Đổi mới cơ chế thi hành pháp luật, gắn kết chặt chẽ với xây dựng pháp luật

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Trần Anh Đức - Vụ trưởng Vụ các vấn đề chung về xây dựng pháp luật nhấn mạnh đảm bảo gắn kết giữa xây dựng và thi hành pháp luật là một trong những nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước quan tâm. Đặc biệt, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới đã đề ra nhiều nội dung, yêu cầu mới, quan trọng về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Trong đó nhấn mạnh việc đổi mới cơ chế thi hành pháp luật, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với thực hiện pháp luật, bảo đảm pháp luật được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán, kịp thời, hiệu lực, hiệu quả.

Nghị quyết số 126/NQ-CP ngày 14/8/2023 của Chính phủ về một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ cũng giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp phối hợp với cơ quan được giao chủ trì nghiên cứu để đổi mới và hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả. Đồng thời nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện thể chế về ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), bảo đảm gắn kết công tác xây dựng pháp luật với thi hành pháp luật, nâng cao hiệu quả điều chỉnh của pháp luật.

Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành xây dựng và ban hành Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi). Để hoàn thiện và nâng cao chất lượng dự thảo Luật, đồng chí đề nghị các đại biểu tham dự Hội thảo tập trung đánh giá, đề xuất giải pháp để đảm bảo gắn kết giữa xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật, trong đó tập trung đề xuất các phương án nhằm cụ thể hoá các nội dung trong dự thảo Luật. Cùng với đó, đề xuất cách thức đổi mới quy trình xây dựng VBQPPL từ Trung ương đến địa phương và kiến nghị đề xuất cụ thể để sửa đổi Luật Ban hành VBQQPL.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe đồng chí Nguyễn Thị Minh Phương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật, Bộ Tư pháp nêu lên một số khó khăn, vướng mắc trong việc gắn kết giữa xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật. Theo đó, pháp luật trên một số lĩnh vực còn thiếu tính ổn định, tính dự báo chưa cao; một số vấn đề mới phát sinh, pháp luật chưa kịp thời có sự điều chỉnh, ảnh hưởng đến công tác tổ chức thi hành pháp luật; việc tổ chức thi hành pháp luật có lúc, có việc còn lỏng lẻo, tính răn đe, giáo dục chưa cao…

Từ đó, đồng chí đề xuất một số giải pháp để đảm bảo gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật gồm: nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác rà soát văn bản, kịp thời xử lý VBQPPL còn mâu thuẫn, chồng chéo, chưa đồng bộ; đẩy nhanh tiến độ soạn thảo, trình các văn bản quy định chi tiết, khắc phục tình trạng “nợ” văn bản quy định chi tiết; tiếp tục hoàn thiện một số quy định về tổ chức thi hành pháp luật trong dự thảo Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi)…

Còn đồng chí Dương Thị Bình, Chuyên viên chính, Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp nêu lên giải pháp cụ thể về đổi mới quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. Cụ thể, đồng chí đề xuất dự thảo Luật chỉ quy định các bước cơ bản gắn với trách nhiệm của chủ thể có thẩm quyền trong quy trình xây dựng Thông tư, không quy định cụ thể nội dung, yêu cầu của từng bước soạn thảo nhằm tạo sự linh hoạt khi điều chỉnh pháp luật. Về việc lấy ý kiến của cơ quan có thẩm quyền của Đảng về nội dung VBQPPL, theo đồng chí, dự thảo Luật chỉ nên quy định mang tính nguyên tắc; thời điểm, trách nhiệm hoặc số lần lấy ý kiến sẽ được xác định cụ thể trong Quy chế làm việc của các tổ chức đảng tương ứng….

Ngoài ra, Hội thảo cũng tập trung trao đổi về đổi mới quy trình xây dựng, ban hành VBQQPL của chính quyền địa phương; chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng chính sách, soạn thảo VBQPPL, quá trình thi hành pháp luật….