Hải Phòng: 'Trái ngọt' từ quyết sách phá bỏ chung cư cũ

“Đại công trường” nhà ở xã hội

Điều trăn trở đó là giữa TP công nghiệp nổi tiếng, tốc độ phát triển kinh tế luôn thuộc nhóm đứng đầu cả nước, vẫn tồn tại hàng trăm nhà tập thể xập xệ, cũ nát, cơi nới, rách rưới. Cách gọi “chung cư cũ” chỉ là nói tránh, nói giảm, nói nhẹ.

Cuộc sống trong những căn phòng ẩm thấp, dột nát, tăm tối; cả trăm người sử dụng một nhà vệ sinh công cộng, mỗi lần bước vào phải mặc áo mưa cho khỏi dột; không phải là cuộc sống đúng nghĩa. Quyết sách phải phá bỏ nhà tập thể cũ, xây mới các chung cư, được TP đặt ra và quyết tâm thực hiện.

Những năm sau đó, Hải Phòng được cả nước đánh giá là một trong những địa phương đi đầu trong thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) giai đoạn 2021 - 2030” theo Quyết định 338 của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa Xuân Ất Tỵ 2025 này, thực hiện quyết sách xóa bỏ nhà tập thể cũ quyết liệt hơn, có thể ví von Hải Phòng như một “đại công trường” NƠXH. Ông Đỗ Hữu Hưng, PGĐ Sở Xây dựng cho biết, trên địa bàn TP có 9 dự án NƠXH đang thi công xây dựng theo tiến độ được phê duyệt với quy mô khoảng 15.000 căn hộ.

Ngoài ra, 21 dự án NƠXH đã có chủ trương đầu tư, hoặc nhà đầu tư đang chuẩn bị khởi công xây dựng với quy mô 20.400 căn, dự kiến hoàn thành hoặc có sản phẩm đưa ra thị trường từ nay đến 2030.

Cùng với đó, TP đã định hướng, quy hoạch, bố trí quỹ đất khoảng 42 địa điểm với diện tích gần 500ha để thực hiện các dự án NƠXH khác.

Ông Hưng cho biết, theo Nghị quyết 09 ngày 13/11/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ TP, mục tiêu phát triển NƠXH phải bảo đảm là các khu dân cư đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Dự án NƠXH phải có vị trí tốt, gắn liền các hoạt động kinh tế, môi trường, xã hội hằng ngày của người dân; bảo đảm bán kính đi lại tối ưu giữa nơi ở, nơi làm việc và các công trình tiện ích phúc lợi xã hội (y tế, giáo dục, văn hóa, thể dục thể thao...).

Chưa hết, chất lượng NƠXH phải đạt từ mức cơ bản đến mức tiệm cận nhà ở thương mại, nổi bật 3 đặc trưng ưu việt về “Vị trí - Chất lượng - Giá cả”; có nhiều phân khúc để phù hợp nhu cầu khả năng đại đa số người dân. Bảo đảm công khai, minh bạch, cơ hội tiếp cận thông tin về các dự án và giá bán. Quản lý, giám sát chặt chẽ các đối tượng được mua NƠXH để bảo đảm không xảy ra trục lợi chính sách.

Làm những điều tốt nhất cho dân, vì dân

Chia sẻ kinh nghiệm thành công trong phát triển NƠXH, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, ông Nguyễn Đức Thọ cho biết, khâu quan trọng đầu tiên là rà soát nguồn gốc đất đai; quyết liệt thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng. Thực hiện cưỡng chế với các trường hợp chây ỳ làm ảnh hưởng tiến độ dự án.

Tiếp đó, chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hải Phòng, Ngân hàng Chính sách xã hội tích cực tham gia hỗ trợ chủ đầu tư, người dân tiếp cận gói vay ưu đãi phát triển NƠXH. Chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể các cơ quan, đơn vị trong việc xác nhận cho người dân đăng ký mua NƠXH theo đúng quy định; nghiêm cấm phiền hà, sách nhiễu. Nghiêm cấm đầu cơ, “thổi giá”, thu phí chênh lệch. Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân tiếp cận NƠXH và chủ đầu tư kinh doanh sản phẩm.

Tại quận Ngô Quyền, “thủ phủ chung cư cũ” của TP (chiếm 60% tổng số chung cư cũ nguy hiểm của Hải Phòng), Phó Chủ tịch UBND quận Nguyễn Quốc Thái cho biết, quận có 121/205 chung cư cũ nguy hiểm, tập trung tại các phường Vạn Mỹ, Cầu Tre, Máy Chai, Lê Lợi, Cầu Đất.

Không thể cùng một lúc phá bỏ xây mới số lượng từng ấy dự án, địa phương thực hiện phương án “từ từ nhưng chắc chắn”, đến nay đã, đang phá dỡ, di chuyển các hộ dân tại 36 chung cư cũ đến những nơi an toàn; còn 85 chung cư cũ sẽ được thực hiện theo lộ trình. Những ngày cuối năm 2024, Ngân hàng Chính sách xã hội quận đã tiếp nhận gần 65 tỷ đồng từ ngân sách TP cấp về làm nguồn vốn cho các hộ gia đình có nhu cầu vay vốn mua NƠXH.

Tại dự án khu NƠXH Tổng kho 3 Lạc Viên, theo quy hoạch, có 4.148 căn chung cư, trong đó dành hơn 3.000 căn từ CT1 đến CT4 cho nhóm đối tượng ưu tiên là các hộ dân di dời từ các chung cư cũ tại quận Ngô Quyền và Hồng Bàng. Chủ đầu tư dự án khẳng định, những đối tượng này sẽ được hưởng nhiều ưu đãi như: Hồ sơ đăng ký mua NƠXH được rút gọn hơn; có thể sử dụng tiền bồi thường, hỗ trợ của TP để chuyển sang mua NƠXH trong dự án...

Theo đề án xây dựng 1 triệu căn NƠXH, Hải Phòng được giao hoàn thành 33.500 căn từ nay đến năm 2030. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 là 15.400 căn; giai đoạn 2026 - 2030 là 18.100 căn. Tuy nhiên, trên nền tảng chính sách NƠXH được sửa đổi, bổ sung theo hướng ưu đãi hơn cho chủ đầu tư và người mua nhà, cùng với quyết tâm của cả TP, nhiều ý kiến tin tưởng Hải Phòng sẽ sớm vượt chỉ tiêu; không chỉ vì thực hiện nhiệm vụ được giao, mà còn vì khát khao làm những điều tốt nhất cho dân, vì dân.

Không chỉ đáp ứng thời gian và số lượng, nhiều dự án NƠXH tại Hải Phòng đã xóa bỏ định kiến “NƠXH là nhà giá rẻ, chất lượng thấp”. Bên cạnh tuân thủ các quy định tiêu chuẩn về chất lượng xây dựng, thiết kế, nhiều dự án NƠXH tại Hải Phòng còn có vị trí đắc địa ở trung tâm TP, giữa khu công nghiệp, có không gian đồng bộ, tiện nghi, đầy đủ hệ thống hạ tầng; mà vẫn bảo đảm vừa túi tiền, phù hợp khả năng chi trả của đa số người dân.