Theo ghi nhận của phóng viên, tại nhiều chợ trên địa bàn Hà Nội, loại mận quả to bằng nắm tay, vỏ màu đỏ sẫm, ruột vàng sẫm được bán với giá từ 40.000 - 45.000 đồng/kg; mận cơm quả nhỏ màu xanh nhạt giá từ 30.000 - 33.000 đồng/kg; đào vỏ nhẵn màu đỏ vàng, không có lông có giá từ 35.000 – 40.000 đồng/kg. Cả 2 loại đào và mận này đều có vị ngọt sắc chứ không pha chút chua và chát như mận hậu và đào mỏ quạ của Việt Nam.
Khi được hỏi về nguồn gốc 2 loại quả này, người bán quả quyết đó là giống đào, mận được trồng trên Sa Pa chứ không phải nhập từ Trung Quốc về. “Đào và mận này là trồng ở Sa Pa, khoảng tháng 7 là lúc vào vụ. Sa Pa cũng trồng nhiều giống đào, mận gối vụ nhau nên yên tâm là đào, mận của ta…”- một tiểu thương tại chợ Nghĩa Tân quả quyết.
Khảo sát tại chợ chuyên kinh doanh hoa quả Long Biên cho thấy, các ki ốt bày bán một lượng lớn mận, đào đựng trong các thùng carton in chữ Trung Quốc. Trong đó, mận được bán với giá từ 120.000 - 150.000 đồng/thùng/10kg; đào tùy thuộc vào kích cỡ, chất lượng có giá từ 100.000 - 120.000 đồng/thùng/10kg; đào xanh có mẫu mã giống đào mỏ quạ trồng tại Lào Cai, Sơn La được bán rẻ hơn với mức giá từ 90.000 - 100.000 đồng/thùng/10kg.
Trao đổi với PLVN, ông Vương Tiến Sỹ - Chi cục trưởng Chi cục quản lý chất lượng nông lâm - thủy sản Lào Cai cho biết, mùa đào, mận ở Sa Pa đã thu hoạch từ tháng 5 và kết thúc vụ vào đầu tháng 7. Do vậy, các sản phẩm hiện nay đang gắn mác “Sapa” là không đúng bởi số lượng đào và mận tại Lào Cai rất ít, mẫu mã không được đẹp như những sản phẩm đang bán ở Hà Nội.
“Mận và đào của Lào Cai được trồng và phát triển tự nhiên nên năng suất rất thấp. Hiện chúng tôi chỉ có trên 100ha mận hậu và 300ha - 400ha đào. Trung bình sản lượng mận và đào chỉ khoảng 10-12 tấn/ha. Riêng sản lượng đào hiện nay chỉ khoảng 50 tấn, rất ít không đủ cung cấp trên địa bàn tỉnh huống gì các tỉnh khác.
Tại Sa Pa, đào được bán với giá 15.000 đồng/kg, mận hậu 20.000-25.000 đồng/kg. Do vậy, nếu các tiểu thương bán với giá thấp hơn, cộng chi phí vận chuyển thì chỉ có lỗ. Cách đây hơn 2 tháng, có mận Bắc Hà và Tam Hoa nhưng giờ hết vụ. Vì vậy, đào và mận được bán tràn ngập ở Hà Nội chủ yếu có nguồn gốc từ Trung Quốc”- ông Sỹ nói.
Theo nhiều chủ cửa hàng hoa quả thì việc phân biệt mận, đào ta và mận, đào Trung Quốc không hề khó. Với mận, Việt Nam chỉ có giống mận hậu và mận cơm là ngon nhất, được bán nhiều nhất. Mận hậu quả bé bằng quả bóng bàn, có màu đỏ đậm với lớp phấn trắng ngoài vỏ, thịt có màu đỏ sẫm, ăn có vị ngọt, chát. Mận cơm quả bé bằng một nửa, có màu xanh, vàng và đỏ, khi chín, ăn giòn và chua hơn mận hậu. Còn mận Trung Quốc loại quả to, đen sẫm, không có phấn, có loại quả to như mận hậu của ta nhưng màu thì lại như mận cơm nên đôi khi người mua hay bị nhầm là mận Việt Nam…
Cách nhận biết đào cũng rất dễ vì đào ta chỉ có giống đào mỏ quạ có vỏ màu xanh, nhiều lông, ăn giòn, ngọt, có vị hơi chua. Còn đào Trung Quốc có màu vàng đỏ, vỏ nhẵn nhụi không có lông, ăn ngọt nhưng không giòn. Còn một loại đào quả rất to, màu vàng đỏ, có lông, ăn ngọt nhưng cũng không giòn.