Từ chối lời khuyên của luật sư là hãy nhận tội như phía công tố đề nghị để được hưởng án chung thân, Cameron Todd Willingham – người đàn ông Texas bị cáo buộc đốt nhà để giết 3 đứa con thơ chưa đầy 2 tuổii - đã chấp nhận bản án tử hình bằng tiêm thuốc độc với lời tuyên bố : “Tôi vô tội”.
Phải 5 năm sau khi bản án được thực hiện, 9 chuyên gia khám nghiệm vụ cháy giỏi nhất nước Mỹ đồng thanh xác nhận Willingham bị ghép tội trên cơ sở những kết quả điều tra hiện trường bằng các phương pháp đã quá lạc hậu.
 |
| Gia đình Cameron Willinghamv |
Ngôi nhà của vợ chồng Willingham ở Corsicana bang Texas bất ngờ bốc cháy hôm 23/12/1991, trong khi người vợ Stacy đi mua sắm cho lễ Giáng Sinh, ở nhà chỉ còn mình Cameron và 3 đưá con nhỏ : Bé Amber lên 2 tuổi và cặp song sinh vừa tròn một tuổi Karmon và Kameron.
Người cha thoát thân với một vài vết bỏng nhưng cả ba đứa nhỏ đều thiệt mạng. Cảnh sát nghi ngờ Cameron Willingham tự gây hỏa hoạn để che giấu việc anh ta hành hạ lũ trẻ, tuy nhiên người ta không tìm thấy dấu vết thương tích trên thi thể chúng, Stay Willingham thì khẳng định chồng mình không bao giờ làm chuyện đó.
Cameron Willingham bị bắt sau khi cảnh sát tìm thấy dấu vết của một chất lỏng được cho là thủ phạm đã dùng để gây cháy, mặc dù Cameron cho rằng nguyên nhân cháy có thể do chập điện. Các vết cháy xém hình vũng để lại trên sàn nhà cho thấy đây chính là nơi ngọn lửa bắt đầu bốc lên. Hơn nữa một thanh rầm cửa trước cháy xém khi được xét nghiệm về sự tồn tại của các chất lỏng gây cháy đã cho kết quả dương tính.
Một trong những căn cứ quan trọng được dùng dể kết tội Cameron Willingham là lời khai của một người cùng ngồi tù với anh ta. Johnny Webb kể với bồi thẩm đoàn rằng Cameron thú nhận với hắn là anh ta đã dàn cảnh vụ cháy để che dấu việc vợ mình lỡ tay làm chết một đứa con gái.
Giải thích 2 vết bỏng trên trán và cánh tay bé Amber 2 tuổi bị chết ngạt nhưng thi thể không bị cháy xém như các em mình trong phòng ngủ, Johnny Webb nói Cameron cố tạo ra ấn tượng rằng chính cô con gái đốt giấy nghịch ngợm đã tự gây ra những vết bỏng và sau đó là vụ hỏa hoạn kinh hoàng.
 |
| Willingham với con gái Amber |
Đáng ngạc nhiên là mặc dù một trong các công tố viên cho rằng Johnny Web là “kẻ không đáng tin” nhưng lời khai của hắn vẫn gây được ảnh hưởng với các bồi thẩm. Sau phiên tòa sơ thẩm, Webb được trả tự do trước thời hạn. Mãi về sau này Johnny nói với báo chí rằng có lẽ hắn đã hiểu sai những lời nói và hắn còn gửi thư cho công tố viên nói “Willingham hoàn toàn vô tội”
Tuy nhiên, có những sự kiện không có lợi cho Willingham trước bồi thẩm đoàn, chẳng hạn anh ta từng có tiền án về tội ăn cắp, trên người có xăm đầu lâu người với một con rắn, trong phòng anh ta có áp phích một nắm đấm xuyên qua đầu lâu… Thậm chí, chuyên gia tâm thần James Grigson nổi tiếng với nhiều vụ án ở bang Texas nhận định Cameron Wllingham là một kẻ tâm thần “vô phương cứu chữa”.
Tuy nhiên, từ phía ngược lại, thẩm phán Bebe Bridges, người từng xử Cameron Willingham tội trộm cắp trước đây hay sĩ quan cảnh sát Polly Goodin, người được giao nhiệm vụ theo dõi anh ta trong thời gian thử thách sau khi ra tù không tin rằng Cameron có thể nhẫn tâm giết chính con mình: “Anh ta rất lịch sự, rất biết chăm sóc người khác”.
Tệ hơn nữa, theo lời khai của những người láng giềng, thái độ của Cameron Wllingham trong vụ cháy khá kỳ lạ. Bà Diane Barbee sống ở nhà bên cạnh kể rằng khi phát hiện ra đám cháy bà thấy anh ta chạy về phía bà, miệng kêu thét nhờ bà gọi điện thoại 911 : “Các con tôi ở trong đó”.
Sau đó, Cameron lần chần đến nỗi vợ chồng bà Barbee phải thúc hối anh ta quay vào trong nhà cứu lũ trẻ. Thế nhưng, Cameron đã không làm theo lời khuyên đó, anh ta mải lo đẩy xe hơi của mình ra xa căn nhà đang bốc lửa, xong việc anh ta lại ngồi phịch xuống bãi cỏ trước nhà.
Chỉ mãi tới khi lửa bốc cao đến đỉnh điểm và xe cứu hỏa có mặt thì Cameron Willingham mới tỏ ra bị kích động thái qúa, đến mức những người lính chữa cháy chật vật lắm mới kiềm giữ được anh ta. Tại toà, phía công tố bám vào những lời khai này và thậm chí còn nhấn mạnh rằng Cameron hòan toàn không có dấu hiệu bị ngạt khói cho dù lông ngực và lông mi của anh ta bị cháy xém, hai cổ tay bị ám khói đen chứng tỏ anh ta là người tưới chất lỏng gây cháy, đốt nhà rồi thoát ra.
Bị tuyên án tử hình năm 1992, Cameron liên tục chống án vì cho rằng mình bị oan. Vì dư luận nghi ngờ nên vụ án của Cameron được nhiều chuyên gia chú ý. Hầu hết họ đều cho rằng phương pháp khám nghiệm hiện trường cháy mà cảnh sát Texas sử dụng đã có vấn đề.
Sau khi toà phúc thẩm bác bỏ đơn xin cứu xét của Cameron, tiến sĩ Gerald Hurst, một chuyên gia hiện trường cháy đã bỏ công xem lại vụ án và kết luận “không có bằng chứng của một vụ đốt cháy có dàn xếp”.
 |
| Cameron Willingham trong tù |
Tiến sĩ Gerald Hurst sau khi xem xét các bằng chứng mà điều tra viên Manuel Vasquez thu thập được cho rằng Vasquez đã nhầm khi khẳng định nhiệt độ cao trong đám cháy (khiến cho các khung cửa nhôm tan chảy) là do sự có mặt của các chất lỏng gây cháy. Các thử nghiệm của Hurts chứng minh gỗ hay các chất lỏng gây cháy đều gây tác dụng nhiệt như nhau.
Ngoài ra, Hurts cũng bác lập luận của Vasquez rằng những tấm kính cửa bị rạn nứt là do ngọn lửa nóng từ các chất lỏng gây cháy. Thực nghiệm cho thấy kính bị nứt chủ yếu do bị làm nguội nhanh bởi các vòi rồng chữa lửa chứ không phải vì bị đun nóng. Một ngôi nhà trị giá 20.000 đã được tái hiện và bị đốt không phải bằng các chất lỏng gây cháy cũng để lại những dấu vết giống như vụ cháy mà Vasquez cho rằng khởi đầu bằng chất lỏng gây cháy.
Mặc dầu Willingham bị cáo buộc đã dùng chất lỏng gây cháy ở 3 nơi trong nhà nhưng chỉ có ở bậc thềm cửa trước mới có dấu vết chất lỏng gây cháy.
Thế nhưng, chính nơi đó, theo những bức ảnh chụp từ trước lại có sẵn một bếp nướng thịt và gia đình Willingham xác nhận là họ có dùng chất lỏng gây cháy để mồi lửa. Dòng nước từ vòi rồng cứu hỏa có thể đã đưa chất lỏng này từ chiếc bình đựng nó bị nóng chảy tới đó. Toàn bộ 20 điểm nghi ngờ nêu trong báo cáo của Vasquez đều bị tiến sĩ Hurts bác bỏ.
Báo cáo của tiến sĩ Hurts đã được gửi tới văn phòng Thống đốc Rick Perry và Uỷ ban Ân xá bang Texas kèm theo đề nghị tha chết cho Willingham nhưng không được chấp nhận. Ngày 17/2/2004 Cameron Willingham bị thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc tại nhà tù ở Huntsville, lúc này anh ta đã 36 tuổi.
Trước áp lực dư luận, tháng 6/2009, tức 18 năm sau khi xảy ra vụ án và 5 năm sau khi Cameron Willingham chết, bang Texas phát lệnh xét lại vụ án – một quyết định khá hiếm hoi trong hoạt động tư pháp của bang này. Ba tháng sau đó, nhóm điều tra của tiến sĩ Craig Beyler, người được Uỷ ban Khám nghiệm hình sự bang Texas mời, đã công bố một cáo cáo khẳng định “kết luận về một vụ hỏa hoạn cố tình là không có cơ sở”.
Craig Beyler cho rằng các điều tra viên đã phớt lờ phương pháp khoa học phân tích đám cháy được ghi trong Hướng dẫn điều tra Cháy và Nổ số 921 của Hiệp hội phòng cháy Mỹ.
Rất tiếc là cuối cùng thì Cameron Willingham vẫn chưa chính thức được minh oan. Chỉ vài ngày trước khi Uỷ ban Khám nghiệm hình sự Texas họp để thảo luận về báo cáo của Craig Beyler thì tân chủ tịch của Uỷ ban mới nhận nhiệm sở đã ra quyết định huỷ cuộc họp.
Mãi một năm sau, báo cáo này mới được công bố. Ở dưới suối vàng Cameron Willingham có thể đã ngậm cười vì phong trào Vì sự Vô tội chuyên đòi xét lại những vụ án tử hình bị dư luận nghi ngờ đã quyết định kiện bang Texas để dòi lại công bằng cho anh ta.
Hương Nhu
