Trước đó, theo kiểm tra của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị thì có 1 trong 6 mẫu cá nục tại kho đông lạnh của bà Lê Thị Thuộc, thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh có hàm lượng phenol mức 0,037mg/kg.
Trong khi ngành y tế Quảng Trị cho rằng phenol là chất cấm, không được phép có trong thực phẩm còn lãnh đạo ngành nông nghiệp lại nói chất này được phép tồn tại nếu có hàm lượng dưới ngưỡng cho phép, khiến dư luận không biết đâu mà lần.
Không nguy hiểm?
Trao đổi với PLVN, TS Long cho biết chất phenol có thể tìm thấy ở mọi nơi. Trong thực phẩm, một lượng phenol cũng đã được tìm thấy trong xúc xích, thịt hun khói, thịt ba chỉ rán, thịt gà rán, chè đen lên men, phenol và hợp chất phenol có tự nhiên trong một số loại thực phẩm. Các loại thực phẩm có hàm lượng phenol cao được chỉ ra như: cà chua, táo, lạc, chuối, cam, ca cao, nho đỏ, các loại dâu rừng và sữa.
Tuy vậy, trao đổi với PLVN, Phó Cục trưởng Long cho biết: Nếu ăn uống phải sản phẩm có chứa phenol với hàm lượng cao có thể sẽ gây phá hủy đường ruột nghiêm trọng. “Có một thí nghiệm ở loài gặm nhấm cho thấy phenol có thể gây chết chúng với một liều lượng nhất định. 50% con chuột được đưa ra thí nghiệm dùng 300-600mg phenol/kg thể trọng đã bị chết”- ông Long nói
Ông Long nói hiện tại chưa có bằng chứng cho thấy phenol gây ung thư ở người. Viện Nghiên cứu ung thư quốc tế và Cơ quan quản lý môi trường của Hoa Kỳ EPA cũng không xếp phenol vào nhóm gây ung thư ở người.
Tuy nhiên, một nghiên cứu TDI (tổng lượng hấp thu trong ngày) của Cơ quan quản lý thực phẩm châu Âu đã chỉ ra thông tin đáng chú ý: Phenol mà cơ thể người có thể chịu được rơi vào khoảng 0,18 microgram/kg tỷ trọng/ngày.
“Như vậy, mỗi người ăn với mức như vậy thì vẫn không có vấn đề gì với sức khỏe cả. Vì thế, với hàm lượng phenol ở mức 0,037mg/kg cá xét nghiệm ở Quảng Trị mới phát hiện ra, thì chúng tôi tính trung bình 1 người Việt Nam có cân nặng là 50kg dùng khoảng 200 gam cá/ngày thì vẫn còn dưới cái mức này. Nhưng trên thực tế có phải ai cũng có thể ăn 2 lạng cá một ngày mà ngày nào cũng ăn như vậy”- ông Long nói.
Vì sao người dân hoang mang?
Theo Cục An toàn thực phẩm, hiện nay chưa có cơ quan nào quy định đối với ngưỡng phenol trong hải sản bởi bình thường cá, hay hải sản tự nhiên được đánh bắt lên hàm lượng phenol hầu như không có.
“Nói thật, từ trước tới nay chẳng ai nghiên cứu hàm lượng phenol trong hải sản cả. Nếu có nghiên cứu là nhằm đánh giá về mức độ ô nhiễm của môi trường. Khi môi trường bị ô nhiễm thì có thể nhiễm vào con cá chứ tự nhiên chẳng ai người ta đi nghiên cứu phenol trong cá. Hơn nữa, không có quy định thì đi kiểm tra làm gì”- TS Long nói.
Theo ông Long, sau sự cố cá chết tại 4 tỉnh miền Trung, lại có thông tin nói cá nục nhiễm chất độc phenol khiến dư luận lo lắng là chuyện bình thường. Hiện nay thì cũng chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân cá chết là cái gì. Vì thế chúng ta không thể quy về cái này, cái khác được. Phải chờ kết quả chính thức rồi mới có đánh giá được.
“Còn với thông tin mẫu cá nhiễm phenol ở mức 0,037mg, nếu thực sự nhiễm đúng như thế thì chưa có bằng chứng nào là ảnh hưởng tới sức khỏe cả. Cá như vậy thì yên tâm và ăn được bình thường không lo bị ảnh hưởng sức khỏe. Tôi cho rằng do việc địa phương cung cấp thông tin không rõ ràng nên mới làm cho người dân cảm thấy hoang mang.”- TS Long nêu quan điểm.
Nhưng trước sự quan tâm của dư luận, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm lưu ý cần phải lấy mẫu để xét nghiệm thêm cho chắc chắn. Nhưng để làm rõ vấn đề lô cá nục này phải có sự vào cuộc của liên ngành gồm Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương và địa phương.
“Phía Bộ Y tế đã yêu cầu trước mắt lô cá đó cứ để nguyên ở đấy chưa cho lưu thông. Vài hôm nữa khi có kết quả nếu không thấy có vấn đề gì thì sẽ thông báo chính thức và cho người ta tiêu thụ thôi”- ông Long nói.
Báo PLVN đã cố gắng liên hệ với Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, Bộ NN&PTNT để nắm thêm thông tin nhưng ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục này từ chối bình luận và cho rằng đây là vấn đề của liên ngành xử lý. Cục chỉ cung cấp thông tin để Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế thống nhất phát ngôn.
