Các nước EU sẽ tổ chức một cuộc họp bất thường để tìm ra hướng giải quyết tình trạng giá khí đốt tăng đột biến vào ngày 26/10.
Nhu cầu năng lượng đã tăng lên khi các nền kinh tế phục hồi sau đại dịch, làm tăng giá dầu, khí đốt và than đá, gây ra áp lực lạm phát và làm suy yếu nỗ lực cắt giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm trong cuộc chiến chống lại sự nóng lên toàn cầu.
Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là nơi phát thải khí nhà kính lớn nhất, đã thúc đẩy sản lượng và nhập khẩu than, khi giá than trong nước đạt mức kỷ lục và các nhà máy điện phải vật lộn để giữ cho nhà máy hoạt động.
Cuộc khủng hoảng năng lượng đã nhấn mạnh lời kêu gọi hôm thứ Tư (13/10) của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) về việc tăng gấp ba lần đầu tư vào năng lượng tái tạo cho các thị trường ổn định và chống lại biến đổi khí hậu.
Sự siết chặt nguồn cung khí đốt của châu Âu đã khiến Nga, nước chiếm một phần ba nguồn cung của khu vực, bị "chú ý" và các chính trị gia châu Âu "đổ lỗi" cho Moscow vì đã không bơm đủ khí cho châu Âu.
Tuy nhiên, tại Hội nghị năng lượng ở Moscow hôm thứ Tư, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định rằng Nga đang đáp ứng các nghĩa vụ theo hợp đồng đối với việc cung cấp cho khách hàng và sẵn sàng tăng nguồn cung nếu được yêu cầu.
Ông bác bỏ những cáo buộc rằng Nga đang sử dụng năng lượng như một vũ khí: "Đây chỉ là lời nói nhảm có động cơ chính trị, không có cơ sở nào".
Nga và châu Âu đang vướng vào tranh chấp về đường ống Nord Stream 2, cung cấp khí đốt trực tiếp từ Nga cho Đức.
Đường ống được xây dựng nhưng đang chờ phê duyệt để bắt đầu bơm khí, trong bối cảnh phản đối từ Hoa Kỳ và một số quốc gia châu Âu lo ngại rằng nó sẽ khiến châu Âu phụ thuộc nhiều hơn vào Nga.
Một số chính trị gia châu Âu nói rằng Moscow đang sử dụng cuộc khủng hoảng nhiên liệu làm đòn bẩy cho đường ống nhanh đi vào hoạt động, một cáo buộc mà Nga đã nhiều lần phủ nhận.
Ủy ban châu Âu đã đưa ra các biện pháp vào hôm 13/10 mà 27 quốc gia EU sẽ thực hiện để chống lại cuộc khủng hoảng năng lượng, bao gồm cả việc thăm dò việc mua khí đốt chung.
Giám đốc chính sách năng lượng của EU Kadri Simson cho biết: “Cách duy nhất để tách khí hoàn toàn khỏi điện là không còn sử dụng nó để tạo ra điện. Đây là mục tiêu dài hạn của EU, nhằm thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng năng lượng tái tạo".
IEA (có trụ sở tại Paris) cho biết, thế giới phải đầu tư 4 nghìn tỷ USD vào năm 2030 vào năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng - gấp ba mức hiện tại - để đạt được mức phát thải ròng bằng 0 và hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C vào năm 2050, mục tiêu của Hiệp định khí hậu Paris 2015.
"Thế giới không đầu tư đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai", IEA cho biết trong một báo cáo được công bố trước Hội nghị về biến đổi khí hậu COP26 của Liên hợp quốc tại Glasgow (Scotland) bắt đầu vào ngày 31/10.
Khi năng lượng tái tạo không thể lấp đầy khoảng trống trong bối cảnh nhu cầu tăng cao, giá dầu và khí đốt đã tăng cao hơn.
Trong khi đó, Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) đã cắt giảm dự báo nhu cầu dầu thế giới cho năm 2021, nhưng cho biết, giá khí đốt tăng có thể đồng nghĩa với việc khách hàng chuyển sang sử dụng dầu.
Mạng lưới các nhà vận hành hệ thống truyền tải khí đốt của Châu Âu (ENTSOG), cơ quan giám sát an ninh nguồn cung cấp, cho biết một mùa đông lạnh giá ở Châu Âu sẽ yêu cầu tăng lượng khí nhập khẩu khoảng 5% đến 10% so với mức tối đa trước đó.
"Chúng tôi đang liên hệ với các đối tác thương mại để thảo luận xem liệu có thể tăng lượng giao hàng của họ trên thị trường hay không", Ủy viên năng lượng EU Kadri Simson cho biết. Ủy ban dự kiến giá sẽ vẫn cao cho đến tháng 4/2022.
 |
Ống khói của nhà máy nhiệt điện than China Energy ở Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Ảnh: Reuters (chụp ngày 29/9/2021) |
Tại Trung Quốc, giá than nhiệt Trịnh Châu giao tháng 1 sôi động nhất đã chạm mức cao kỷ lục 1.640 nhân dân tệ (254,54 USD) / tấn vào thứ Tư, tăng hơn 190% kể từ đầu nay.
Chính quyền địa phương ở các khu vực sản xuất than hàng đầu của Trung Quốc như Sơn Tây và Nội Mông đã đặt hàng khoảng 200 mỏ để tăng sản lượng, nhưng mưa đã làm ngập 60 mỏ ở Sơn Tây. Nhập khẩu than của Trung Quốc tăng 76% trong tháng 9.
Tìm cách giảm bớt cuộc khủng hoảng điện, Bắc Kinh cho biết họ sẽ cho phép các nhà máy điện tính giá khách hàng thương mại dựa trên giá thị trường, vi phạm qui định về giao dịch điện giá cố định với các nhà cung cấp.
