Gợi ý chuẩn bị mâm cúng cho ngày Tết Đoan Ngọ

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Tết Đoan Ngọ (còn được gọi là Tết diệt sâu bọ) tồn tại từ lâu trong văn hoá dân gian phương Đông, được tổ chức vào giờ Ngọ (khoảng 11h -13h) ngày 5/5 Âm lịch hàng năm. Trong ngày này, người dân thường sửa soạn mâm cúng dâng gia tiên với lễ vật cơ bản là các sản vật đặc trưng của mùa hè nhằm xua đuổi sâu bọ phá hoại mùa màng, cầu mong sức khỏe an lành và cuộc sống đủ đầy, ấm no. Năm nay, Tết Đoan Ngọ rơi vào thứ 5 (ngày 22/06 dương lịch).
Mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ
Mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ

Theo dân gian, Tết Đoan Ngọ là ngày người dân cúng lễ để đánh dấu một thời tiết mới. Hơn nữa, giữa lúc tiết trời chuyển sang mùa hè oi bức khiến dễ bị mắc bệnh, người Việt còn có nhiều tục lệ như ăn quả chua, rượu nếp, bánh tro ngay từ khi thức dậy để diệt trừ sâu bọ, xua đuổi bệnh tật.

​​Trong ngày Tết Đoan Ngọ, người dân không dâng lễ mặn như gà hay chân giò, mâm cúng thường có trái cây, hoa tươi và một số phẩm vật đặc trưng trong mùa này.

Tùy theo phong tục, tập quán của từng vùng miền mà đồ cúng lễ có những món khác nhau, tuy nhiên mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ cơ bản thường bao gồm: Hương, hoa, vàng mã; Rượu nếp; Các loại hoa quả (mận, vải...); Bánh tro, bánh ú, cơm rượu nếp; Xôi, chè. Ở miền Bắc, mâm cúng còn có thêm cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc cơm rượu nếp cẩm. Ở miền Trung, người dân còn cúng thêm thịt vịt, chè kê. Ở miền Nam, cơm rượu không để rời mà được viên thành những viên tròn trước khi ủ. Ngoài ra, mâm cúng còn có bánh ú, chè trôi nước ăn cùng nước đường.

Mâm cúng cơ bản ngày Tết Đoan Ng
Mâm cúng cơ bản ngày Tết Đoan Ng
Ở miền Trung còn cúng thêm cả thịt vịt

Ở miền Trung còn cúng thêm cả thịt vịt

Cơm rượu miền Nam

Cơm rượu miền Nam

Ngoài ra, vào ngày này, sau khi đã ăn cơm rượu để giết sâu bọ, mọi người sẽ tắm bằng nước đun lá mùi, lá tía tô, kinh giới, lá sả, lá tre… Người xưa cho rằng, việc tắm lá thuốc giúp cơ thể thơm tho, khoan khoái dễ chịu, trị được cảm mạo và xua tan mầm bệnh. Bên cạnh đó, nhiều người cũng dùng nước lá thơm thiên nhiên này để gội đầu, xông hơi với mong muốn có một mái tóc đen, mượt, dài.

Sau khi ăn cơm rượu, người dân thường tắm bằng lá mùi

Sau khi ăn cơm rượu, người dân thường tắm bằng lá mùi

Tết Đoan Ngọ là dịp để đoàn tụ gia đình và mang ý nghĩa to lớn trong văn hóa cổ truyền người Việt. Một mâm lễ nhỏ cũng tượng trưng cho lòng thành đối với gia tiên, cầu chúc những điều tốt đẹp cho gia đình và mùa màng bội thu, no ấm.

Theo truyền thuyết, vào một vụ mùa bội thu, người nông dân ăn mừng vì trúng mùa nhưng sâu bọ năm ấy lại kéo đến đông đảo, ăn hết cây trái, thực phẩm đã thu hoạch được. Người dân rất lo lắng, đau đầu không biết cách gì để có thể giải quyết được nạn sâu bọ thì xuất hiện một ông lão xưng là Đôi Truân.

Ông chỉ cho dân chúng mỗi nhà lập một đàn cúng gồm những lễ vật đơn giản: Bánh tro, trái cây, sau đó đi ra trước nhà mình vận động thể dục. Mọi người làm theo lời ông thì chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi. Lão ông còn bảo thêm: "Sâu bọ hàng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì đã dặn thì sẽ trị được chúng". Dân chúng vô cùng biết ơn ông, để tưởng nhớ việc này, người dân đặt cho ngày này là ngày Tết “diệt sâu bọ”.

Đọc thêm