Mạng xã hội - nơi ký ức lịch sử được lan truyền
Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ thiên tài, người cha già của dân tộc, biểu tượng của tinh thần độc lập, tự do - luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ thuật và văn hóa. Tuy nhiên, điều đáng ghi nhận trong thời gian gần đây là làn sóng sáng tạo của giới trẻ trong việc làm mới hình ảnh Bác thông qua những hình thức độc đáo, trẻ trung và đầy sáng tạo.
Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, hình ảnh Bác Hồ không chỉ hiện diện trang trọng trong sách giáo khoa, tranh cổ động hay các công trình tưởng niệm, mà còn xuất hiện ngày càng nhiều trong các sản phẩm lưu niệm, nghệ thuật và nền tảng mạng xã hội. Đáng chú ý hơn cả là xu hướng giới trẻ thiết kế, sáng tạo và lan tỏa hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh qua các kênh mới mẻ như: TikTok, YouTube, Facebook hay Instagram.
Không chỉ dừng lại ở việc mô phỏng lại các bức ảnh cũ, giới trẻ ngày nay còn tái hiện hình ảnh Bác qua lăng kính nghệ thuật hiện đại như tranh minh họa digital, đồ họa 3D, thậm chí cả các sản phẩm thực tế ảo, nhằm tạo trải nghiệm sống động cho người dùng khi tham quan các địa danh lịch sử liên quan đến Người.
Một trong những hiện tượng gây chú ý trong cộng đồng mạng là các bản nhạc mang giai điệu hiện đại lấy cảm hứng từ cuộc đời và tư tưởng của Bác. Một số nhóm nhạc trẻ đã viết lời mới kể chuyện về hành trình ra đi tìm đường cứu nước, những năm tháng hoạt động cách mạng của Bác, hay phong cách sống giản dị, nhân ái của Người.
Điển hình, ca khúc “Người đi tìm hình của nước” của tác giả An Cơ GPT với lời ca trích từ thơ Chế Lan Viên, tạo nên một bản phối đầy xúc cảm, thu hút nhiều lượt xem trên YouTube và TikTok. Không ít bạn trẻ chia sẻ rằng họ cảm thấy gần gũi và thấm thía hơn khi học về lịch sử qua những giai điệu này, thay vì chỉ tiếp nhận kiến thức một cách khô khan từ sách vở. Âm nhạc - với khả năng chạm đến trái tim - đã trở thành một cầu nối đặc biệt để Bác Hồ đến gần hơn với thế hệ Gen Z, vốn quen thuộc với tiết tấu sôi động và tư duy thị giác mạnh mẽ.
 |
Ca khúc Người đi tìm hình của nước được rất nhiều bạn trẻ yêu thích. (Ảnh chụp màn hình trên Tiktok) |
Không chỉ có âm nhạc, không thể không nhắc đến sự bùng nổ của các phim hoạt hình lịch sử về Chủ tịch Hồ Chí Minh do chính các bạn trẻ sản xuất, đăng tải trên nền tảng TikTok, Facebook Reels và YouTube Shorts. Những video ngắn chỉ từ 1 đến 3 phút nhưng được đầu tư công phu về nội dung lẫn hình ảnh.
Một nhóm sinh viên đã thực hiện chuỗi clip hoạt hình “Chuyện kể về Bác Hồ”, mỗi tập kể lại một câu chuyện giản dị nhưng xúc động về đời sống và nhân cách của Bác - như lần Bác nhường cơm cho chiến sĩ bị thương, hay lúc Bác tự tay trồng cây trong vườn Phủ Chủ tịch. Những đoạn phim này thường có giọng đọc trầm ấm, âm nhạc nền nhẹ nhàng và hình ảnh minh họa sống động, phù hợp với thói quen xem nhanh - cảm nhanh của người trẻ. Các video này thường được chia sẻ mạnh mẽ trong dịp lễ lớn như 19/5, 2/9, góp phần đưa lịch sử đến gần công chúng trẻ một cách tự nhiên và truyền cảm.
Nữ Bí thư Đoàn phường Hiệp Thành, quận 12, TP HCM) Võ Thị Thùy Dương khởi xướng chuyên mục “Mỗi tuần một câu chuyện về Bác” trên fanpage “Tuổi trẻ Hiệp Thành - quận 12”, Hội thi vẽ tranh về “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh”. Đánh giá rằng các bạn gen Z chiếm phần lớn đã quen với lướt mạng nên sẽ dễ tiếp cận hình ảnh, tư liệu và kho sách về Bác trên mạng hơn, cùng với “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh” tại các đơn vị, nữ thủ lĩnh thanh niên Võ Thị Thùy Dương đã vận động những bạn trẻ am hiểu công nghệ cùng hỗ trợ Đoàn phường xây dựng “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh” trên không gian mạng. Với “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh trên thư viện sách online” của Thùy Dương lại có các chuyên mục: bảo tàng trực tuyến, sách trực tuyến Bác Hồ với thanh niên, triển lãm trực tuyến Bác Hồ trong trái tim Nhân dân. Ngoài ra còn có chương trình văn nghệ acoustic với những ca khúc ngợi ca Chủ tịch Hồ Chí Minh được tổ chức tại công viên, khu nhà trọ, khu lưu trú văn hóa công nhân.
Không thể phủ nhận, mạng xã hội chính là môi trường lý tưởng để những sản phẩm sáng tạo về Bác Hồ lan tỏa rộng rãi. Với khả năng chia sẻ nhanh, tương tác cao và tiếp cận đa dạng đối tượng, các nền tảng như Facebook, TikTok, Instagram, YouTube đã trở thành “phòng trưng bày” khổng lồ của những ý tưởng sáng tạo liên quan đến Người.
Trên TikTok, nhiều video ngắn có sử dụng hiệu ứng, chuyển cảnh độc đáo, âm nhạc nền bắt tai đã giúp hình ảnh Bác tiếp cận tới hàng triệu lượt xem chỉ trong thời gian ngắn. Một số tài khoản chuyên chia sẻ kiến thức lịch sử thậm chí đã xây dựng “series” riêng về Chủ tịch Hồ Chí Minh, vừa giáo dục, vừa giải trí, tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực trong cộng đồng.
 |
Một bạn trẻ- tiktoker chia sẻ những câu chuyện thú vị về Chủ tịch Hồ Chí Minh. (Ảnh: kênh@quyet.mogy) |
Đặc biệt, giới trẻ còn thể hiện sự tri ân của mình bằng những bài viết cảm nghĩ, status kèm hình ảnh minh họa của Bác, tranh vẽ tự tay sáng tác hoặc ảnh “check-in” tại các địa danh lịch sử gắn với tên tuổi Người như Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Khu di tích Kim Liên, Nhà sàn Bác Hồ… rồi đăng lên các nền tảng xã hội.
Giá trị vượt thời gian và thông điệp truyền cảm hứng
Điều khiến những sáng tạo trẻ về hình ảnh Bác Hồ trở nên đặc biệt chính là sự dung hòa giữa tính lịch sử và tính đương đại. Qua những clip ngắn, bản nhạc, bức vẽ, hình ảnh của Bác không còn là điều gì quá xa vời hay chỉ xuất hiện trong những ngày lễ. Người hiện diện trong cuộc sống thường nhật của thế hệ mới - qua bài hát họ nghe, video họ xem và cả cảm hứng họ chia sẻ.
Những sản phẩm ấy không chỉ là minh chứng cho tài năng sáng tạo của giới trẻ, mà còn thể hiện lòng biết ơn sâu sắc, tình cảm chân thành và tinh thần tiếp nối di sản tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong bối cảnh đất nước hội nhập mạnh mẽ, những cách thể hiện mới mẻ này chính là cầu nối để truyền thống tiếp xúc với hiện đại, lịch sử hòa quyện với sáng tạo, giúp thế hệ trẻ không quên cội nguồn, tiếp tục phát huy tinh thần yêu nước, ý chí độc lập, khát vọng phát triển vì một Việt Nam hùng cường.
 |
Clip hoạt hình tái hiện sinh động hình ảnh Hồ Chủ tịch. (Ảnh chụp màn hình) |
Nhìn vào những thành tựu bước đầu của giới trẻ trong việc tái hiện và lan tỏa hình ảnh Bác Hồ qua các phương tiện truyền thông mới, có thể thấy tiềm năng phát triển là rất lớn. Tuy nhiên, điều cần thiết là có thêm sự định hướng từ các cơ quan quản lý văn hóa - giáo dục để bảo đảm nội dung lịch sử được tái hiện một cách chính xác, tôn trọng và có chiều sâu.
Đồng thời, cần mở rộng các cuộc thi, sân chơi sáng tạo cho học sinh - sinh viên về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” bằng hình thức thiết kế kỹ thuật số, làm video ngắn, tranh vẽ, hoạt hình hay nhạc rap. Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức giáo dục có thể đồng hành để tạo nguồn lực, cung cấp tư liệu lịch sử, hỗ trợ kỹ thuật, giúp các dự án sáng tạo được hiện thực hóa một cách bài bản và lan tỏa rộng rãi hơn nữa.
Việc giới trẻ tích cực sáng tạo lan tỏa hình ảnh Bác Hồ trên nền tảng mạng xã hội là minh chứng sống động cho tinh thần “uống nước nhớ nguồn” trong thời đại mới. Họ không chỉ giữ gìn ký ức dân tộc, mà còn làm mới nó bằng chính tư duy, cảm xúc và khả năng sáng tạo của mình. Hình ảnh của Bác Hồ luôn sống mãi, truyền cảm hứng và dẫn dắt các thế hệ Việt Nam hôm nay và mai sau trên con đường dựng xây và phát triển.
