Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Phân quyền phải rành mạch, bảo đảm tính khả thi

(PLVN) -Chiều 10/11, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình Báo cáo thẩm tra và thảo luận về Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi). Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, các cơ chế, chính sách được thiết kế trong Dự thảo Luật phải rõ ràng, rành mạch về phạm vi, nội dung phân quyền; lĩnh vực phân quyền phải toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khả thi và có cơ chế kiểm soát quyền lực.
Quang cảnh phiên làm việc chiều 10/11. (Ảnh: Quochoi.vn)
Quang cảnh phiên làm việc chiều 10/11. (Ảnh: Quochoi.vn)

Được chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tóm tắt Tờ trình Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu rõ sự cần thiết ban hành Luật, các quan điểm chỉ đạo xây dựng và một số nội dung đáng chú ý của Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi).

Dự thảo quy định về chính quyền Thủ đô, trong đó, thực hiện mô hình không tổ chức HĐND phường ở Hà Nội theo Nghị quyết số 97 và bổ sung TP thuộc TP Hà Nội. Tăng số lượng đại biểu HĐND (từ 95 lên 125 đại biểu), tỷ lệ đại biểu chuyên trách (từ 20% lên 25%), số lượng Phó Chủ tịch HĐND (từ 2 lên tối đa 3); mở rộng thành phần Thường trực HĐND so với Luật Tổ chức chính quyền địa phương nhằm nâng cao năng lực và tăng tính chuyên nghiệp của HĐND. Quy định cơ cấu tổ chức của chính quyền TP thuộc TP Hà Nội (dự kiến thành lập theo Nghị quyết số 15-NQ/TW tại khu vực phía Bắc - TP logistics, dịch vụ - vùng Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn và phía Tây - TP về giáo dục, đào tạo, khoa học - vùng Hòa Lạc, Xuân Mai).

Về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức Thủ đô, Dự thảo Luật quy định một số nội dung đặc thù như HĐND TP thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính đặc thù thuộc UBND TP Hà Nội, quận, huyện. Hà Nội được tăng thêm biên chế phù hợp với nhu cầu thực tế. Giao Thường trực HĐND TP Hà Nội một số thẩm quyền như quyết định các biện pháp để giải quyết công việc đột xuất, khẩn cấp; quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đầu tư công nhóm B, nhóm C...

Tương tự cơ chế áp dụng cho TP Hồ Chí Minh, Dự thảo Luật quy định chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan, đơn vị Thủ đô, một số cơ quan ngành dọc Trung ương đóng trên địa bàn để thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương, với tổng mức chi không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức.

Về bảo đảm trật tự, an toàn xã hội Thủ đô, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, Dự thảo Luật bổ sung 3 lĩnh vực mà Hà Nội được quy định mức phạt tiền cao hơn nhưng không quá 2 lần mức tiền phạt chung do Chính phủ quy định, gồm phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh an toàn thực phẩm, quảng cáo. Ngân sách TP giữ lại tối đa các khoản thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thuộc thẩm quyền quản lý của TP để tạo nguồn lực đầu tư các công trình, dự án trọng điểm, dự án PPP, giao thông công cộng, hỗ trợ di dời cơ sở, đơn vị thuộc danh mục phải di dời; tỷ lệ điều tiết cụ thể sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định hằng năm phù hợp với mục tiêu sử dụng nguồn thu này...

Về một số vấn đề liên quan đến quy định về biên chế cán bộ, công chức, số lượng viên chức của TP Hà Nội cần xin ý kiến, theo Bộ trưởng Lê Thành Long, Dự thảo Luật quy định trên tổng số biên chế cán bộ, công chức, viên chức được cơ quan có thẩm quyền giao, TP Hà Nội được tăng thêm biên chế từ nguồn biên chế dự phòng căn cứ vào khung danh mục vị trí việc làm, quy mô dân số, thực trạng khối lượng công việc, mức độ hiện đại hóa trang thiết bị, phương tiện làm việc, đặc điểm an ninh, chính trị, an toàn xã hội trên địa bàn và khả năng cân đối ngân sách của TP Hà Nội. HĐND TP Hà Nội đề xuất cơ quan có thẩm quyền quyết định cụ thể về số lượng biên chế tăng thêm. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng quy định này khác với quy định tại khoản 2 Điều 4 Quy định số 70-QĐ/TW ngày 18/7/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về quản lý biên chế của hệ thống chính trị nên Chính phủ báo cáo Quốc hội (QH) xem xét, quyết định.

5 vấn đề lớn cần tập trung thảo luận

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày Tờ trình - Nguồn ảnh Quochoi.vn

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày Tờ trình - Nguồn ảnh Quochoi.vn

Trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua nghiên cứu, Ủy ban Pháp luật đề nghị trong quá trình xem xét, ban hành Luật cần chú trọng một số quan điểm, yêu cầu. Trong đó, Luật Thủ đô là đạo luật đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc; Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) cần có các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, thể hiện sự phân quyền mạnh mẽ nhưng cũng đồng thời là giao nhiệm vụ cho chính quyền TP Hà Nội trong xây dựng, bảo vệ, phát triển Thủ đô. Các cơ chế, chính sách được thiết kế trong Dự thảo Luật phải rõ ràng, rành mạch về phạm vi, nội dung phân quyền; lĩnh vực phân quyền phải toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khả thi và có cơ chế kiểm soát quyền lực thông qua việc quy định cụ thể quy trình, thủ tục thực hiện nhiệm vụ và trách nhiệm kiểm tra, giám sát của các cơ quan...

Để có cơ sở tiếp thu ý kiến, hoàn thiện Dự thảo Luật, trên cơ sở ý kiến thẩm tra, ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị các đại biểu QH tập trung thảo luận, cho ý kiến về quan điểm xây dựng Luật và việc áp dụng Luật Thủ đô; tổ chức chính quyền tại Thủ đô; các cơ chế, chính sách đặc thù trong xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô; về liên kết, phát triển vùng Thủ đô và những vấn đề khác mà đại biểu QH quan tâm.

* Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Phải thể chế hóa vị trí, vai trò, định hướng, nhiệm vụ phát triển của Hà Nội

Đây là Dự án có tầm quan trọng đặc biệt vì Hà Nội là một đô thị đặc biệt, đồng thời Hà Nội là Thủ đô của cả nước. Đô thị đặc biệt có thể có nhiều nhưng Thủ đô chỉ có một. Nghị quyết số 15 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định Thủ đô là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, hội nhập quốc tế. Hà Nội cũng được xác định là bộ mặt, trái tim của cả nước với nhiều danh hiệu được thế giới trao tặng... Vì vậy, Luật Thủ đô sửa đổi lần này cần phải thể chế hóa được Nghị quyết của Trung ương về vị trí, vai trò, định hướng, nhiệm vụ phát triển của Hà Nội để thúc đẩy, tạo động lực dẫn dắt vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước. Xây dựng Luật Thủ đô không phải cho riêng Thủ đô mà thực chất cho cả nước theo tinh thần “Hà Nội vì cả nước, cùng cả nước”.

* Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng: Quy định những cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội cho Thủ đô

Nhiều tư tưởng lớn trong Luật Thủ đô 2012 rất hay nhưng tính khả thi không cao, khó thực hiện. Trong khi đó, một số vấn đề tổ chức thực hiện lại không đúng tinh thần của Luật Thủ đô. Vì vậy, Nghị quyết 15 yêu cầu là phải thể chế hóa, đưa ra những cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, phân cấp, phân quyền cho Thủ đô trên các lĩnh vực.

Về vấn đề cụ thể, trước hết là nông nghiệp. Tinh thần chung trong Nghị quyết của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc, nông nghiệp là sinh thái, nông thôn là hiện đại, nông dân là văn minh mà đây lại là Thủ đô nên câu chuyện hỗ trợ để phát triển thành khu vực hàng hóa lớn chắc chắn phải từ khâu quy hoạch... Đương nhiên nông thôn của Hà Nội là nông thôn Bắc Bộ nên có rất nhiều nội dung phải bảo tồn, phải phát huy vì nông thôn Bắc Bộ là văn minh lúa nước. Ta có 1.300 làng nghề và làng có nghề trên địa bàn Hà Nội thì có giữ không? Phải giữ chứ!...

Tôi đề nghị giao thẩm quyền cho Thủ đô Hà Nội bỏ tiền ngân sách ra giải phóng mặt bằng, thậm chí xây trụ sở mới cho trường đại học, bệnh viện. Cơ sở cũ có thể trả lại cho TP hoặc làm cơ sở đào tạo sau đại học, cơ sở nghiên cứu hợp tác quốc tế để giảm dân cư khu vực nội đô...

* Đại biểu Vương Quốc Thắng (đoàn Quảng Nam): Phải xây dựng cơ chế đặc thù tương xứng, cụ thể và khả thi trong việc thu hút nhân tài

Tôi tán thành với quy định về chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài được nêu trong Dự thảo Luật. Đồng thời, để phát huy hết “nguyên khí” của “hiền tài” đưa Thủ đô trở thành TP “văn hiến - văn minh - hiện đại”, “trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước, hội nhập quốc tế sâu rộng”, Đại biểu cho rằng phải xây dựng cơ chế đặc thù tương xứng, cụ thể và khả thi trong việc thu hút, trọng dụng nhân tài của Thủ đô.

Theo đó, bên cạnh các chính sách ưu đãi về xét tuyển, tiếp nhận vào làm công chức, viên chức; ký hợp đồng làm việc hoặc đảm nhiệm chức vụ quản lý, điều hành tại các đơn vị sự nghiệp công lập, được ký hợp đồng để thực hiện nhiệm vụ trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, y tế, giáo dục với chế độ đãi ngộ phù hợp, cần bổ sung và cụ thể hóa các chính sách ưu đãi cụ thể về thu nhập, bao gồm tiền lương và các thu nhập ưu đãi ngoài tiền lương, các ưu đãi hoặc hỗ trợ về chỗ ở, phương tiện đi lại, chăm sóc y tế cho người tài và người thân của họ. Nếu chỉ dừng lại ở những ưu đãi nhất định trong tương quan của khu vực công lập như quy định tại Dự thảo Luật hiện nay sẽ rất khó cạnh tranh và giữ chân người hiền tài gắn bó với khu vực công...

U.San - M.Ngọc

Đọc thêm