Sáng qua, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Hợp tác xã (HTX) sửa đổi. Cho rằng đây là một dự luật quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế nhưng nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) phê “phức tạp, khó hiểu, không sát thực tế”.
“Áo pháp lý” quá rộng
Đại biểu Phan Trung Lý ( Nghệ An) đề nghị bỏ hẳn phương án HTX có thể thành lập DN cũng như quy định “hợp tác xã hoạt động như một loại hình doanh nghiệp” vì không thể “anh này như anh này mà lại giống anh kia”, “quá khó hiểu”. Cũng theo đại biểu Phan Trung Lý, quy định buộc xã viên phải sử dụng sản phẩm của HTX là vô lý, vì “chẳng nhẽ xã viên HTX tắc xi thì cứ phải đi tắc xi của HTX?”.
| |
| Đại biểu Phan Trung Lý: "Không thể anh này giống anh này mà lại như anh khác, quá khó hiểu". |
Theo khoản 1 Điều 9 Dự thảo thì HTX, liên hiệp HTX có quyền cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho thị trường bên ngoài cộng đồng thành viên...
Việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho thị trường bên ngoài cộng đồng thành viên do điều lệ hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã quy định, nhưng tối đa không quá 40% tổng giá trị sản phẩm, dịch vụ của HTX, liên hiệp HTX. ĐB Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên Huế) cho rằng, đưa ra mức khống chế dưới 40% như vậy là không hợp lý và máy móc. Trên thực tế sẽ không thể khống chế được, nhất là đối với những HTX do những người lao động hợp tác với nhau thành lập. “Những HTX này cung cấp 100% dịch vụ ra bên ngoài chứ không phải là một tỷ lệ nào khác”.
Ngoài ra, ĐB Mạo cho rằng, quy định về tài sản không chia trong điều luật nói trên cũng không phù hợp thực tế. Sau khi chỉ ra một số điều bất hợp lý của Dự thảo, ĐB Mạo ví von “Luật như chiếc áo quá rộng, chỉ vừa những ông cao lớn”.
Còn lúng túng về mặt lý luận
Cùng chung nhận định này, ĐB Nghiêm Vũ Khải (Điện Biên) “không thể hiểu nổi” tại sao lại cho HTX thành lập loại hình Cty mà chỉ nhằm cung cấp dịch vụ cho thành viên. “Như vậy là cho phép xuất hiện một loại hình Cty mới nhưng bị hạn chế quyền năng và bất bình đẳng với các Công ty khác”. Sau khi dẫn ra các lập luận của Chính phủ trong vấn đề này, ông Khải cho rằng, nếu còn đang lúng túng về mặt lý luận thì tốt nhất là nên bám sát thực tế để quy định có tính khả thi, tạo điều kiện cho HTX phát triển.
Bên cạnh đó, ông Khải đề nghị Dự thảo bổ sung việc khuyến khích thành lập các HTX sản xuất phụ tùng, phụ kiện, hàng thủ công mỹ nghệ (mà hiện chỉ khuyến khích theo vùng, miền).
ĐB Nguyễn Quốc Trị, Quảng Bình cũng phê phán nhiều quy định của dự thảo là “không thể hiểu nổi”, nhất là liên quan đến các chính sách hỗ trợ, ưu tiên. “Phải thiết kế lại và quy định rõ ràng chứ không nên chung chung”, ĐB Trị đề nghị.
Riêng về phân chia lợi nhuận, nhiều ĐB tán thành với thẩm tra của Ủy ban Kinh tế: dự thảo Luật chưa hoàn toàn phù hợp với thực tiễn phát triển của các khu vực HTX nước ta hiện nay, mặt khác có biểu hiện không thống nhất với nguyên tắc phân chia lợi nhuận của Liên minh HTX quốc tế. Vì vậy, nếu đã xác định nguyên tắc của việc phân chia lợi nhuận là dựa trên mức độ sử dụng dịch vụ của thành viên (theo xu thế quốc tế) thì không nên quy định chia tiếp phần lợi nhuận còn lại theo mức vốn góp.
Bình An