Trên đây là ý kiến được Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh khi trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, tại phiên khai mạc Kỳ họp diễn ra sáng 20/10.
Đánh giá cao công tác hoàn thiện thể chế chống tham nhũng, tiêu cực
Ông Đỗ Văn Chiến cho biết, cử tri và nhân dân bày tỏ tin tưởng vào quyết tâm của Đảng và Nhà nước, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng (PCTN), tiêu cực. Cử tri và nhân dân khẳng định, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, tiêu cực đã rất sâu sát, quyết liệt, chỉ đạo toàn diện công tác PCTN, tiêu cực. Bước đầu ghi nhận kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo PCTN, tiêu cực cấp tỉnh đạt được những kết quả rất quan trọng và đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện PCTN, tiêu cực trong giai đoạn tiếp theo; lan tỏa quyết tâm đấu tranh PCTN, tiêu cực trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Cử tri và nhân dân đánh giá cao công tác hoàn thiện thể chế PCTN, tiêu cực. Theo đó, trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, Chính phủ đã ban hành 112 nghị định, 171 nghị quyết; Thủ tướng Chính phủ ban hành 31 quyết định, 23 chỉ thị về quản lý, điều hành; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh rà soát các văn bản quy phạm pháp luật nhằm phát hiện, xử lý những sơ hở, bất cập, dễ bị lợi dụng để tham nhũng; tăng cường kiểm tra việc ban hành các văn bản dưới luật; hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN; tổng kết, xây dựng Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2030, xây dựng, thực hiện nhiều đề án quan trọng về công tác PCTN. Việt Nam tiếp tục thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong việc thực thi Công ước Liên Hợp quốc về chống tham nhũng và các cam kết về PCTN trong APEC, ASEAN... Việt Nam cũng tham gia nhiều diễn đàn, làm việc, trao đổi với nhiều cơ quan, tổ chức quốc tế để chia sẻ, chọn lọc, tiếp thu nhiều kinh nghiệm.
Cử tri và nhân dân bày tỏ sự đồng tình ủng hộ, đánh giá rất cao việc kiên quyết xử lý theo kỷ luật Đảng và kỷ luật Nhà nước đối với các tập thể, cá nhân vi phạm trong thời gian gần đây, đặc biệt là đối với những người giữ cương vị cao trong bộ máy Đảng và Nhà nước ở cả Trung ương và địa phương như việc xử lý nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế; nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Chủ tịch UBND TP Hà Nội, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, thi hành kỷ luật, cho thôi Ủy viên Trung ương Đảng đối với ba người đương chức…
Cử tri và nhân dân cũng bày tỏ sự đồng tình ủng hộ, đánh giá rất cao việc tiếp tục chỉ đạo rất quyết liệt việc điều tra, truy tố, xét xử công khai các vụ án tham nhũng lớn, cả trong khu vực Nhà nước và khu vực tư nhân; xử lý nghiêm khắc cán bộ sai phạm, kể cả cán bộ cấp cao trong các vụ án nâng khống giá kit xét nghiệm COVID-19 tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á; vụ án “đưa và nhận hối lộ” khi tổ chức các chuyến bay đưa người Việt Nam ở nước ngoài về nước trong đại dịch COVID-19; vụ án “Thao túng thị trường chứng khoán và phát hành trái phiếu trái pháp luật”; vụ việc trong công tác quản lý, nghiên cứu khoa học, đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ ở Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và một số cơ sở đào tạo khác…
Xây dựng văn hóa không tham nhũng chưa được quan tâm đúng mức
Bên cạnh đó, cử tri và nhân dân cũng bày tỏ sự quan tâm, lo lắng về công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN, tiêu cực có mặt còn hạn chế, nhất là giáo dục liêm chính, xây dựng văn hóa tiết kiệm, không tham nhũng chưa được quan tâm đúng mức; cơ chế, chính sách, pháp luật trên một số lĩnh vực còn sơ hở, bất cập, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, tiêu cực. Một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực còn hình thức, hiệu quả chưa cao; công tác phát hiện, xử lý tham nhũng ở một số địa phương, bộ, ngành chưa có sự chuyển biến rõ nét; công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng trong nội bộ vẫn là khâu yếu; công tác giám định, định giá tài sản vẫn còn khó khăn. Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng vẫn còn thấp. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của cơ quan dân cử, đại biểu dân cử, của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp và nhân dân trong PCTN, tiêu cực chưa cao.
“Theo Báo cáo về phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật của Chính phủ, từ ngày 01/10/2021 đến ngày 31/7/2022, cơ quan chức năng đã phát hiện 4.354 vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế, giảm 36,61%; song tỷ lệ phạm tội về tham nhũng và chức vụ tăng 33,33% (với 396 vụ) so với cùng kỳ năm trước”, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho biết.
Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, cử tri và nhân dân mong muốn Đảng và Nhà nước tiếp tục triển khai quyết liệt công cuộc PCTN, tiêu cực cùng với việc tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế, pháp luật; đồng thời tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định của Đảng, Nhà nước về PCTN, tiêu cực. Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN, tiêu cực. Công tác PCTN, tiêu cực cần tiếp tục tiến hành đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở, cán bộ, đảng viên thực hiện tốt hơn nữa trách nhiệm nêu gương.
Cử tri và nhân dân mong muốn các cấp, các ngành kịp thời hơn trong việc xem xét, xử lý nghiêm hành vi vi phạm, tiêu cực đối với tình trạng đang xảy ra ở nhiều nơi khi người dân đã nộp tiền mua đất, mua nhà ở nhưng chưa được giao đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa được xây nhà ở để ổn định cuộc sống, gây ảnh hưởng xấu đến đời sống của nhân dân; xử lý tình trạng dự án đã được giao đất nhưng không triển khai hoặc chậm triển khai tồn tại nhiều năm, gây ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, lãng phí tài nguyên đất, các tài nguyên, khoáng sản khác. Đồng thời, cử tri và nhân dân mong muốn Đảng và Nhà nước có giải pháp phòng, chống, ngăn chặn từ sớm, từ xa để kiểm soát tình trạng gia tăng tỷ lệ tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu.
“Cử tri đề nghị Nhà nước tiếp tục và sớm hoàn thành việc điều tra để đưa ra xét xử các vụ án tham nhũng, làm rõ trách nhiệm quản lý Nhà nước của các ngành, các cấp và người đứng đầu trong các dự án lớn bị thua lỗ, gây thất thoát tài sản của Nhà nước và thông tin công khai kết quả xét xử cho người dân biết, theo dõi, giám sát”, ông Đỗ Văn Chiến cho hay.
Trình bày Báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh hạn chế là công tác xây dựng hoàn thiện thể chế còn hạn chế, tính ổn định và khả năng dự báo chưa cao; một số quy định còn chưa đồng bộ, thống nhất; một số quy định còn sơ hở, chồng chéo, có khả năng bị lợi dụng, làm nảy sinh tham nhũng nhưng chậm được sửa đổi, bổ sung, nhất là trên các lĩnh vực như quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản; đấu thầu; đầu tư, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công. Tình hình trật tự, an toàn xã hội tuy được bảo đảm nhưng nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật còn nhiều; tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Tội phạm về kinh tế, tham nhũng gắn với “lợi ích nhóm” có chiều hướng gia tăng; nhiều vụ án tham nhũng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, nhất là trong các lĩnh vực y tế, đất đai, đấu thầu, đấu giá, chứng khoán… xảy ra ở cả khu vực Nhà nước và khu vực ngoài Nhà nước.
Đề nghị áp dụng đồng bộ thời hiệu xử lý kỷ luật hành chính với xử lý kỷ luật của Đảng
Cán bộ, công nhân viên chức bị kỷ luật khiển trách sẽ bị kéo dài thời hiệu xử lý kỷ luật hành chính từ 2 lên 5 năm; kỷ luật cảnh cáo có thời hiệu lên 10 năm thay vì 5 năm như hiện hành. Đây là nội dung trong tờ trình của Chính phủ gửi Quốc hội về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức.
Theo Tờ trình, để kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng, bảo đảm đồng bộ giữa quy định của Đảng và pháp luật về xử lý kỷ luật, việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về áp dụng thời hiệu kỷ luật hành chính là cần thiết.
Hiện nay, quy định về thời hiệu xử lý kỷ luật đảng và thời hiệu xử lý kỷ luật hành chính với cán bộ, công chức, viên chức còn có sự khác nhau. “Do có sự khác nhau nên thực tế phát sinh một số trường hợp đã bị kỷ luật đảng nhưng khi xem xét xử lý kỷ luật hành chính thì các cơ quan kiến nghị không xử lý kỷ luật do đã hết thời hiệu theo quy định của luật”, Tờ trình cho biết. Điều này làm ảnh hưởng đến việc thực hiện nghiêm quy định “kỷ luật đảng không thay thế kỷ luật hành chính, kỷ luật đoàn thể; trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày công bố quyết định kỷ luật về đảng, phải kỷ luật về hành chính, đoàn thể (nếu có) theo quy định của cơ quan Nhà nước, đoàn thể” và chủ trương xử lý kỷ luật nghiêm, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai” của Đảng trong thời gian qua.