Người yêu nhạc jazz cả thế giới biết tiếng và ngưỡng mộ Nguyên Lê một tài năng âm nhạc người Pháp gốc Việt. Trong năm 2011, Nguyên Lê về nước biểu diễn hai lần đã tạo một sức hút kỳ lạ với công chúng. Mới đây, vào tối 11/1 tại Nhà hát Chatelet (Paris, Pháp), ông đã nhận giải Django Reinhardt - giải thưởng dành cho nhạc sĩ guitar jazz xuất sắc nhất trong năm của Viện Hàn lâm Jazz.
 |
Dùng âm nhạc thay lời nói
Nguyên Lê không phải người gốc Việt mắt xanh, mũi lơ mà ông là người Việt 100% từ phía ngoại hình. Tuy nhiên, người Việt với vóc dáng bề ngoài ấy lại không thể nói được một câu tiếng Việt hoàn chỉnh. Gặp người Việt, ông chỉ nói được những từ đơn giản: xin chào, cảm ơn và chào Việt Nam. Vậy nhưng, theo tay trống Vũ Quốc Bình, người tham gia trong ban nhạc của Nguyên Lê khi ông về nước biểu diễn khẳng định: “Ông không nói được tiếng Việt nhưng hiểu được những cuộc đối thoại của người Việt. Ông hiểu bởi sự cảm nhận về ngôn ngữ, cung bậc âm thanh”.
Nguyên Lê là người Pháp gốc Việt con trai của nhà sử học Lê Thành Khôi và người vợ trí thức Hà thành. Ông sinh năm 1959 tại Paris, với tên khai sinh là Lê Thành Nguyên. Từ nhỏ, trong tâm hồn Nguyên Lê đã thấm đượm những bài hát ru, những câu dân ca từ mẹ. Sinh ra và lớn lên ở Pháp, Nguyên Lê nói tiếng Việt đến năm 3 tuổi, sau đó đi học, tiếp xúc với bạn bè ở trường, ông bắt đầu chỉ nói tiếng Pháp.
Khi sinh hoạt trong gia đình, cha mẹ ông vẫn nói tiếng Việt nên Nguyên Lê nghe được hội thoại tiếng Việt thông thường. Song ông chỉ nghe hiểu mà không nói được tiếng Việt. Điều đó như thể đã trở thành một mặc cảm của ông. Ông chia sẻ: “Tôi cảm thấy bối rối và ngượng khi không nói được tiếng Việt trôi chảy. Chính vì thế, tôi nghĩ có một cách khác có thể bù lại là tôi sẽ tìm hiểu và biểu diễn âm nhạc dân tộc Việt Nam để có thể tìm lại bản thân, nguồn gốc của mình qua âm nhạc”.
Ngoài ra, với khả năng sử dụng được nhiều loại nhạc cụ khác nhau như trống, guitar điện, đàn tranh, đàn bầu... cùng những tìm tòi mới mẻ, các báo và tạp chí về âm nhạc thế giới đã bình chọn ông là một tay guitar nhạc jazz có ngón đàn, tư duy và phong cách được xếp hàng trong các nghệ sĩ cự phách tầm cỡ quốc tế. Càng trưởng thành trong âm nhạc và tiếp xúc với nền âm nhạc thế giới càng thôi thúc Nguyên Lê khẳng định bản sắc Việt Nam của mình.
Ông tâm sự: “Tôi bắt đầu tìm hiểu về âm nhạc dân gian Việt Nam từ năm 1994. Nhưng phải tới khi gặp vợ tôi, ca sĩ Hương Thanh ( em gái ca sỹ Hương Lan), chơi nhạc với ca sĩ này cùng các nhạc công người Việt Nam khác đã tạo ra chuyển biến quan trọng trong tôi. Khi chơi nhạc, tôi tìm hiểu được cuộc sống hằng ngày của con người gắn liền với những bản dân ca Việt Nam. Và bây giờ tôi vẫn tiếp tục tìm hiểu”.
“Cuộc phiêu” nguồn cội
Sự nghiệp âm nhạc bước đầu thành công, Nguyên Lê tiếp tục dấn thân vào “cuộc phiêu” cùng với cây ghi ta và nhạc jazz. Ông là một trong những gương mặt quan trọng mang đẳng cấp quốc tế góp phần tạo nên một nền âm nhạc đương đại Pháp. Nguyên Lê đã cho ra đời hàng loạt album nhạc Jazz và World Music thành công vang dội. Nhạc Jazz, sự ngẫu hứng, sáng tạo không ngừng đã làm nên tên tuổi của Nguyên Lê. Ông từng đi biểu diễn vòng quanh thế giới với những tour diễn và các tên tuổi lớn.
Ông cho ra đời hàng loạt album nhạc Jazz và World Music chạm tới trái tim, sự rung động của những người đam mê dòng nhạc đầy ngẫu hứng này. Trong số đó phải kể đến niềm tự hào về cội nguồn Việt của Nguyên Lê trong CD Tales from Vietnam (Những chuyện kể từ Việt Nam), tác phẩm đã mang lại cho ông tiếng vang lớn trên khắp thế giới và dành những giải thưởng quốc tế danh giá như Diapason d'Or, Choc du Monde de la Musique, Choc de I'anneé Jazzman, hạng nhất Jazzthing 96.
Mang niềm yêu với nhạc truyền thống Việt Nam, Nguyên Lê đã thành thần tượng của giới âm nhạc Việt. Ông về Việt Nam biểu diễn là sự kiện âm nhạc lớn, cơ hội tuyệt vời cho người yêu nhạc và mang đến niềm hứng khởi cho những người làm nghề trong nước dù đẳng cấp của ông khá xa với họ. Nhạc sỹ Quốc Trung được coi là bản sao của Nguyên Lê đã từng cuồng nhiệt, căng mắt theo dõi từng nốt nhạc, từng đoạn chuyển đổi để rồi... “nghiêng ngửa” đầy thán phục.
Mới đây, về Việt Nam biểu diễn, dự định của Nguyên Lê là mang ban nhạc của mình về theo. Bởi các bản nhạc của ông như một bài toán đố mà các nhạc công phải ngẫu hứng tìm ra cách giải. Nhưng rồi, qua những gì được biết, được xem qua clip ông tin tưởng vào họ - những nhạc công Việt Nam. Một trong số ít người được đứng trong ban nhạc Nguyên Lê là tay trống nổi tiếng trong nước Vũ Quốc Bình.
Anh chia sẻ: “Được làm việc với người nổi tiếng thế giới là mơ ước của nhiều người làm nghề. Với tôi khi được tham gia trong ban nhạc của Nguyên Lê thì ước mơ đã trở thành hiện thực”. Ca sỹ được Nguyên Lê lựa chọn trong những lần về Việt Nam biểu diễn là giọng hát ma mị Tùng Dương và diva Mỹ Linh. Họ đầy hào hứng khi được tham gia buổi biểu diễn cùng Nguyên Lê hòa mình trong không khí jazz và world music đầy ngẫu hứng và bay bổng...
Miên Thảo
