Theo phản ánh của một sô cổ đông Eximbank, tại Đại hội cổ đông Eximbank năm 2015, kết quả kiểm phiếu dành cho ông Lê Minh Quốc là 45,76%, không đạt số phiếu cần thiết (trên 51%) để trở thành thành viên HĐQT. Tuy nhiên, sau đó phiếu bầu được “kiểm phiếu lại” và ông Lê Minh Quốc đạt số phiếu bầu là hơn 58% phiếu bầu, trở thành thành viên HĐQT. Kết quả bầu cử được sửa lại do có cổ đông bỏ trống phiếu bầu, nay cổ đông này được bỏ phiếu lại sau khi kiểm phiếu. Không những trở thành thành viên HĐQT trong “hiệp phụ”, ông Lê Minh Quốc còn được bầu làm Chủ tịch HĐQT Eximbank ngay sau đó.
Là thành viên độc lập, ông Lê Minh Quốc phải đảm bảo khách quan, cân bằng lợi ích của các cổ đông, đặt lợi ích của Eximbank lên trên hết, triệt để tuân thủ các quy định về quản trị, về bảo đảm quyền và nghĩa vụ của cổ đông. Tuy nhiên, trên thực tế ông Lê Minh Quốc đã liên tục tự ý hủy hoặc vắng mặt tại nhiều cuộc họp HĐQT trong nhiều tháng qua.
Ngay trong thời điểm Eximbank đang phải giải quyết những vấn đế cấp bách, hệ trọng như: hợp đồng lao động với Tổng giám đốc (đại diện theo pháp luật) của Eximbank hết hạn; chuẩn bị cho họp ĐHCĐ năm 2019; Chuẩn bị cho phiên tòa tranh chấp với “đại gia” Chu Thị Bình, xem xét về ý kiến của Ủy ban độc lập và các nhà tư vấn nước ngoài đánh giá, kiến nghị về hoạt động của Eximbank, Chủ tịch HĐQT Lê Minh Quốc đã không dành thời gian đầy đủ.
Nhiều thành viên HĐQT Eximbank nhiều lần yêu cầu ông Quốc triệu tập họp, bổ sung chương trình họp HĐQT để giải quyết các nội dung cấp bách, nhưng ông Quốc đều từ chối, bất chấp các quy định pháp luật, bất chấp các vấn đề Eximbank đang phải đối mặt. Rất nhiều tài liệu họp ĐHCĐ 2019 đã thiếu, không đầy đủ, hoặc nội dung không đạt yêu cầu, được công bố sát ngày họp. Đây là điều không thể chấp nhận được với hàng ngàn cổ đông Eximbank nhiều năm qua phải chịu thiệt hại do kết quả kinh doanh yếu kém của ngân hàng.
Bất bình trước việc ông Lê Minh Quốc bỏ bê công việc của HĐQT, một số thành viên HĐQT đã triệu tập họp và 7/10 thành viên đã quyết định bãi nhiệm ông Lê Minh Quốc. Dù được thông báo trước, ông Quốc tiếp tục vắng mặt tại cuộc họp này. Tuy nhiên, ông Quốc kiện thẳng ra Tòa, yêu cầu Tòa tạm dừng quyết định bãi nhiệm ông Quốc. Các thành viên HĐQT tiếp tục đề nghị tổ chức họp HĐQT để xem xét về Nghị quyết bãi nhiệm ông Quốc, nhưng chính ông Quốc lại từ chối tổ chức họp.
Theo quy định của pháp luật và Điều lệ Eximbank, Chủ tịch phải triệu tập họp HĐQT khi có đề nghị của ít nhất hai thành viên. Thành viên có quyền đề nghị, Chủ tịch có nghĩa vụ triệu tập họp mà không được từ chối. Các quyết định trong cuộc họp thuộc quyền của HĐQT. Trước nhiều đề nghị của các thành viên, ông Lê Minh Quốc từ chối triệu tập họp theo quan điểm riêng của mình.
Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC), tập đoàn tài chính lớn của Nhật Bản, cổ đông chiến lược, sở hữu 15% vốn Eximbank đã có văn bản gửi HĐQT kiến nghị đưa một số vấn đề vào chương trình ĐHCĐ 2019. Nhiều thành viên HĐQT đồng ý với ý kiến của SMBC và đề nghị ông Quốc tổ chức thông qua quyết định của HĐQT để trình ĐHCĐ vào ngày 26/4/2019. Theo nhiều thành viên HĐQT và cổ đông, các kiến nghị của SMBC là cần thiết, thuộc thẩm quyền của ĐHCĐ, đặc biệt là việc đánh giá tín nhiệm các thành viên HĐQT.
Hình ảnh kỷ niệm 5 năm hợp tác giữa Eximbank và cổ đông chiến lược SMBC |
Theo quy định thì các kiến nghị của SMBC phải được HĐQT xem xét thông qua và trình ĐHCĐ quyết định bổ sung chương trình họp. Tuy nhiên, Chủ tịch HĐQT Lê Minh Quốc không tổ chức thông qua quyết định của HĐQT. Không những thế, ông Quốc tự ý làm văn bản trả lời các kiến nghị của SMBC là “chưa phù hợp”, “không thể đồng ý” dẫn đến những ý kiến của cổ đông chiến lược này bị ách tắc và khó có thể được giải quyết.
Ngay cả với Ban Kiểm soát, cơ quan có quyền giám sát hoạt động của HĐQT, cũng gặp khó khăn với vị chủ tịch HĐQT. Trước thực trạng của Eximbank, với trách nhiệm của mình, Ban kiểm soát đã có nhiều khuyến nghị gửi HĐQT, thậm chí có báo cáo gửi Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng. Theo luật định, chỉ có ĐHCĐ mới có quyền đánh giá và thông qua các báo cáo của Ban kiểm soát. Tuy nhiên, trước các thông tin bất lợi cho mình thì ông Quốc tự đưa ra đánh giá báo cáo của Ban kiểm soát là “không trung thực”.
Chưa dừng lại ở đó, trước khi họp ĐHCĐ vào ngày 26/4/2019, không thông qua HĐQT, ông Quốc tự ý mời họp một số cổ đông mà ông Quốc tự coi là “quan trọng” để bàn trước về ĐHCĐ. Theo thông tin từ cổ đông, nói là bàn trước, nhưng ông Quốc lại đề nghị các cổ đông hoãn Đại hội để tổ chức vào ngày khác. Cuộc họp do ông Quốc tự ý tổ chức đã bị nhiều thành viên HĐQT và cổ đông phản ứng. ĐHCĐ sau đó đã không thể diễn ra vì không đủ tỷ lệ.
Với những diễn biến trong nội bộ HĐQT Eximbank như phản ánh của cổ đông ngân hàng này, có lẽ cuộc chiến nội bộ trong ngân hàng xuất phát từ “thuyền trưởng” Chủ tịch HĐQT sẽ gây bất ổn và tác động tiêu cực đến sự phát triển của ngân hàng.