Trong các văn bản quy phạm pháp luật về đấu thầu hiện hành, thuật ngữ “dự toán gói thầu” chưa được quy định dưới dạng khái niệm chính thức. Tuy nhiên, khái niệm này vẫn thường xuyên được sử dụng khi thẩm định hồ sơ mời thầu, cũng như trong quá trình quản lý chi phí đầu tư. Căn cứ theo khoản 1 Điều 16 Nghị định 10/2021/NĐ-CP có quy định cụ thể về khái niệm dự toán gói thầu trong lĩnh vực xây dựng như sau: “1. Dự toán gói thầu xây dựng (sau đây gọi là dự toán gói thầu) là toàn bộ chi phí cần thiết để thực hiện gói thầu được xác định cho từng gói thầu, phù hợp với kế hoạch lựa chọn nhà thầu trước khi tổ chức lựa chọn nhà thầu.”
Dự toán gói thầu được xác định cho những loại gói thầu nào?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 16 Nghị định 10/2021/NĐ-CP, dự toán gói thầu được xác định cho 5 gói thầu gồm: Gói thầu thi công xây dựng; Gói thầu mua sắm thiết bị; Gói thầu lắp đặt thiết bị; Gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng và Gói thầu hỗn hợp.
Quy định về thẩm tra, thẩm định dự toán gói thầu
Điều 18 Nghị định 10/2021/NĐ-CP có quy định cụ thể về thẩm tra, thẩm định, phê duyệt dự toán gói thầu như sau:
Việc thẩm tra, thẩm định dự toán gói thầu quy định tại khoản 2, 3 Điều 17 Nghị định 10/2021/NĐ-CP sẽ được thực hiện tương như như dự toán xây dựng công trình được quy định tại Điều 13 Nghị định này.
Chủ đầu tư thực hiện phê duyệt dự toán gói thầu theo quy định tại khoản 2, 3, 4 Điều 17 Nghị định 10/2021/NĐ-CP để thay thế giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
Chủ đầu tư tự thẩm định, quyết định phê duyệt dự toán gói thầu quy định tại điểm d khoản 2 Điều 16 Nghị định này. Trường hợp thuê tư vấn nước ngoài thì thẩm quyền thẩm định, phê duyệt dự toán gói thầu tư vấn nước ngoài thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 32 Nghị định này.
Tùy theo đặc điểm, tính chất của gói thầu, việc điều chỉnh các khoản mục chi phí trong dự toán gói thầu quy định tại khoản 2, 3 Điều 17 Nghị định này được thực hiện như quy định đối với điều chỉnh dự toán xây dựng công trình tại Điều 15 Nghị định này.
 |
Phê duyệt dự toán gói thầu là điều bắt buộc nhưng không áp dụng cho mọi gói thầu (Ảnh từ internet) |
Cách xác định chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu
Căn cứ tại Điều 17 Nghị định 10/2021/NĐ-CP có quy định cụ thể về cách xác định chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu như sau:
“Xác định dự toán gói thầu
1. Dự toán gói thầu được xác định trên cơ sở các khoản mục chi phí thuộc phạm vi của từng gói thầu phù hợp với thiết kế, phạm vi, tính chất, đặc điểm, điều kiện cụ thể của gói thầu.
2. Đối với dự án thực hiện thiết kế kỹ thuật tổng thể (FEED) để triển khai hợp đồng thiết kế - mua sắm vật tư, thiết bị - thi công xây dựng công trình (EPC), dự toán gói thầu được xác định trên cơ sở các khoản mục chi phí thuộc phạm vi gói thầu xác định trên cơ sở thiết kế FEED.
3. Đối với dự án, công trình được người quyết định đầu tư cho phép triển khai thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở theo từng gói thầu xây dựng, từng giai đoạn kế hoạch thực hiện dự án thì dự toán gói thầu được xác định trên cơ sở các khoản mục chi phí thuộc phạm vi gói thầu và thiết kế xây dựng tương ứng. Các khoản mục chi phí trong dự toán gói thầu được xác định như các khoản mục chi phí trong dự toán xây dựng công trình quy định tại Điều 12 Nghị định này, phù hợp với phạm vi, tính chất, đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng gói thầu.
4. Đối với dự án đã được phê duyệt dự toán xây dựng công trình, chủ đầu tư tự xác định dự toán gói thầu trên cơ sở các khoản mục chi phí thuộc phạm vi của gói thầu trong dự toán xây dựng công trình được duyệt nếu cần thiết.
5. Chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu được xác định phù hợp với hình thức hợp đồng sử dụng cho gói thầu ghi trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu.”
Như vậy, theo quy định trên thì chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu xây dựng được xác định phù hợp với từng loại gói thầu khác nhau theo dự án được duyệt cho gói thầu ghi trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Cách xác định dự toán gói thầu xây dựng và gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng
Khoản 1, khoản 4 Điều 6 Thông tư 11/2021/TT-BXD có quy định về dự toán gói thầu thi công xây dựng và gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng, cụ thể như sau:
Dự toán gói thầu thi công xây dựng
Chi phí xây dựng trong dự toán gói thầu thi công xây dựng xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Thông tư này.
Căn cứ điều kiện cụ thể của gói thầu, dự toán gói thầu thi công xây dựng được bổ sung một hoặc một số khoản mục chi phí khác có liên quan để thực hiện các công việc thuộc phạm vi của gói thầu như:
Chi phí di chuyển máy, thiết bị thi công đặc chủng đến và ra khỏi công trường; chi phí đảm bảo an toàn giao thông phục vụ thi công;
Chi phí hoàn trả hạ tầng kỹ thuật do bị ảnh hưởng khi thi công xây dựng; chi phí kho bãi chứa vật liệu;
Chi phí xây dựng nhà bao che cho máy, nền móng máy, hệ thống cấp điện, khí nén, hệ thống cấp nước tại hiện trường, chi phí lắp đặt, tháo dỡ trạm trộn bê tông xi măng, trạm trộn bê tông nhựa, cần trục di chuyển trên ray, cần trục tháp, một số loại máy, thiết bị thi công xây dựng khác có tính chất tương tự và một số khoản mục chi phí khác có liên quan đến gói thầu.
Chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu thi công xây dựng bao gồm chi phí dự phòng cho khối lượng, công việc phát sinh và chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá trong thời gian thực hiện gói thầu.
Dự toán gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng
Chi phí tư vấn trong dự toán gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng xác định theo quy định tại khoản 5 Điều 4 Thông tư này.
Căn cứ điều kiện cụ thể, dự toán gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng được bổ sung thêm một hoặc một số chi phí khác có liên quan để thực hiện các công việc thuộc phạm vi của gói thầu.
Chi phí dự phòng trong dự toán gói thầu tư vấn đầu tư xây dựng bao gồm chi phí dự phòng cho khối lượng, công việc phát sinh và chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá trong thời gian thực hiện gói thầu.
 |
Dự toán càng chính xác, minh bạch, càng giúp chủ đầu tư quản lý tốt chi phí và lựa chọn được nhà thầu phù hợp. (Ảnh từ internet) |
Bắt buộc phải phê duyệt dự toán gói thầu
Phê duyệt dự toán gói thầu là điều bắt buộc nhưng không áp dụng cho mọi gói thầu. Việc phê duyệt dự toán gói thầu là bắt buộc trong nhiều trường hợp, đặc biệt với các gói thầu sử dụng vốn nhà nước, vốn đầu tư công, hoặc ngân sách nhà nước hỗ trợ mà có hình thành dự án đầu tư. Cụ thể dự toán gói thầu là một trong những cách để xác định giá gói thầu trong nhiều trường hợp. Trước khi lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư phải phê duyệt dự toán (được thẩm định nếu thuộc trường hợp yêu cầu) nhằm đảm bảo kiểm soát chi phí, tránh thất thoát ngân sách.
Việc phê duyệt dự toán là yêu cầu bắt buộc đối với nhiều gói thầu, đặc biệt trong đấu thầu sử dụng vốn nhà nước. Tuy nhiên, người lập kế hoạch đấu thầu cần căn cứ vào loại gói thầu, nguồn vốn sử dụng và hình thức lựa chọn nhà thầu để xác định trường hợp có cần lập và phê duyệt dự toán hay không? Ví dụ đối với gói thầu mua sắm thường xuyên, nhà thầu không cần lập dự toán mà có thể xây dựng luôn giá gói thầu.
Việc xác định dự toán gói thầu không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là yếu tố quan trọng giúp đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và kiểm soát chi phí trong quá trình lựa chọn nhà thầu. Hiểu rõ bản chất của dự toán và biết được gói thầu nào cần xác định dự toán sẽ giúp các chủ đầu tư, bên mời thầu và nhà thầu chủ động hơn trong công tác chuẩn bị và triển khai đấu thầu.
