Cần mẫn “chở luật” đến gần dân
Đến với ngành Tư pháp từ năm 1986, với nhiều nỗ lực và cố gắng, ông Sơn đã lần lượt kinh qua các chức vụ: Phó Trưởng phòng Văn bản – Phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL), Trưởng phòng PBGDPL, Phó Giám đốc Sở… Tháng 7/2015, ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh An Giang.
Ông Sơn có nhiều năm công tác và lãnh đạo trong lĩnh vực PBGDPL nên hơn ai hết ông là người thấu hiểu cặn kẽ những khó khăn, thách thức, những thiếu sót, vướng mắc và đặc thù riêng biệt về công tác PBGDPL của An Giang. Từ đó, “sáng chế” ra nhiều cách thức, giải pháp tuyên truyền pháp luật hiệu quả, đúng đối tượng, nội dung, hình thức đưa những thông tin pháp luật cần thiết đến người dân.
Ông Sơn cho biết, công tác PBGDPL thấy dễ nhưng không dễ, “dễ làm nhưng khó đạt hiệu quả cao”. Ai biết luật, hiểu luật cũng làm được nhưng phải làm thế nào để đem lại hiệu quả thiết thực nhất mới là vấn đề then chốt. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật không thể tuyên truyền, phổ biến suông, thiếu trọng tâm, trọng điểm. “Tuyên truyền, phổ biến pháp luật không phải cứ theo một mô-tip rồi triển khai hết năm này qua năm khác mà ở từng năm, từng thời điểm, từng chuyên đề phải có cách thức, giải pháp, cách làm riêng, vừa phải ngắn gọn, dễ hiểu, vừa phải đơn giản hóa các thuật ngữ pháp luật để người dân dễ tiếp cận. Văn bản pháp luật rất nhiều, quan trọng nhất là phải đưa đến cho người dân những nội dung họ cần. Họ cần họ mới nghe, nghe rồi mới hiểu, hiểu rồi mới thực hiện. Làm báo cáo viên pháp luật là phải biết nói cái người dân cần nghe, chứ không phải nói cái mà báo cáo viên đang có. Đối tượng khác nhau phải có cách tuyên truyền, phổ biến khác nhau. Phải làm sao để pháp luật đến được gần dân, đi sâu, đi sát vào đời sống người dân. Pháp luật phải đến được những vùng cao, những phum sóc hoặc những cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, pháp luật phải đến được những đối tượng đặc thù, những người yếu thế…”, ông Sơn chia sẻ.
Với quan điểm và cách suy nghĩ đó, trong thời gian qua, công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh An Giang luôn có sự đổi mới, sáng tạo và vận dụng linh hoạt các giải pháp để nâng cao hiệu quả trong việc tuyên truyền, phổ biến. Ngành Tư pháp An Giang đã tổ chức nhiều cuộc tuyên truyền pháp luật trực tuyến, đăng tải thông tin pháp luật trên Cổng thông tin điện tử của Sở và bản tin pháp luật.
Đặc biệt, từ năm 2019 đã ký hợp đồng với Chi nhánh Công ty bưu chính Viễn thông tại An Giang gửi tin nhắn điện thoại có nội dung tuyên truyền chính sách, pháp luật nhà nước trên nhiều lĩnh vực như giao thông, bảo vệ trẻ em, tài chính ngân hàng, doanh nghiệp, khoa học công nghệ…đến các thuê bao trên địa bàn tỉnh. Mỗi năm, có hàng trăm ngàn tin nhắn với nội dung tuyên truyền pháp luật được gửi đi.
Cụ thể, từ khi triển khai thực hiện, Sở Tư pháp đã gửi hơn 540.000 tin nhắn điện thoại cho hơn 490.000 thuê bao điện thoại. Tập trung vào các nôi dung về công tác bầu cử ĐBQH và Đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; hình sự; giao thông đường bộ; đất đai; tệ nạn xã hội; bảo vệ môi trường; các chế tài hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Đây được xem là bước đột phá, đổi mới trong công tác tuyên truyền, PBGDPL được các cấp bộ, ngành và UBND tỉnh đánh giá cao.
“Nhìn chung, các hoạt động PBGDPL đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong việc chấp hành pháp luật và xây dựng phát triển xã hội trong tình hình mới”, ông Sơn đánh giá.
Linh hoạt tháo gỡ nhiều “nút thắt” của tư pháp địa phương
Bên cạnh công tác PBGDPL, trong thời gian qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của ông Sơn, ngành Tư pháp An Giang đã từng bước phát triển bền vững, trở thành cánh tay đắc lực “gác cổng” cho lãnh đạo địa phương. Nhiều văn bản được Sở tham gia xây dựng, thẩm định, đóng góp trình HĐND, UBND tỉnh ban hành, nhằm đảm bảo tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất với các văn bản pháp luật, phù hợp thực tiễn địa phương, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội.
An Giang có đông đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí còn nhiều hạn chế nên bên cạnh việc PBGDPL, ngành Tư pháp cũng đặc biệt quan tâm đến công tác` trợ giúp pháp lý cho người dân. Theo đó, 11 tổ trợ giúp pháp lý với 130 thành viên ở cấp huyện; 90 CLB trợ giúp pháp lý với hơn 1.000 thành viên đã luôn duy trì và hoạt động hiệu quả, đảm bảo, 100% số xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đều có CLB Trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, tỉnh còn có 2 Trung tâm tư vấn pháp luật của các tổ chức đoàn thể (Hội Luật gia, Hội Liên hiệp phụ nữ). Công tác trợ giúp pháp lý tập trung hướng về cơ sở, vùng sâu, vùng dân tộc, biên giới trong tỉnh.
Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” trong công tác hộ tịch, quốc tịch, lý lịch tư pháp; Xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch và đưa vào sử dụng phần mềm quản lý hộ tịch để áp dụng thống nhất trên địa bàn tỉnh; Hoạt động chứng thực có nhiều chuyển biến tích cực và ngày càng đi vào nề nếp; các thủ tục hành chính được công khai và đơn giản hóa; tinh thần trách nhiệm, thái độ tiếp xúc với dân của cán bộ tư pháp - hộ tịch trong việc thực hiện nhiệm vụ từng bước được nâng lên.
Ông Cao Thanh Sơn (ngồi giữa) trong chương trình phổ biến giáo dục pháp luật về hụi trên Đài Phát thanh Truyền hình An Giang. |
Trong 35 năm công tác ở nhiều lĩnh vực của ngành Tư pháp, chứng kiến những bất cập, vướng mắc trong quá trình thực thi nhiệm vụ, ông Sơn luôn chủ động gợi ý, đề ra giải pháp và yêu cầu các đơn vị chuyên môn nghiên cứu triển khai thực hiện, đánh giá, rút kinh nghiệm với mong muốn cuối cùng là tháo gỡ được “nút thắt” mà công tác tư pháp còn bất cập. Đơn cử như vấn đề đăng ký khai sinh cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại địa phương.
Chứng kiến nhiều trường hợp trẻ em được sinh ở nước ngoài về Việt Nam qua đường tiểu ngạch mà không rõ đã đăng ký khai sinh ở nước ngoài hay chưa, ông Sơn đã tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước về hộ tịch tại địa phương, trực tiếp phụ trách công tác hộ tịch, quốc tịch, nuôi con nuôi, công chứng… “Tôi đã trăn trở, suy nghĩ tìm ra cách nhằm kịp thời hướng dẫn cho cơ quan đăng ký hộ tịch thực hiện đăng ký khai sinh cho nhóm trẻ em có hoàn cảnh nêu trên nhưng vẫn phải đảm bảo đúng theo quy định của Luật Hộ tịch. Tôi đã trực tiếp chỉ đạo Phòng Hành chính Tư pháp yêu cầu cơ quan đăng ký hộ tịch rà soát, báo cáo, đề xuất và xin ý kiến Bộ Tư pháp hướng dẫn”, ông Sơn nói.
Theo đó, phối hợp với cơ quan Công an kiểm tra, xác minh thông tin. Nếu trẻ em nhập cảnh về Việt Nam không qua các cửa khẩu biên giới, không sử dụng giấy tờ hợp lệ để nhập cảnh thì cơ quan đăng ký hộ tịch cấp xã thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ. Hồ sơ phải có văn bản cam đoan của người mẹ. Phần khai về người cha và quốc tịch của trẻ em tạm thời để trống; phần ghi chú trong Sổ đăng ký khai sinh và mặt sau giấy khai sinh ghi “trẻ em sinh ra ở nước ngoài, chưa có đủ cơ sở xác định cha, quốc tịch”. Giải pháp có tính khả thi và áp dụng hiệu quả trong thực tiễn, góp phần giải quyết vấn đề về hộ tịch, hộ khẩu, giúp các em có thể ổn định cuộc sống, đảm bảo an ninh trật tự và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đăng ký hộ tịch, quản lý cư trú.
Với những kết quả đạt được như vừa nêu trên đã cho thấy rằng ông Sơn đã nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan; trong lãnh đạo và điều hành luôn quy tụ được sự đoàn kết thống nhất, phát huy trí tuệ của cả tập thể cán bộ chủ chốt, công chức, viên chức, người lao động Sở, sự nhất trí và đồng lòng trong tập thể Ban Giám đốc để duy trì, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của ngành. Luôn có sự đổi mới, sáng tạo về phương pháp, cách làm, chú trọng việc ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là trong lãnh đạo, điều hành; bám sát vào chương trình, kế hoạch công tác đã đề ra kết hợp với sự đánh giá năng lực, sở trường công tác của từng công chức, viên chức, người lao động để có sự sắp xếp và sử dụng cán bộ một cách hợp lý, khoa học và hiệu quả.
35 năm trong hành trình 39 năm thành lập ngành Tư pháp An Giang
Sở Tư pháp An Giang thành lập từ năm 1982 (tiền thân là Ban Pháp chế tỉnh). Với cố gắng, nỗ lực không mệt mỏi, trong 39 năm qua, ngành Tư pháp An Giang đã đóng góp tích cực cho công cuộc xây dựng và phát triển quê hương. Để ghi nhận công lao, đóng góp của các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong ngành, Chủ tịch nước đã tặng 5 Huân chương lao động, Thủ tướng Chính phủ tặng 21 Bằng Khen, Bộ Tư pháp tặng 11 Cờ thi đua xuất sắc, 190 Huy chương, Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Tư pháp” và nhiều danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng khác. Trong hành trình 39 năm đó, ông Sơn đã có 35 năm gắn chặt sự nghiệp cuộc đời mình với công tác Tư pháp An Giang. Có thể nói, ông Sơn là người trong cuộc, là nhân chứng đi xuyên suốt cùng hành trình thành lập và phát triển của ngành Tư pháp An Giang, ông là người “bạn đồng hành” cùng Tư pháp An Giang vượt qua những khó khăn, thách thức lúc mới thành lập và nỗ lực, sáng tạo cùng ngành Tư pháp đạt được những thành tựu như ngày hôm nay.
Với những nỗ lực đó, trong thời gian qua, ông Sơn cũng đã vinh dự nhận được nhiều huân huy chương, bằng khen của Bộ Tư pháp; của Tổng Liên đoàn Lao động VN, của các Bộ, ngành cơ quan Trung ương; Bằng khen của UBND Tỉnh trên các mặt, lĩnh vực công tác Tư pháp; Huân chương Lao động hạng III; Hai lần được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Tư pháp” và các kỷ niệm chương ghi nhận đóng góp trên các lĩnh vực: Giáo dục, Nông dân, Phụ nữ, Thanh niên, Công đoàn...