Bị cáo Tráng A Pha là mắt xích cuối cùng của đường dây ma túy khủng từng bị tuyên 2 án tử hình, 2 án chung thân được khám phá vào năm 2004 do bị cáo này trốn truy nã. Trước đó, phiên tòa sơ thẩm vụ án này từng được TAND tỉnh Hòa Bình tuyên hoãn vì lý do khi ra tòa Tráng A Pha đột ngột “cấm khẩu”, bất hợp tác do dù kiểm tra tình trạng sức khỏe của bị cáo hoàn toàn bình thường.
Theo cáo trạng, vào hồi 13h ngày 04/1/2004 trong khi đang làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát tại địa phận ngã ba Tòng Đậu (huyện Mai Châu) tổ công tác của Công an huyện Mai Châu đã tiến hành kiểm tra đối với xe ôtô BKS 16H - 4060 do Nguyễn Quang Huy (SN 1966) điều khiển.
Trên xe ngoài Huy còn có vợ là Nguyễn Thị Hồng Thủy (SN 1967), Trần Thị Liễu, cháu Nguyễn Thị Bích Phượng và bà Nguyễn Thị Sáo. Quá trình kiểm tra đã phát hiện và thu giữ 44 bánh với tổng trọng lượng là 15.388,78gram heroin.
Quá trình điều tra, các đối tượng đã khai nhận trong khoảng thời gian từ tháng 5/2003 đến ngày 04/1/2004 vợ chồng Huy đã cùng với vợ chồng Liễu (SN 1975, trú tại xã Minh Hoàng, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên) 9 lần lên bản Co Tang mua của Tráng A Pha tổng số 222 bánh heroin về Hải Phòng tiêu thụ.
Sau khi các đối tượng trên bị bắt, Tráng A Pha đã bỏ trốn khỏi địa phương và cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Hòa Bình đã ra Quyết định truy nã đặc biệt.
Vụ án Nguyễn Quang Huy, Nguyễn Thị Hồng Thủy, Nguyễn Văn Hoàng, Trần Thị Liễu cùng các bị can khác phạm tội mua bán trái phép chất ma túy đã kết thúc điều tra, truy tố và đưa ra xét xử. Tại Bản án phúc thẩm số 924/2005/HSPT ngày 07/9/2005 của TANDTC đã tuyên phạt Nguyễn Quang Huy, Nguyễn Văn Hoàng, Nguyễn Thị Hồng Thủy cùng mức án tử hình; Trần Thị Liễu mức án chung thân.
Sau đó Nguyễn Thị Hồng Thủy được Chủ tịch nước ân xá giảm hình phạt từ tử hình xuống tù chung thân. Bản án đã có hiệu lực pháp luật. Ngày 14/6/2006 Nguyễn Quang Huy và Nguyễn Văn Hoàng đã bị thi hành án tử hình.
Sau gần 10 năm lẩn trốn, ngày 11/11/2013, Tráng A Pha đã bị bắt theo lệnh truy nã. Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hòa Bình đã ra quyết định phục hồi điều tra vụ án, điều tra bị can đối với Tráng A Pha để làm rõ hành vi phạm tội.
Quá trình điều tra Tráng A Pha chối tội, không khai nhận hành vi phạm tội của bản thân. Tuy nhiên, căn cứ vào các tài liệu đã thu thập được trong quá trình điều tra lực lượng chức năng đã có đủ căn cứ để truy tố Tráng A Pha về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”.
Tại phiên tòa, sau khi xem xét toàn diện nội dung vụ án, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt Tráng A Pha mức án tử hình. Đáng chú ý, trong suốt quá trình diễn ra phiên tòa, Tráng A Pha đã giả câm, giả điếc hỏi không nói, gọi không thưa, thậm chí giả vờ nhũn người không chịu bước đi khiến các cán bộ làm công tác dẫn giải đã phải dìu vào phòng xét xử.
Tại phiên xử sơ thẩm bị hoãn vào ngày 23/10/2014, Tráng A Pha cũng đã dùng chiêu trò này khiến Hội đồng xét xử phải hoãn phiên tòa vì lý do sức khỏe của bị cáo.
Theo các cảnh sát dẫn giải, trong quá trình làm thủ tục trích xuất bị cáo đã la hét, chống đối, lực lượng cảnh sát phải vất vả mới khống chế dẫn giải bị cáo ra đến hội trường xét xử, điều đó chứng tỏ sức khỏe bị cáo hoàn toàn bình thường./.