Từ ý tưởng đến hành động
Sáng kiến Thanh niên Việt Nam Hành động vì Khí hậu (Viet Nam Youth4Climate) chính thức đi vào hoạt động từ năm 2020 với sự phối hợp của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) Việt Nam, Cục Biến đổi Khí hậu - Bộ TN&MT và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, cùng các tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam, nhằm nâng cao năng lực của thanh niên và đẩy mạnh các hành động về khí hậu do thanh niên thực hiện, góp phần thúc đẩy Việt Nam đạt được các mục tiêu khí hậu.
Tháng 12/2020, lộ trình hành động vì khí hậu đầu tiên dành cho thanh niên Việt Nam đã được phát triển bởi những bạn trẻ đến từ mọi miền đất nước thông qua “Báo cáo đặc biệt thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu” lần thứ nhất. Đây là một báo cáo có quá trình chuẩn bị, thực hiện công phu với những nội dung thiết thực, đúc rút ra từ hoạt động thực tế của đội nhóm thanh niên các vùng, miền trên khắp Việt Nam trong công tác ứng phó với biến đổi khí hậu thời gian qua và được lấy ý kiến rộng rãi thanh niên cả nước.
Nội dung của báo cáo trình bày một cách khoa học, rõ ràng, hấp dẫn với người đọc, sử dụng lời văn, câu chuyện và ý tưởng của nhóm viết báo cáo là những thanh niên tham gia chuỗi chương trình tham vấn thuộc sáng kiến Youth4Climate, qua đó truyền thêm cảm hứng hành động mạnh mẽ hơn trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Các khuyến nghị cụ thể đã được nêu trong báo cáo đặc biệt về hành động vì khí hậu 2021 trình Chủ tịch Hội nghị COP26 Alok Sharma.
Sau báo cáo, Mạng lưới Thanh niên Hành động vì Khí hậu - YNet Việt Nam được thành lập, phát triển với sứ mệnh nâng cao năng lực, kết nối phong trào và các sáng kiến thanh niên trong lĩnh vực môi trường, khí hậu với gần 20 tổ chức thành viên và hơn 100 tình nguyện viên trên toàn quốc.
Tháng 8/2022, Bộ TN&MT và UNDP Việt Nam đã đồng tổ chức Trại viết Thanh niên Hành động vì Khí hậu 2022. Trại viết đã nhìn lại các hoạt động của thanh niên, cập nhật Báo cáo đặc biệt và Lộ trình Thanh niên hành động vì khí hậu và xây dựng các hành động cụ thể để thanh niên đóng góp vào cam kết hướng tới phát thải ròng bằng “0”.
Sau đó, vào tháng 10/2022, tại buổi Đối thoại về Chính sách với thanh niên do Bộ Ngoại giao tổ chức tại Hà Nội, Tuyên bố Thanh niên Việt Nam về Khí hậu 2022 đã được trình lên Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Vào tháng 11/2022, UNDP Việt Nam phối hợp với Cục Biến đổi khí hậu đã công bố báo cáo đặc biệt mang tên “Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu” lần thứ hai được công bố.
Từ đây, Nhóm công tác Thanh niên về chính sách khí hậu (Youth Policy Working Group - YPWG) được thành lập để nâng cao tiếng nói của giới trẻ, cải thiện sự tham gia của thanh niên trong hai lĩnh vực ưu tiên: chuyển dịch năng lượng công bằng và giáo dục về biến đổi khí hậu. Nhóm đã tổ chức nhiều sự kiện dành cho thanh niên Việt Nam, với sự hỗ trợ của UNDP Việt Nam, Cục Biến đổi khí hậu, Đại sứ quán Ý, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam, cùng Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA)... trước thềm Hội nghị COP 28. Các sự kiện thu hút hơn 200 bạn trẻ đăng ký và tham gia trong năm 2023.
Xuyên suốt các sự kiện và hoạt động từ khi mới thành lập vào năm 2020, trang Facebook Viet Nam Youth4Climate đã nhận được gần 9.000 lượt theo dõi. Riêng trong năm 2023, các bài viết với nhiều chủ đề liên quan đến thanh niên và khí hậu đã nhận được khoảng 40.000 lượt truy cập, 130.000 lượt tiếp cận bài viết, cùng lượt thích và theo dõi mới tăng thêm 1.100 lượt trong năm 2023.
Người trẻ hứng thú với sáng kiến Việt Nam Youth4Climate
Hà Nguyễn tốt nghiệp chuyên ngành Truyền thông Quốc tế, Học viện Ngoại giao, hiện đang là Tư vấn Truyền thông về Thanh niên và biến đổi Khí hậu tại UNDP Việt Nam, với nhiệm vụ chính là phụ trách điều phối sáng kiến Thanh niên Việt Nam hành động vì khí hậu (Viet Nam Youth4Climate) từ năm 2022.
Với sự định hướng và hỗ trợ từ UNDP Việt Nam, Hà đóng vai trò bảo đảm sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bên liên quan, từ các cơ quan nhà nước (Cục Biến đổi Khí hậu, TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh); tổ chức quốc tế (như UNICEF, UNESCO, Đại sứ quán các nước tại Việt Nam); tới các tổ chức phi chính phủ và các trường đại học tại Việt Nam...
Cơ hội làm việc với các đối tác khác nhau đã giúp Hà hiểu rõ những mục tiêu mà cộng đồng quốc tế, từng quốc gia, hay cụ thể mỗi cơ quan đặt ra về vấn đề khí hậu và vai trò của thanh niên trong quá trình giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu.
 |
Bạn trẻ Hà Nguyễn. |
Hà hào hứng chia sẻ về trải nghiệm của mình khi trở thành một phần của Viet Nam Youth4Climate: “Việc điều phối các đại diện thanh niên trên toàn quốc, hỗ trợ các bạn tham gia đóng góp ý kiến, thảo luận, chia sẻ góc nhìn của bản thân là cơ hội để mình lắng nghe và hiểu hơn về những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức khi thanh niên Việt Nam tham gia vào công cuộc chống biến đổi khí hậu.
Qua đó, mình nhận thấy rằng thanh niên Việt Nam đang ngày càng mong muốn đóng góp nhiều hơn vào quá trình hoạch định chính sách và ra quyết định. Và Viet Nam Youth4Climate đã trở thành “sân chơi” mà các bạn cần, đang và sẽ luôn là nơi để các bạn tự tin đề xuất ý tưởng, nhận được sự hỗ trợ, hướng dẫn từ UNDP Việt Nam và các đối tác khác”.
Thục Quyên đang sinh sống tại thành phố Đà Nẵng, hiện là thành viên ban điều hành Mạng lưới Thanh niên hành động vì khí hậu - YNet Việt Nam nhấn mạnh: “Sau hơn 2 năm gắn bó tại YNet Việt Nam, em đã có những nhận thức sâu sắc hơn về các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu.
Thông qua các cơ hội trải nghiệm thực tế, em được truyền cảm hứng và hiểu rõ hơn về vai trò cũng như trách nhiệm của cá nhân, cộng đồng thanh niên trong các nỗ lực chung vì khí hậu. Ngoài ra, em cũng có vinh dự được gặp gỡ và học hỏi rất nhiều từ các chuyên gia, các anh chị và các bạn thanh niên trên toàn quốc. Điều này đã giúp em được kết nối và hợp tác với những người có cùng lý tưởng, phát triển những dự án và sáng kiến mới”.
Trí Đào hiện giữ chức vụ Trưởng phòng Phát triển dự án tại Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển Bền vững - thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đồng sáng lập nhóm Youth Policy Working Group (YPWG), đảm nhiệm vai trò điều phối nhóm Nghiên cứu Chính sách về Chuyển dịch Năng lượng Công bằng.
“Qua quá trình điều phối nhóm, tôi thấy mình trở nên kiên nhẫn và cởi mở hơn với các ý tưởng mới, kể cả những ý tưởng táo bạo và đôi khi nằm ngoài khuôn khổ ban đầu của kế hoạch. Quá trình này không chỉ giúp tôi phát triển kỹ năng lãnh đạo mà còn giúp tôi hiểu rõ hơn về quan điểm và giá trị xã hội mà giới trẻ đang theo đuổi. Tôi nhận thấy rằng thanh niên Việt Nam không chỉ giàu tiềm năng về sức trẻ mà còn sở hữu tinh thần sáng tạo và khát vọng tạo ra sự khác biệt trong lĩnh vực khí hậu và năng lượng” - Trí Đào cho biết.
Anh chia sẻ thêm nhờ có sự hỗ trợ quý báu của UNDP Việt Nam và Cục Biến đổi Khí hậu, nhóm đã có thể tự tin phát triển và thực hiện các dự án ý nghĩa, góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ở Việt Nam.
Đang là sinh viên năm 3 Trường Đại học VinUni ngành Quản trị kinh doanh và là thành viên của nhóm Nghiên cứu Chính sách về chuyển dịch năng lượng công bằng thuộc Youth Policy Working Group (YPWG), Hoàng Trần cho biết, từ cấp 3 đã bắt đầu thực hành lối sống xanh cho bản thân và thực hiện những dự án về môi trường và khí hậu cho đến nay.
“Trao quyền luôn đi kèm với trách nhiệm. Tại Youth4Climate, mình cảm thấy được trao quyền hành động và tinh thần trách nhiệm để đóng góp công sức bé nhỏ của mình vào việc làm sáng tỏ hơn góc nhìn của người trẻ Việt Nam hiện tại và một Việt Nam đáng sống hơn”, theo Hoàng Trần.
Có thể nói, các bạn thanh niên trong mạng lưới Viet Nam Youth4Climate nói chung và Youth Policy Working Group hay YNet Việt Nam nói riêng đều là những bạn trẻ có mối quan tâm đặc biệt đến các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, đặc biệt là các vấn đề môi trường, khí hậu. Các bạn cũng là những người luôn có nhiều ý tưởng sáng tạo và luôn luôn sẵn sàng hành động.
Bên cạnh đó, là thành viên của thế hệ Z, các bạn luôn biết cách tận dụng tối đa các công cụ truyền thông như mạng xã hội để lan tỏa những thông điệp có ý nghĩa đến gia đình và cộng đồng. Không dừng lại ở đó, các bạn đã cùng nhau tạo ra một cộng đồng thanh niên Việt Nam luôn luôn sẵn sàng hỗ trợ và truyền cảm hứng lẫn nhau, cùng nhau đạt được những kế hoạch đặt ra.
