Theo Tờ trình về dự án Luật, việc sửa đổi luật nhằm mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội của người dân theo quy định của Hiến pháp; sửa đổi căn bản các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn; mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích để thu hút người lao động (NLĐ) tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH).
Thông tin về những nội dung lớn của dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, dự thảo Luật bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng theo định hướng tại Nghị quyết số 28-NQ/TW, nhằm phấn đấu đạt mục tiêu Trung ương giao đến năm 2030, khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội.
Cùng với đó, dự thảo Luật bổ sung quy định NLĐ khi đến tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và cũng chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) thì được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH của NLĐ; đồng thời, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) do NSNN bảo đảm.
Quy định này giúp tăng thêm đối tượng hưởng trợ cấp hằng tháng mà NSNN không phát sinh tăng nhiều. NLĐ có thời gian đóng BHXH bắt buộc 5 năm, nếu không hưởng BHXH một lần thì có thể được hưởng trợ cấp hằng tháng (với mức thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội) ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu thay vì phải chờ đến 75 tuổi. Theo cơ quan soạn thảo, dự kiến, tổng số người được hưởng quyền lợi từ chính sách này tăng lên trên 800 nghìn người do giảm tuổi và khoảng 300 nghìn người do liên kết tầng trợ cấp hưu trí xã hội với tầng BHXH cơ bản (BHXH bắt buộc và tự nguyện).
Phát biểu tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về dự án Luật, Đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên), Đại biểu Vương Quốc Thắng (đoàn Quảng Nam) và một số đại biểu khác bày tỏ nhất trí với quy định bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng theo định hướng tại Nghị quyết số 28-NQ/TW, đúng như mục tiêu xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh và thể hiện tính ưu việt của định hướng XHCN trong phát triển. Tuy nhiên, Đại biểu Vương Quốc Thắng đề nghị làm rõ sự phù hợp của quy định bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội với nguyên tắc “có đóng - có hưởng” của BHXH, sự khác biệt giữa chế độ hưu trí xã hội với chế độ bảo trợ xã hội cho người cao tuổi.
