Liên tiếp những sai phạm
Ở nước ngoài, một số kênh dạng trên Youtube dành cho trẻ em như SuperheroIRL, Webs & Tiaras - Toy Monster Compilations thường hướng đến nội dung nhẹ nhàng, các tình huống gần gũi với trẻ em hoặc lựa chọn đồ chơi, bánh kẹo... Gần đây, một số nhà sản xuất nội dung Việt Nam đã học hỏi hình thức này. Tuy vậy, bên cạnh những video đúng tiêu chí trẻ em, nội dung hài hước, vui vẻ, một số kênh lại lợi dụng lồng ghép vào các hình ảnh hở hang, nội dung clip kỳ lạ, nhưng vẫn gắn tag hướng tới trẻ em.
Đầu năm 2017, nhiều bậc phụ huynh tỏ ra bức xúc trên mạng xã hội khi phát hiện con cái mình thường xuyên xem những đoạn clip với nhân vật là công chúa Elsa, Spiderman, Joker hay Superman nhưng nội dung bên trong nhảm nhí, nhân vật ăn mặc hở hang, nhiều cảnh máu me bạo lực thậm chí gợi dục. Điều đáng nói là các kênh này có rất nhiều lượt người theo dõi.
Cũng với lượng người xem khủng như vậy, trên kênh Youtube Thơ Nguyễn network của BroadbandTV, đơn vị đến từ Canada với 1,4 triệu lượt đăng ký theo dõi, chuyên sản xuất những video đánh giá các loại đồ chơi Nhật Bản, hướng dẫn trẻ em chơi trò chơi, nấu ăn, học tập. Mỗi video của kênh này đều có cả triệu lượt xem.
Tuy nhiên, ở tập phát sóng hồi tháng 5/2017 có nội dung “làm bồn tắm thạch Gelli Baff khổng lồ” đang lan truyền nhanh trên mạng xã hội. Đúng như tiêu đề, nội dung chính của đoạn video là hướng dẫn người dùng tạo một chiếc bồn tắm thạch. Và mọi chuyện sẽ không gây tranh cãi nếu như trong đoạn video không xuất hiện cảnh nhân vật nữ chính nằm rên rỉ bên trong bồn tắm vì “bị chuột rút”, theo lời nhân vật nữ.
Nhiều bậc phụ huynh sau khi phát hiện ra đoạn có tiếng rên rỉ kéo dài 1 phút nằm ở giữa video đã bày tỏ sự bức xúc rất lớn bởi trước giờ họ rất tin tưởng kênh youtube những không ngờ kênh lại chứa “hạt sạn” to đùng như vậy…
Phạt chưa phải là giải pháp cuối
Kênh Youtube dành cho trẻ em Việt Nam hiện nay được gói gọn trong hai từ “hỗn loạn”. Xuất hiện tràn lan nhưng không chính thống chính, vì vậy việc xây dựng hình ảnh và chiến lược và phát triển dường như là chuyện “chưa gặp báo giờ”.
Chính bởi không chính thống, cũng không có nhiều nhà đầu tư chịu “chi” nghiêm túc vào thị trường Youtube cho trẻ em nên nội dung ở các kênh chưa được kiểm duyệt kĩ càng, chưa có sự sáng tạo về nội dung. Sự cạnh tranh, phát triển, thu hút nhiều lượt xem cũng không có nên người xem dường như không thể nhìn thấy sự tiến bộ, đổi mới từng ngày ở các kênh youtube dành cho trẻ em Việt mà đi kèm đó chỉ là những “thị phi” lẫn sai phạm.
Nội dung phản cảm trên kênh Youtube dành cho trẻ em ở Việt Nam nếu bị phạt thì cũng chỉ dừng lại ở mức độ hành chính. Đơn cử như chủ sở hữu kênh YouTube “Spiderman Frozen Marvel Superhero Real Life” bị phạt 30 triệu đồng khi chủ động cung cấp thông tin miêu tả hành động không phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam trong các video phát hành trên kênh YouTube.
Trong khi đó, đơn vị cung cấp network là Yeah1 Network bị phạt hành chính 20 triệu đồng vì “không thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn chặn việc truy nhập thông tin hoặc loại bỏ thông tin trái pháp luật. Hay như kênh Thơ Nguyễn sau khi bị tố có chứa âm thanh phản cảm thì cũng chỉ bị nhắc nhở bởi kênh thuộc network của BroadbandTV, đơn vị đến từ Canada. Do đó, việc kiểm tra, xử phạt có thể sẽ khó khăn hơn.
Trong khi đó ở nước ngoài, không chỉ YouTube, nhiều mạng xã hội và chính phủ các nước đều có biện pháp để ngăn chặn, xử phạt những kẻ tạo ra video dung tục, bạo lực hoặc gây hại đến trẻ em. Những nội dung như Elsa và Spiderman xuất hiện ở Youtube Việt Nam nếu xuất hiện ở nước ngoài thì sẽ bị các nhà hành luật ngăn chặn, xử phạt mạnh, việc phải hầu tòa cũng chẳng phải là chuyện hiếm gặp ở nước ngoài.
YouTube - nền tảng chia sẻ video lớn nhất thế giới hiện nay, chính vì vậy việc đầu tư, phát triển và kiểm duyệt nội dung trên kênh video này là điều hết sức quan trọng và cần được chú trọng. Chính vì lẽ đó mà ngay từ lúc này các bậc phụ huynh, những nhà làm Youtube nói riêng và Youtube dành cho trẻ em Việt nói chung chúng ta cần có sự đầu tư nghiêm túc về cả chất và lượng. Bởi kênh video này đang có một sức ảnh hưởng, định hướng giáo dục vô cùng hiệu quả cho trẻ em ở kỉ nguyên hiện nay.