Càng thi càng áp lực
Niên học 2024 - 2025 là năm cuối cùng thi theo chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2006, từ năm sau, học sinh sẽ thi theo chương trình giáo dục mới. Vì vậy, năm nay, số lượng thí sinh tham dự kỳ thi THPT quốc gia cao hơn so với những năm trước. Đặc biệt, thí sinh tự do tăng gần 10 nghìn em so với năm 2023.
Với tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT cao tại Việt Nam, lên đến 98 - 99% vào những năm trước, phần lớn các thí sinh tự do lựa chọn thi lại để xét tuyển vào đại học. Mặc dù thí sinh tự do trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia được nhiều người đánh giá có lợi thế về kiến thức nền tảng, kinh nghiệm thi cử, tuy nhiên, không ít em cho biết, càng thi nhiều, các thí sinh càng gặp nhiều áp lực nặng nề hơn so với lần đầu tiên.
Nguyễn Tiến Đạt (20 tuổi, Quảng Ninh) cho biết, em đang học năm 2 tại một trường đại học ở Hà Nội, do không cảm thấy phù hợp với sở trường, em quyết tâm thi lại. Đạt tâm sự: “Đây là lần thứ 3 em tham dự kỳ thi THPT quốc gia, mỗi lần thi, em lại càng cảm thấy mất tự tin. So với năm 2022, hiện nay, tỷ lệ thí sinh tham gia đông hơn, cách xét tuyển đa dạng, khiến em khó có thể cạnh tranh với những thí sinh sử dụng chứng chỉ Tiếng Anh như IELTS hoặc bài thi đánh giá năng lực (ĐGNL) để đỗ vào những trường tốp đầu”. Đạt chia sẻ, đây sẽ là năm cuối cùng em tham dự kỳ thi.
Thực tế, mỗi năm, số lượng thí sinh tham dự kỳ thi THPT quốc gia lại có xu hướng tăng lên hàng trăm, hàng nghìn em so với những năm trước đây như niên học 2024 - 2025 tăng khoảng 40 nghìn thí sinh so với năm 2023. Vài năm trở lại đây, các trường đại học có xu hướng tuyển sinh đa dạng, nhiều phương thức. Một số trường như Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, hệ thống các trường thuộc Đại học Quốc gia, hay Trường Đại học Bách khoa Hà Nội,... đã có những bài thi riêng diễn ra xuyên suốt từ tháng 3 cho đến tháng 6 để lựa chọn những sinh viên phù hợp với tiêu chí của trường.
Với những thí sinh đã quen cách học tập, thi cử từ năm 2021, 2022 trở về trước, sẽ khó bắt nhịp được với sự thay đổi đề thi riêng của các trường đại học. Đồng thời, các em cũng khó có thể cạnh tranh với những học sinh cấp III đã định hướng sử dụng chứng chỉ IELTS, ôn thi ĐGNL, đánh giá tư duy ngay cuối năm cấp II, đầu cấp III.
Ngoài đổi mới về cách xét tuyển, thi cử vào các trường đại học, những thí sinh tự do phải đối diện với áp lực đồng trang lứa, “tuổi thọ” nghề nghiệp trong tương lai. Lê Minh Tuấn (25 tuổi Hà Nội), quyết tâm thi THPT quốc gia 2024 để lấy điểm xét tuyển đại học cho biết: “Tôi luôn cảm thấy áp lực đồng trang lứa, trong khi bạn bè đã tốt nghiệp đại học và đi làm, hiện tại vì nhiều lý do, tôi mới bắt đầu tập trung ôn thi vào đại học. Nỗi sợ thi trượt, chậm trễ thêm một năm, mất đi cơ hội làm việc trong tương lai khiến tôi không thể tập trung ôn thi”.
Đặc biệt, thí sinh tự do thi lại vào niên học 2024 - 2025 còn phải “mang gánh nặng” năm cuối cùng thi theo chương trình GDPT 2006, nếu thi trượt, các em sẽ đối diện với những câu hỏi rất lớn về phương thức thi vào năm sau. Vì vậy, một số thí sinh cho biết, họ dồn toàn bộ tâm huyết, sức lực quyết tâm giành lấy cơ hội đỗ vào trường đại học mơ ước. Lê Thanh Sơn (20 tuổi, Mộc Châu, Sơn La) chia sẻ, năm ngoái em đã đỗ và học Đại học Quốc gia Hà Nội, năm nay quyết tâm thi lại vào Trường Đại học Luật Hà Nội: “Mỗi ngày em học từ ít nhất là 10 tiếng, sử dụng khối C xét tuyển vào ngôi trường tốp đầu, bắt buộc điểm ba môn Văn - Sử - Địa của em phải thật cao”.
Tâm lý “cơ hội cuối”
 |
Tính đến hiện tại, số lượng thí sinh tự do tham dự kỳ thi THPT quốc gia 2024 đạt hơn 45 nghìn em. (Ảnh minh họa, nguồn: PV) |
Với sự thay đổi phương thức thi vào năm sau, không ít thí sinh tự do đã có quan niệm đây là “cơ hội cuối” để thi đỗ trường đại học mơ ước của mình. Nhiều em đã giấu bố mẹ, gia đình, bảo lưu đại học ở năm thứ 3, thứ 4 để thi lại. Đối với những trường hợp, thi lại hai, ba năm vẫn chưa đỗ vào trường đại học yêu thích, các em lại càng quyết tâm cao độ.
Tuy nhiên, cũng vì tâm lý vội vàng, hy vọng đỗ đại học trong kỳ thi THPT quốc gia 2024, mà nhiều thí sinh chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ảnh hưởng đến việc ôn thi, thi cử.
Nguyễn Thùy Linh (19 tuổi, Hưng Yên) cho biết, ước mơ của em đỗ vào Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, tuy nhiên, năm ngoái, em trượt cả kỳ thi ĐGNL và xét điểm thi THPT quốc gia. Năm nay, em quyết tâm thi lại, con đường thi cử không dễ dàng như Linh mong muốn. Em cho biết đa phần các thí sinh tự do phải vừa lo việc học tập, ôn thi, vừa tự liên hệ nộp hồ sơ, kiểm tra thông tin hình ảnh trên tài khoản dự thi và giấy dự thi. Chỉ cần một chút sai sót, thí sinh tự do có thể không được dự thi năm nay.
Linh chia sẻ: “Em phải thường xuyên gọi điện cho cô giáo cũ ở trường cấp III và hỏi bạn bè trên mạng để biết được ngày mở bán hồ sơ thi THPT quốc gia. Tiếp theo, việc nộp hồ sơ rất gian nan, năm ngoái, em nộp theo trường học, nhưng năm nay, em phải liên hệ với Sở Giáo dục tại tỉnh, hoặc hỏi những thí sinh tự do khác để biết chỗ nộp hồ sơ dự thi”. Mất gần hai tuần, Linh mới hoàn thành việc nộp hồ sơ và nhận tài khoản dự thi.
Một trong những vấn đề lớn khác của các thí sinh tự do đó là việc ôn tập, thi cử. Không còn thầy cô, bạn bè bên cạnh hướng dẫn, hỗ trợ, nhiều thí sinh đã mất định hướng học tập, nặng nề hơn còn bị lừa tiền vì tin tưởng các khóa học online.
Trần Thị Mỹ Duyên (19 tuổi, Nghệ An) cho biết, năm đầu tiên em thi đỗ vào một Trường Đại học Tài chính - Marketing (TP HCM), không hợp ngành em quyết tâm thi lại vào Đại học Sư phạm TP HCM, vốn tự tin vào lực học, nên Duyên không ôn tập sớm. Đến tháng 5, sau khi đã bảo lưu kết quả học tập trên trường đại học và đăng ký dự thi, em mới mở đến sách vở, phát hiện mình đã hổng rất nhiều kiến thức: “Em đã thử làm đề thi THPT Quốc gia năm 2023 và dự đoán chỉ đạt khoảng 20-22 điểm cho khối D. Hiện tại, em đã bỏ ra gần chục triệu đăng ký khóa học cấp tốc online và trực tiếp đến trung tâm để ôn tập cho kịp kỳ thi”.
Với tâm lý “cơ hội cuối cùng”, có những thí sinh đã dồn toàn bộ tâm huyết, tiền bạc để ôn thi và bị lừa tiền vì tin vào các khóa học online tự phát ở trên mạng. Em Nguyễn An Nhi (20 tuổi, Hà Nội) cho biết, do cảm thấy cô đơn, lạc lõng, áp lực đồng trang lứa với bạn bè khi phải một mình ôn thi lại, nên em đã đồng ý mua tài khoản học chung với một người bạn mới quen ở trên mạng. “Trong các hội nhóm thí sinh tự do, em quen một tài khoản tên N.Đ.N. Do thấy N có cùng chí hướng học hành, lại nhiệt tình giới thiệu các khóa học, em đồng ý bỏ ra hơn 2 triệu đồng để cùng N mua khóa học online. Sau một thời gian, N chặn tài khoản Facebook của em và không thể liên lạc được với N nữa”, Nhi chia sẻ. Khi lên các hội nhóm tìm hiểu, An Nhi mới biết nhiều thí sinh tự do khác cũng bị N lừa giống như mình, có người mất vài triệu, cũng có người mất đến gần chục triệu.
Giữ tinh thần thoải mái trước kỳ thi
Cô Hoàng Thị Loan (THPT Bình Minh, Hà Nội) với nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy và định hướng cho học sinh cấp III cho biết, điều quan trọng nhất để hoàn thành tốt một kỳ thi là tâm lý của thí sinh: “Chỉ còn chưa đầy 2 tuần nữa là diễn ra kỳ thi THPT quốc gia 2024, đây là thời điểm quan trọng để tổng hợp kiến thức, tập trung tối đa ôn tập”. Theo cô Loan, những thí sinh tự do có lợi thế về kiến thức và kinh nghiệm thi cử, giai đoạn cuối trước khi thi, các em nên sơ đồ hóa cho từng môn học, đồng thời luyện tập thật kỹ các dạng bài trong đề thi.
Cô Loan nhấn mạnh: “Tâm lý thi cử ảnh hưởng rất lớn đến kết quả. Thay vì lo lắng về tương lai, thí sinh nên tập trung học tập, kết hợp nghỉ ngơi. Các em có thể nhờ bố mẹ hoặc tự mình lập thời khóa biểu cho giai đoạn “nước rút”. Nếu như quá căng thẳng, thí sinh cần chia sẻ, nói chuyện và tâm sự với gia đình, bạn bè hoặc những người có cùng chí hướng đáng tin cậy để giải tỏa áp lực”…
Cô Nguyễn Thị Thu Huyền (phụ trách cấp III, Hệ thống giáo dục Đa trí tuệ, Hà Nội) chia sẻ, ngoài việc giữ tinh thần ôn thi thoải mái, thí sinh tự do có nhiều phương án để lựa chọn trong tương lai. Cô đưa ra lời khuyên: “Hiện tại, có một số trường đã xét tuyển học bạ, thí sinh nên cân nhắc. Ngoài ra, quan trọng nhất của việc vào đại học đó là chọn đúng ngành nghề phù hợp với khả năng, sở trường, thay vì chọn theo cảm tính, điểm chuẩn, độ nổi tiếng của trường học. Cùng một chuyên ngành, có những trường đại học công lập tốp sau hoặc trường tư thục có điểm chuẩn thấp hơn, vì vậy, thí sinh không nên quá lo lắng mà bản thân mỗi em nên đặt ra nhiều phương án dự phòng, giảm áp lực thi cử”.
