ 4 của nhiều tỉnh đến tháng 3, tháng 4 năm sau mới thông báo là “đánh đố” HS. Điều này khiến các em “vắt chân lên cổ mà chạy” và rất áp lực về thi cử. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề xuất, với HS khối 9 thì nên cho kết thúc luôn học kỳ 2 và chỉ dành thời gian còn lại cho việc thi vào lớp 10. Việc thi vào lớp 10 có thể để đến đầu tháng 8 nếu như phải lùi học kỳ 2 quá nhiều…