Sai phạm “chồng” sai phạm
Thực ra trước khi thanh tra vào cuộc thì đã có nhiều đơn tố cáo của người lao động gửi tới nhiều cơ quan cáo buộc hàng loạt sai phạm “động trời” tồn tại tại Cty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn nhưng gần như các lá đơn đều bị rơi vào im lặng. Chỉ đến khi Chính phủ có ý kiến thì UBND tỉnh Bắc Kạn mới rốt ráo chỉ đạo Thanh tra vào thụ lý giải quyết.
Theo đó, nội dung được thanh tra bao gồm: việc chấp hành các chính sách pháp luật về sử dụng người lao động; hiệu quả đầu tư của Cty vào các dự án khai thác khoáng sản và các dự án khác; việc bán tinh quặng chì, kẽm; việc huy động vốn của các tổ chức và cá nhân góp vốn đầu tư khai thác mỏ vàng Pác Lạng ở huyện Ngân Sơn của Cty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn.
Đáng nói, trong 6 nội dung thanh tra, đã phát hiện ra nhiều sai phạm nghiêm trọng. Theo Thanh tra tỉnh Bắc Kạn, thanh tra cho thấy kết quả kinh doanh ở 8 dự án mà Cty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn triển khai thì hầu hết các dự án đều không có hiệu quả, hoặc chưa có phát sinh doanh thu.
Đặc biệt, theo cơ quan thanh tra, Cty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn đã khai thác tại mỏ Nà Bốp từ 1/6/2005 và mỏ Pù Sáp từ tháng 3/2007 đến ngày 18/3/2011 dựa trên các văn bản và quyết định gia hạn trái luật của một lãnh đạo tỉnh ký. Sản lượng quặng nguyên khai thác trái quy định trong thời gian này lên tới 216.059.472kg với trị giá theo biểu giá của tỉnh là 246,2 tỷ đồng.
Ngoài ra, quá trình khai thác tại các mỏ này, Cty còn được “hưởng lợi” 1,5 tỷ đồng do được một số cán bộ Cục Thuế “tính sai” thuế tài nguyên và được “quên” nộp tiền thuê đất với số tiền đáng phải nộp cho Nhà nước là 548 triệu đồng.
Thanh tra Bắc Kạn cũng chỉ ra ông Mai Văn Bản - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Cty đã chỉ đạo xây dựng, ký ban hành nghị quyết và thông báo để huy động vốn đầu tư khai thác mỏ vàng Pác Lạng không đúng điều lệ tổ chức và hoạt động của Cty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn. Căn cứ giấy phép thăm dò khoáng sản đã hết hạn để ký các biên bản thỏa thuận góp vốn đầu tư với 2 tổ chức, 46 cá nhân để thu số tiền 8,95 tỷ đồng không đúng quy định về thẩm quyền và trách nhiệm quản lý.
Cùng với đó, Cty đã để các tổ chức, cá nhân này nhảy vào dựng lán trại, đưa người, máy phát điện, đầu nổ, máy nghiền đá vào khu vực mỏ vàng Pác Lạng (thuộc phạm vi quản lý của UBND huyện Ngân Sơn) để khai thác khoáng sản trái phép, trực tiếp gây ra việc mất ổn định về trật tự địa phương. Việc làm của Cty đã gây ra nạn “quặng tặc” phức tạp trong gần một năm trời, UBND huyện Ngân Sơn đã phải bỏ ra 386 triệu đồng từ ngân sách để 4 lần tổ chức phương án, lực lượng tiến hành giải tỏa, xử lý các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép này.
Bao che, né tránh xử lý?
Sau hơn 6 tháng làm việc “cật lực” của Thanh tra tỉnh thì những sai phạm mới dần được làm rõ. Theo nội dung được Thanh tra tỉnh Bắc Kạn kết luận, đáng chú ý, không những phải xử lý hàng loạt vấn đề hóc búa liên quan tới tài chính mà không ít lãnh đạo của các sở, ngành như Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Cục Thuế, Văn phòng UBND tỉnh, thậm chí một nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng bị thanh tra “dũng cảm” kiến nghị xử lý hành chính và kỷ luật về đảng.
“Đề nghị UBND tỉnh kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và kiến nghị xem xét xử lý theo quy định của Đảng đối với ông Nguyễn Văn Thành - nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh trong việc ký các văn bản và quyết định có nội dung không đúng quy định. Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo và yêu cầu Sở TN&MT tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể và các cá nhân, gồm ông Triệu Đức Hiệp - nguyên Giám đốc Sở, ông Ngô Văn Viện và ông Trần Nguyên - Phó Giám đốc Sở trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực khoáng sản và tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản và quyết định nội dung không đúng quy định…” - Kết luận thanh tra số 486 ngày 29/11/2013 của Thanh tra tỉnh Bắc Kạn nêu.
Trao đổi với phóng viên, ông Hà Văn Hùng - Chánh Thanh tra tỉnh Bắc Kạn cho biết, mặc dù đã có kết luận thanh tra gần 4 tháng nhưng vẫn không thấy UBND tỉnh và các cơ quan chức năng xử lý theo kết luận và kiến nghị của Thanh tra. Ông Hùng cũng cho biết thêm, hiện sự việc vẫn đang chờ UBND tỉnh xử lý nhưng chưa biết đến khi nào mới thực hiện.
Trước khi Thanh tra tỉnh Bắc Kạn ký Kết luận số 486, qua điều tra riêng, Báo PLVN cũng đã có nhiều bài viết đề cập các sai phạm chấn động tại Cty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn cũng như cá nhân ông Mai Văn Bản. Tuy nhiên, đến nay những người có trách nhiệm tại tỉnh này vẫn “mũ ni che tai”. Liệu có hay không sự “lấp liếm” cho những sai phạm đã được Thanh tra tỉnh “điểm mặt, chỉ tên”?
Gây thiệt hại cho công ty
Từ tháng 6/2013, Công an tỉnh Bắc Kạn đã xác minh và chỉ rõ nhiều vi phạm của ông Mai Văn Bản. Theo kết quả xác minh của Công an Bắc Kạn, Tổng Giám đốc Bản đã “không nghiêm túc thực hiện các nghị quyết của HĐQT, đặc biệt còn có nhiều việc làm trái ý kiến chỉ đạo của HĐQT”. Ông Bản còn được xác định không thực hiện Quy chế bán hàng do HĐQT quy định, vi phạm quy trình bán hàng “gây thiệt hại cho công ty”.