Theo đơn của ông Nguyễn Quang Minh, nhiều năm qua, 30ha đất trồng rừng keo, tràm của ông đã bị 28 hộ dân ở thôn 9 (nay là thôn Ba Viêng) thuộc xã Thanh, huyện Hướng Hóa chặt phá. Đơn trình bày, tháng 10/2005, ông được UBND huyện Hướng Hóa cho thuê hơn 30ha đất tại khu vực xã Thanh để trồng cây lâm nghiệp với thời hạn 30 năm. Thửa đất có diện tích 304.008m2 (hơn 30ha) được UBND huyện cấp GCN số AD 217623 ngày 12/10/2005.
Sau khi được cấp đất, ông Minh thuê máy cày làm sạch đất vì tre mọc dày đặc. “Lúc đó chưa có đường, tôi thuê máy ủi con đường dài hơn 1km để vào thửa đất. Rồi thuê máy cày, nhân công quần quật nhiều tháng trời mới làm sạch được hơn 30ha đất này”, ông Minh kể.
Năm 2006, ông Minh trồng 15ha cây tràm hoa vàng và keo tai tượng, năm 2008 trồng hơn 15ha còn lại. Ở trên đất, ông còn dựng một ngôi nhà sàn bằng gỗ để nhân công ở lại trong quá trình chăm sóc, bảo vệ cây trồng.
Cây lên xanh tốt, hứa hẹn mùa thu hoạch hiệu quả bù vào chi phí ban đầu, thì từ ngày 6/3/2010 - 05/4/2011, toàn bộ 100% diện tích 30ha rừng trồng keo, tràm từ 2 - 4 năm tuổi của ông bị 28 hộ dân ở bản 9, xã Thanh chặt phá, đốt để chiếm đất sản xuất. Vụ việc được cho là đã gây thiệt hại tài sản của ông Minh hơn 1,3 tỷ đồng.
“Đất tôi được Nhà nước cho thuê, cây giống tôi thuê người trồng, cả vạt đồi cây lên xanh tốt nhưng bỗng chốc bị chặt phá không thương tiếc, ai nhìn thấy cũng xót xa”, ông Minh kể.
Sau khi ông Minh trình báo đến cơ quan chức năng huyện Hướng Hóa, Công an huyện đã tiến hành điều tra, xác minh và xác định có dấu hiệu của tội “Hủy hoại tài sản”. Bước đầu, Công an xác định có 28 hộ dân ở bản 9, xã Thanh có liên quan đến việc chặt phá cây tràm để chiếm đất của ông Minh. Xác định vụ việc có tính chất phức tạp, Công an huyện Hướng Hóa đã lập hồ sơ điều tra.
 |
Văn bản của Công an huyện Hướng Hóa. |
Thế nhưng ngày 5/4/2011, ông Minh có đơn đề nghị không xử lý hình sự đối với 28 hộ dân nói trên. “Biết đó là việc làm sai trái, nhưng khi đó tôi cho rằng vì nhận thức của bà con về pháp luật còn hạn chế, cho nên tôi đã làm đơn và có nguyện vọng nếu được cơ quan chức năng hỗ trợ kinh phí khai hoang, cây giống và chăm sóc hơn 30ha rừng trồng bị phá hoại thì tôi tự nguyện giao lại toàn bộ diện tích đất nói trên để địa phương chia cho người dân canh tác”, ông Minh kể lại.
Ông Minh nhiều lần được các cơ quan chức năng mời làm việc. Theo thông báo kết kết quả điều tra ngày 2/5/2011 của Cơ quan CSĐT Công an huyện Hướng Hóa, quan điểm xử lý vụ việc là Công an huyện tham mưu cho UBND huyện cùng các ban, ngành chức năng giải quyết, hỗ trợ chi phí quá trình tổ chức khai hoang, cây giống cho ông Minh... Thời điểm đó, Chủ tịch UBND huyện cũng đã đồng ý với cách giải quyết này.
Tuy nhiên, sau một thời gian dài, sự việc vẫn không tiến triển, không có phương án giải quyết, nên ông Minh gửi đơn đến Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và các cơ quan khác. Các cơ quan của tỉnh đã có nhiều văn bản đề nghị huyện Hướng Hóa sớm có phương án giải quyết, trong đó, ngày 9/6/2017, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị có văn bản yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa sớm giải quyết dứt điểm kiến nghị của ông Minh. Tuy nhiên, sự việc vẫn dừng lại ở đó.
Ngày 23/4/2021, Thường trực Huyện ủy Hướng Hóa tổ chức buổi làm việc với các cơ quan, đơn vị, cá nhân liên quan về sự việc. Thực hiện Thông báo kết luận 146-TB/HU ngày 6/5/2021, các phòng, ban và UBND xã Thanh đã vận động các hộ dân lấn chiếm trả lại đất; yêu cầu UBND huyện rà soát hiện trạng thửa đất đã cho ông Minh thuê; tuyên truyền, vận động các hộ dân trả lại đất lấn chiếm cho ông Minh, trường hợp các hộ dân không chấp hành thì báo cáo cơ quan thẩm quyền “xem xét, xử lý theo quy định”.
Trên cơ sở đó, Phòng TN&MT đã có báo cáo đề nghị Thường trực Huyện ủy, UBND huyện tiếp tục chỉ đạo Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN xã Thanh tuyên truyền, giải thích cho bà con hiểu rõ quy định pháp luật, đồng thời vận động bà con trả lại phần diện tích đất đang canh tác cho ông Minh.
Tuy nhiên, ngày 17/5/2022, UBND huyện Hướng Hóa có phiếu hướng dẫn số 02/HD-UBND, đề nghị ông Minh khởi kiện vụ án dân sự tại TAND huyện.
“Đây là đất tôi được Nhà nước cho thuê trồng rừng nhưng bị một số hộ dân chặt phá, có dấu hiệu của hành vi hủy hoại tài sản, tôi cho rằng không liên quan đến việc tranh chấp đất đai nên không thuộc thẩm quyền toà án giải quyết”, ông Minh nêu quan điểm.
