Những bản án buồn
“Không như ngày xưa, giữa nghệ sĩ và công chúng luôn có một khoảng cách khá xa. Nhưng khi tiếp xúc khán giả ở “cự ly” gần, người nghệ sĩ càng phải biết tạo dựng và giữ gìn hình ảnh của mình. Theo tôi, một người nghệ sĩ chân chính muốn tạo dựng được thành công và chiếm lĩnh những đỉnh cao trong nghệ thuật trước tiên cần giữ gìn tư cách của mình” - ca sĩ Ý Lan.
“Nghệ sĩ phải tạo ra ảnh hưởng tích cực cho cộng đồng. Nếu không làm được, xin hãy chuyển qua ngành nghề khác. Đừng lấy danh nghĩa, hào quang sẵn có để làm điều không đúng đắn” - ca sĩ Sĩ Luân.
Mới đây nhất là vụ việc của diễn viên hài Hữu Tín. Theo điều tra ban đầu, ngày 11/6, cơ quan công an kiểm tra một căn hộ ở chung cư Giai Việt (Quận 8, TP HCM) phát hiện trong phòng ngủ có một đĩa sành chứa ma túy cùng 2 gói nilon chứa 11 viên ma túy tổng hợp. Kết quả test nhanh cho thấy Hữu Tín cùng hai người dương tính với chất ma túy. Hiện Hữu Tín cùng Nguyễn Hoàng Phi (32 tuổi) đang bị Công an quận 8 tạm giữ hình sự để điều tra tội “Tàng trữ trái phép chất ma tuý”, “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”.
Từng được khán giả yêu mến với vai trò trưởng nhóm X-Pro, nhóm hài đạt giải Quán quân Cười xuyên Việt - Tiếu lâm hội 2016, những năm qua, Hữu Tín tham gia nhiều gameshow và gây được ấn tượng tại các chương trình “Ơn giời, cậu đây rồi”, “Nhanh như chớp”… Nhưng ngay sau khi dính vào tệ nạn, nam diễn viên đã bị công chúng tẩy chay, lên án mạnh mẽ. Không chỉ “đốn củi ba năm đốt một giờ”, Hữu Tín còn có khả năng bị xử lý hình sự.
Trước đó, một số nghệ sĩ cũng vướng vào vòng lao lý vì cờ bạc, ma túy.
NSƯT Kim Tử Long bị bắt trên chiếu bạc tại tỉnh Vĩnh Long. Tang vật thu giữ gần 375 triệu đồng và 1.345 USD đủ yếu tố cấu thành tội đánh bạc theo quy định của pháp luật. Scandal đánh bạc đã làm hoen ố hình ảnh đẹp bấy lâu của NSƯT Kim Tử Long.
Tháng 10/2007, diễn viên Thương Tín dính đến vụ đánh bạc có tổ chức với quy mô lớn khiến anh bị xử phạt 2 năm tù về tội đánh bạc và 1 năm về tội tổ chức đánh bạc. Tổng hợp hình phạt buộc bị cáo chấp hành 03 năm tù, nhưng cho hưởng án treo.
Diễn viên Hiệp “gà” lĩnh 2 năm tù về tội phạm tội tàng trữ trái phép chất ma túy.
Năm 2016, diễn viên Minh Béo sang Mỹ lưu diễn từ ngày 18/3 tại California. Tối 27/3, người quản lý của Minh Béo tại Mỹ thông báo cho các nhà tổ chức có show với nghệ sĩ này việc anh đã bị cảnh sát ở quận Cam, nam California bắt giữ. Minh Béo sau đó bị tuyên án tù giam 9 tháng tại Mỹ về tội ấu dâm.
Vết nhơ khó gột trong sự nghiệp
PGS.TS nghệ thuật học Nguyễn Thị Minh Thái nhấn mạnh, một người nghệ sĩ tử tế cần phải luôn biết quản lý hình ảnh của mình, tránh tối đa những vụ lùm xùm không hay ho về đời tư. Một nghệ sĩ nổi tiếng chắc chắn có rất nhiều người hâm mộ, trong đó có giới trẻ. Một khi không có lập trường, bản lĩnh vững chắc, giới trẻ rất dễ coi thần tượng của mình là hình mẫu để bắt chước và học đòi. Nhiều người trẻ không định nghĩa được như thế nào là xấu và đẹp, nên và không nên dẫn đến hành động bênh vực thái quá và ủng hộ cả những hành vi không mấy tốt đẹp của thần tượng.
Cùng chung quan điểm ấy, luật sư Trần Đình Triển cho rằng: “Đối với nghệ sĩ, là người của công chúng thì càng phải có trách nhiệm giữ gìn hình ảnh, trang bị kiến thức về luật pháp, ứng xử văn hóa. Để trở thành một người nổi tiếng thực sự được công chúng yêu quý thì người nghệ sỹ phải rèn luyện rất nhiều.”
Không ít nghệ sĩ mất nhiều năm mới gây dựng được tên tuổi nhưng chỉ vì dễ dãi bản thân, chạy theo những ham muốn nhục dục, tiền bạc, ma túy dẫn tới tha hóa đạo đức, vi phạm pháp luật, chà đạp lên hai chữ “nghệ sĩ” để lại vết nhơ cho sự nghiệp. Khi quay lại con đường nghệ thuật, họ tìm lại sự hâm mộ của công chúng gian truân hơn và rõ ràng, để tới các danh hiệu NSUT, NSND chắc chắn sẽ “đường xa vạn dặm”.
Bộ VHTTDL quy định quy tắc ứng xử chung của người hoạt động nghệ thuật là đặt lợi ích của dân tộc, quốc gia lên trên hết, trước hết, trọng danh dự, đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật; gương mẫu chấp hành các quy định của pháp luật theo tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân; không làm tổn hại uy tín của tập thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác; đồng thời, giữ gìn phẩm chất đạo đức, uy tín, danh dự của người hoạt động nghệ thuật phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hóa Việt Nam.
Trong từng hoạt động và mối quan hệ cụ thể, bộ quy tắc đưa ra những quy tắc riêng. Người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật phải có khát vọng cống hiến cho sự nghiệp phát triển nghệ thuật; lấy giá trị chân - thiện - mỹ làm mục tiêu, động lực để lan tỏa tinh thần, sứ mệnh của nghệ thuật; đặc biệt phải giữ gìn danh hiệu, hình ảnh; đấu tranh chống lại cái xấu, những hành vi tiêu cực, lệch chuẩn trong đời sống xã hội. Tuân thủ các quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ; không sáng tác, lưu hành, phổ biến, biểu diễn những tác phẩm có nội dung không phù hợp với giá trị đạo đức, văn hóa và truyền thống của dân tộc, gây tác động tiêu cực đến tư tưởng, thẩm mỹ của công chúng.
Với công chúng, khán giả, người hoạt động nghệ thuật phải tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu ý kiến đóng góp xác đáng của công chúng, khán giả để hoàn thiện bản thân và nâng cao chất lượng hoạt động nghệ thuật; Ứng xử chân thành, đúng mực, thân thiện và xây dựng hình ảnh đẹp của người hoạt động nghệ thuật với công chúng, khán giả; Không lợi dụng niềm tin, tình cảm của công chúng, khán giả để trục lợi cá nhân dưới mọi hình thức.