Quy định 144: Chuẩn mực đạo đức cách mạng trong giai đoạn mới

Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học và cán bộ lãnh đạo, nhằm làm rõ các nội dung của Quy định 144-QĐ/TW, đồng thời đề xuất giải pháp triển khai hiệu quả trong thực tiễn.

TS. Trần Thị Hà Vân, Trưởng khoa Xây dựng Đảng, Học viện Cán bộ TP HCM đã có tham luận định hướng và chỉ rõ cơ sở lý luận và nội dung cốt lõi của Quy định 144 về xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Theo TS. Trần Thị Hà Vân, Quy định 144 về chuẩn mực đạo đức cách mạng, được Tổng Bí thư thay mặt Bộ Chính trị ban hành ngày 09/5/2024, là một bước ngoặt quan trọng trong việc định hướng và nâng cao phẩm chất cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Quy định này không chỉ tiếp nối truyền thống cách mạng của Đảng mà còn đáp ứng những yêu cầu mới trong bối cảnh hiện nay.

TS. Trần Thị Hà Vân, Trưởng khoa Xây dựng Đảng, Học viện Cán bộ TP HCM phát biểu tại Hội thảo.

Chuẩn mực đạo đức cách mạng

TS. Trần Thị Hà Vân cho biết, cơ sở lý luận của Quy định 144 bắt nguồn từ các nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng. Chủ nghĩa Mác - Lênin khẳng định rằng Đảng Cộng sản phải luôn là đội tiên phong, đại diện cho lợi ích của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, đồng thời mỗi đảng viên phải có phẩm chất chính trị vững vàng, tinh thần trách nhiệm cao và đạo đức trong sáng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh vai trò cốt lõi của đạo đức cách mạng trong xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Theo Người, đạo đức cách mạng bao gồm các yếu tố: Trung với Đảng, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; không ngừng học tập, rèn luyện; đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Những quan điểm này đã trở thành kim chỉ nam cho công tác xây dựng Đảng và là nền tảng để ban hành Quy định 144.

Trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước đang hội nhập sâu rộng với thế giới, các thế lực thù địch không ngừng chống phá, tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng, việc củng cố phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị của cán bộ, đảng viên càng trở nên cấp thiết. Do đó, Quy định 144 ra đời nhằm cụ thể hóa các nguyên tắc đạo đức, giúp đội ngũ cán bộ, đảng viên vững vàng hơn trước những tác động tiêu cực từ mặt trái của nền kinh tế thị trường, mạng xã hội và diễn biến phức tạp của tình hình chính trị thế giới.

Đảng viên phải đặt lợi ích tập thể lên trên hết

Theo TS. Trần Thị Hà Vân, trên cơ sở lý luận và thực tiễn, Quy định 144 đã xác lập các chuẩn mực đạo đức cốt lõi mà mỗi cán bộ, đảng viên phải tuân thủ; thể hiện đầy đủ, toàn diện, những chuẩn mực về mục tiêu, lý tưởng, về bản lĩnh, tinh thần đổi mới, sáng tạo; về tinh thần đoàn kết, lòng yêu thương, tình thương, trách nhiệm… và phương pháp, nguyên tắc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên.

Nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP HCM Phạm Phương Thảo trao đổi ý kiến tại Hội thảo.

Những nội dung này là căn cứ, là cơ sở để đánh giá bản lĩnh, sự trung thành, gương mẫu, hăng hái, vì nước, vì dân của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Điểm đặc biệt của Quy định 144 là lần đầu tiên Đảng đưa ra một văn bản chuyên biệt, tập trung vào các chuẩn mực đạo đức, thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến phẩm chất của người cán bộ, đảng viên.

Quy định này bao gồm 5 điều, 19 nội dung, đề cập đến những phẩm chất cao quý mà người cách mạng cần không ngừng tu dưỡng và rèn luyện. Điều 1 của Quy định 144 nhấn mạnh đến lòng yêu nước, sự tôn trọng nhân dân và tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc. Đây được coi là "căn cốt" của người cách mạng, là bản lĩnh chính trị tiên quyết. Người đảng viên phải luôn đặt lợi ích của Tổ quốc, giai cấp công nhân và nhân dân lao động lên trên lợi ích cá nhân, làm việc và cống hiến vì nước, vì dân.

Điều 2 đề cập đến bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo và hội nhập, yêu cầu cán bộ, đảng viên phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo và hành động vì lợi ích chung. Trong bối cảnh mới, những chuẩn mực này thể hiện sự phát triển và bổ sung về tiêu chuẩn của cán bộ, đảng viên, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Điều 3 cụ thể hóa những chuẩn mực đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh, yêu cầu cán bộ, đảng viên phải tâm huyết, trách nhiệm, dấn thân, trung thực, thẳng thắn và công tâm. Điều này là thước đo sự mẫu mực của mỗi cán bộ, đảng viên, bởi sự suy thoái về đạo đức sẽ dẫn đến suy thoái về chính trị, làm mất uy tín của Đảng và Nhà nước. Để ngăn chặn điều này, Quy định 144 đưa ra yêu cầu "5 không": Không xa hoa, lãng phí; không tham ô, tham nhũng; không giấu khuyết điểm; không cơ hội chính trị; và không để gia đình, người thân lợi dụng chức vụ.

Đồng thời, Điều 3 cũng yêu cầu cán bộ thực hiện văn hóa từ chức khi không đủ khả năng, uy tín, thể hiện sự nghiêm túc và trách nhiệm trước Đảng và nhân dân.

Các đaạ biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo.

Điều 4 và 5 đề cập đến các chuẩn mực về thái độ, ứng xử, sự gương mẫu, khiêm tốn và tinh thần học tập suốt đời. Những phẩm chất này cùng với sự trung thành, bản lĩnh và sáng tạo sẽ hình thành nên người cán bộ, đảng viên toàn diện, mẫu mực, đáp ứng lòng mong mỏi và sự tin tưởng của nhân dân...

Quy định 144 không chỉ mang tính định hướng mà còn là cơ sở để đánh giá, giám sát cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện trách nhiệm, bổn phận của mình. Việc thực thi nghiêm túc những nội dung này sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.