Trong 2 ngày 5 và 6/4, ông Hagel đã có chuyến thăm tới Nhật Bản. Đây là một phần trong chuyến công du 10 ngày của ông Hagel tới châu Á – Thái Bình Dương nhằm khẳng định chính sách tái cân bằng, chuyển trọng tâm chiến lược sang khu vực này của Mỹ.
Quyền chủ quyền ngang nhau
Trong một phát biểu được cho là ám chỉ Trung Quốc và những tranh chấp lãnh thổ của nước này với các nước láng giềng ở châu Á, ông Hagel nói rằng những nước nhỏ hơn cũng có quyền chủ quyền tương tự như các nước lớn hơn.
“Tất cả các nước đều đáng được tôn trọng, bất luận nước đó lớn hay nhỏ đến đâu. Bạn không thể đi khắp thế giới và xác định lại các đường biên giới, vi phạm toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của các quốc gia bằng vũ lực, ép buộc và đe dọa, cho dù đó là các quần đảo nhỏ ở Thái Bình Dương hay là những nước lớn ở châu Âu” – hãng tin AFP dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói.
Những bình luận của ông Hagel nhấn mạnh quan điểm cứng rắn hơn của Chính phủ Mỹ về cách thức khẳng định các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông. Một số nước đã cáo buộc Bắc Kinh sử dụng chiến thuật hăm dọa nhằm khẳng định các tuyên bố của mình. Theo ông Hagel, là một “cường quốc”, Trung Quốc cần phải hành động một cách trách nhiệm hơn.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho hay, “tôn trọng các nước láng giềng” là một chủ đề mà ông dự định sẽ đưa ra trong các cuộc hội đàm với giới chức Trung Quốc khi ông có chuyến thăm 3 ngày tới Bắc Kinh, bắt đầu từ ngày 7/4. “Cưỡng bức, đe dọa là một hành vi vô cùng nguy hiểm. Nó chỉ dẫn tới xung đột.” – ông Hagel tuyên bố.
Cử thêm tàu tới Nhật Bản
Trong ngày làm việc cuối cùng tại Tokyo, ông Hagel tiết lộ kế hoạch gửi thêm 2 tàu khu trục trang bị hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis tới Nhật Bản vào trước năm 2017, để đối phó với “hành động gây mất ổn định và khiêu khích của Triều Tiên”.
Giới chức Mỹ cho biết, các tàu chiến nói trên sẽ gia nhập vào đội 5 tàu khu trục trang bị hệ thống phòng thủ tên lửa đang đóng tại khu vực và là một phần trong chiến dịch tái cân bằng tới châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ.
Theo Hãng tin AFP, Nhật Bản trong những ngày gần đây đã triển khai tàu khu trục có hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis của nước này tới biển Đông sau khi Triều Tiên bắn thử 2 tên lửa đạn đạo tầm trung vào tháng trước. Tokyo đã ra lệnh cho các lực lượng của nước này bắn hạ bất kỳ tên lửa đạn đạo nào của Triều Tiên bay qua không phận của Nhật Bản.
Trước đó, Mỹ cũng đã triển khai máy bay tuần tra hàng hải tối tân được trang bị radar mới nhất cùng ngư lôi và tên lửa chống hạm P-8 thứ 2 tới Nhật Bản. Bên cạnh đó, Mỹ cũng dự định sẽ gửi các máy bay không người lái Global Hawk tới nước đồng minh lâu năm của mình trong tháng này.
Mặc dù ông Hagel nói rằng các tàu chiến của Mỹ được đưa tới Nhật Bản để đối phó với đe dọa từ Triều Tiên nhưng động thái này rõ ràng là một hành động mang sức nặng biểu tượng trong bối cảnh Nhật Bản và Trung Quốc đang căng thẳng do tranh chấp chủ quyền trên biển Hoa Đông.
Trong chuyến thăm, ông Hagel đã tái khẳng định rằng hiệp ước phòng thủ chung với Nhật Bản được áp dụng đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông đang tranh chấp giữa Tokyo và Bắc Kinh. “Chúng tôi thực hiện nghiêm túc các cam kết trong hiệp ước và phản đối bất kỳ hành động đơn phương cưỡng chế nhằm làm suy yếu việc kiểm soát hành chính của Nhật Bản” – ông Hagel tuyên bố.