Hai vụ nổ trên khiến dư luận hết sức bàng hoàng và đặt ra nhiều thách thức cho Chính phủ Thái Lan.
Nổ bom giữa thủ đô
Như Báo PLVN đã đưa tin, khoảng 19 giờ ngày 17/8/2015, một vụ nổ bom đã xảy ra tại một ngã tư ở trung tâm thủ đô Bangkok, sát đền thờ Erawan của các tín đồ Hindu ở quận Chidlom, khi quả bom được gắn trên một chiếc xe gắn máy tại hiện trường phát nổ.
Vụ nổ đã làm 22 người thiệt mạng, hơn 120 người khác bị thương và hơn 45 phương tiện bị phá hủy. Cảnh sát Thái Lan đã xác định được trong số nạn nhân thiệt mạng có 5 người Thái Lan, 6 người Trung Quốc (trong đó có 2 người từ Đặc khu Hành chính Hong Kong), 2 người Malaysia và 1 người Singapore. Số nạn nhân còn lại vẫn chưa xác định được quốc tịch.
Hai quốc gia có nhiều người bị thương nhất trong vụ đánh bom này là Thái Lan với 42 người, Trung Quốc có 22 người (trong đó có 17 người từ Đại lục, 2 người từ Hong Kong và 3 người từ vùng lãnh thổ Đài Loan). Trong số những người bị thương còn có công dân Nhật Bản, Indonesia, Malaysia, Maldives, Oman, Philippines, Singapore và Việt Nam.
Nam công dân Việt Nam bị thương tên là Mai Văn Trường, sinh năm 1990, đang được điều trị tại Bệnh viện Klang (Bệnh viện đa khoa của chính quyền thành phố Bangkok). Ngay sau khi xảy ra vụ nổ, cảnh sát và nhân viên cứu hộ đã kịp thời có mặt tại hiện trường, đưa nạn nhân tới các cơ sở y tế gần nhất.
Trong một tuyên bố mới nhất, Tư lệnh Cảnh sát quốc gia Thái Lan Somyot Pumpunmuang cho rằng, vụ đánh bom tại đền thờ Erawan ở thủ đô nước này do “một mạng lưới” thực hiện chứ không phải chỉ có một nghi can. Nghi can gây ra vụ đánh bom không thể hành động đơn lẻ mà phải có tòng phạm hỗ trợ, do đó đối tượng này chỉ là một phần trong một mạng lưới. Ông cũng không loại trừ những kẻ tòng phạm là người Thái Lan.
Hiện nhà chức trách Thái Lan đã nhận diện được đối tượng tình nghi gây ra vụ nổ trên. Đài Truyền hình PBS đã phát sóng những hình ảnh đầu tiên về một nghi can trong vụ đánh bom sát ngôi đền Erawan đang bị cảnh sát và quân đội phát lệnh truy nã. Theo bức phác thảo được cảnh sát công bố ngày 19/8, nghi can là một người đàn ông có nước da sáng màu, để râu, tóc đen và đeo kính.
Ông Somyot Pumpunmuang cho biết, các nhà điều tra Thái Lan vẫn chưa thể xác định được nghi can trên là người Thái Lan hay người nước ngoài, cũng như chưa rõ liệu đối tượng này có còn ở Thái Lan hay không. Theo hình ảnh được các camera giám sát ghi lại, người đàn ông mặc áo vàng này đã bỏ ba lô bên trong hàng rào ngôi đền Erawan trong lúc có hàng trăm người đang làm lễ và vụ nổ đã xảy ra sau khi người đàn ông này rời đi vài phút. Nhà chức trách Thái Lan đã treo thưởng 1 triệu baht (28.000 USD) cho những thông tin dẫn tới việc bắt được nghi can trên.
Chưa đầy 24 giờ sau vụ đánh bom kinh hoàng trên, vào khoảng 13 giờ 20 phút ngày 18/8, một vụ nổ khác lại xảy ra tại một bến tàu ở thủ đô Bangkok. Theo tờ “Bưu điện Bangkok”, một thiết bị nổ đã được ném xuống từ cầu Sathorn, gần bến tàu Sathorn và phát nổ dưới nước, tuy nhiên không có thương vong trong vụ nổ này.
Theo Tư lệnh Cảnh sát quốc gia Thái Lan Somyot Pumpunmuang, hiện chưa thể khẳng định vụ nổ thứ hai có liên quan tới vụ đánh bom ở đền thờ Erawan hay không. Theo Chỉ huy lực lượng cảnh sát rà phá bom mìn Thái Lan Kamthorn Ouicharoen, thiết bị nổ được ném xuống từ cầu Sathorn trên sông Chao Praya cùng chủng loại với một quả bom sử dụng trong vụ tấn công đền thờ.
Tuy nhiên, theo nguồn tin từ Hội đồng An ninh quốc gia Thái Lan, nhiều khả năng vụ nổ ở cầu là nhằm gây bất ổn và hoang mang chứ không phải để giết người. Trước đó, các nhà điều tra xác định quả bom tại đền thờ Erawan là loại bom ống, bên trong chứa các viên bi. Nhiều khả năng thiết bị nổ này được chế tạo ở Thái Lan bởi nhiều bộ phận trong thiết bị, kể cả ống chứa bom, sản xuất ở Thái Lan.
Ngay sau vụ nổ bom, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp với các quan chức chính phủ cấp cao và các sĩ quan quân đội tại Trụ sở Lực lượng cảnh sát quốc gia. Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha nhấn mạnh, đây là vụ “tấn công tồi tệ nhất” từ trước đến nay tại Thái Lan.
Động cơ nào?
Hiện chưa có cá nhân hay tổ chức nào thừa nhận tiến hành các vụ đánh bom trên. Nhiều giả thuyết đã được đưa ra liên quan tới động cơ các vụ đánh bom này.
Người phát ngôn Cảnh sát Thái Lan Prawut Thavornsiri cho rằng, vụ đánh bom có thể mang động cơ chính trị và âm mưu gây hỗn loạn. Tư lệnh Cảnh sát quốc gia Thái Lan Somyot Pumpunmuang cũng cho rằng, vụ nổ đã được những kẻ tấn công lên kế hoạch nhằm cướp đi mạng sống của nhiều người.
Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Prawit Wongsuwan nhận định đây là một quả bom chứa thuốc nổ TNT và nhằm vào người nước ngoài với mục đích gây thiệt hại cho ngành du lịch của Thái Lan. “Những kẻ thủ ác có ý định hủy hoại nền kinh tế và ngành du lịch vì vụ này xảy ra tại trung tâm của quận du lịch”.
Tờ Nation của Thái Lan dẫn nhận định của Bộ Chỉ huy Tác chiến An ninh Nội địa (ISOC) cho rằng có 3 nguyên nhân có thể dẫn tới vụ đánh bom gồm: xung đột chính trị, việc cải tổ nội các và chủ nghĩa khủng bố quốc tế.
Tờ Nation dẫn lời Tư lệnh Lục quân kiêm Thứ trưởng Quốc phòng Thái Lan Udomdej Sitabutr, vụ đánh bom này không giống cách thức phiến quân ly khai ở miền Nam Thái Lan thường sử dụng. Nghi phạm đang bị truy lùng được cho là thuộc “một nhóm chống chính phủ ở miền Đông Bắc Thái Lan” - khu vực được coi là “sào huyệt” của phong trào Áo đỏ ở Thái Lan.
Theo Tướng Somyot Poompanmuang, người đứng đầu lực lượng cảnh sát Hoàng gia Thái Lan, cảnh sát cũng không loại trừ khả năng bất đồng chính trị và cuộc xung đột của người Duy Ngô Nhĩ sau khi Thái Lan đã buộc 109 người Duy Ngô Nhĩ trở về Trung Quốc hồi tháng trước. Nguyên nhân thứ ba có thể xuất phát từ kế hoạch cải tổ nội các của Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha, theo đó sẽ thay đổi một số bộ trưởng và bổ nhiệm người bên ngoài vào các vị trí này. Tuy nhiên, trong một tuyên bố ngày 18/8, Bộ Ngoại giao Thái Lan nhấn mạnh còn quá sớm để xác định động cơ hoặc thủ phạm vụ tấn công.
 |
| Cấp cứu cho nạn nhân |
Ngay sau vụ nổ bom, như một phản ứng dây chuyền, đồng baht của Thái Lan đã giảm 0,5%, xuống mức thấp nhất trong hơn 6 năm qua, do những lo ngại vụ đánh bom đẫm máu tại thủ đô Bangkok có thể tác động tiêu cực tới ngành du lịch nước này.
Trong phiên giao dịch ngày 18/8, đồng baht đã rớt xuống 35,536 baht đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ tháng 4/2009. Sau khi mở cửa sáng cùng ngày, thị trường chứng khoán Bangkok cũng giảm tới 2,8%, mức giảm sâu nhất kể từ đầu năm đến nay. Đặc biệt cổ phiếu của các công ty liên quan đến ngành du lịch đã mất 6,27%.
Theo Giám đốc điều hành Công ty Nghiên cứu đầu tư Stotz có trụ sở tại Bangkok, vụ nổ bom đúng vào cao điểm mùa du lịch nên có thể gây thiệt hại lớn đến ngành này, vốn chiếm 8,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Thái Lan. Trong số nạn nhân thiệt mạng có nhiều người nước ngoài, vì thế giới chuyên gia nhận định, tình hình bất ổn có thể khiến du khách đến Thái Lan giảm, đặc biệt khách Trung Quốc. Năm 2014, khoảng 4,6 triệu người Trung Quốc đến Thái Lan, với mức chi tiêu trung bình 5.500 baht (155 USD)/ngày, nhiều hơn so với mức trung bình của du khách đến từ các nước châu Âu.
Đặc biệt, theo các nhà quan sát, vụ đánh bom trên xảy ra trong bối cảnh kinh tế Thái Lan tăng trưởng chậm trong quý II năm 2015 do nhu cầu nội địa và xuất khẩu giảm. GDP của Thái Lan quý II vừa qua chỉ tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước. Chính phủ Thái Lan đã phải hạ mức dự báo tăng trưởng cả năm 2015 xuống khoảng 2,7 đến 3,2% từ mức dự báo 3 đến 4% trước đó.
Trước những thách thức nêu trên, Ủy ban Phát triển xã hội và Kinh tế quốc gia Thái Lan (NESDB) nhận định, tăng trưởng kinh tế của quốc gia Đông Nam Á này đang phải đối mặt với sức ép lớn trong những tháng còn lại của năm 2015, nhất là sau khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) liên tục điều chỉnh giảm tỷ giá hối đoái của đồng NDT những ngày qua.
Điều này sẽ khiến lĩnh vực xuất khẩu của Thái Lan vấp phải sức cạnh tranh lớn hơn. Năm 2014 nền kinh tế của đất nước Chùa Vàng chỉ tăng 0,7%, mức thấp nhất trong 3 năm qua do biến động chính trị khiến hoạt động du lịch, đầu tư và xuất khẩu đồng loạt giảm. Chính vì vậy, giới quan sát lo ngại tình hình an ninh không được bảo đảm có thể khiến mức tăng trưởng kinh tế của Thái Lan tiếp tục đi xuống do doanh thu của ngành du lịch giảm.
Erawan là ngôi đền nổi tiếng thờ thần Brahma (Phật bốn mặt) của đạo Hindu, song cũng được hàng nghìn người theo đạo Phật đến thăm hàng ngày. Ngôi đền này nằm tại ngã tư nhộn nhịp Ratchaprasong ở khu thương mại thuộc quận Chidlom của thủ đô Bangkok, với nhiều khách sạn, trung tâm mua sắm lớn và bệnh viện. Đây là địa điểm du lịch thu hút nhiều khách tham quan, đặc biệt là du khách Đông Á. Vì thế, vụ đánh bom trên đã đặt ra cho chính phủ của Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha nhiều thách thức mới trong bảo đảm an ninh, đặc biệt khi cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra vào cuối năm nay.
Quốc tế chia buồn
Ngay sau vụ nổ bom tại Thái Lan, Tổng Thư ký Liên Hợp quốc (LHQ) Ban Ki-moon đã bày tỏ sự bàng hoàng khi biết tin về vụ đánh bom tại Bangkok cướp đi sinh mạng của nhiều dân thường vô tội. Người đứng đầu LHQ hy vọng những kẻ chịu trách nhiệm sẽ sớm bị đưa ra xét xử. Tổng Thư ký Ban Ki-moon đã chia buồn với gia đình các nạn nhân cũng như với nhân dân và Chính phủ Thái Lan, chúc những người bị thương mau chóng bình phục.
Tổ chức Du lịch Thế giới của LHQ (UNWTO) đã lên án mạnh mẽ vụ đánh bom tại Bangkok. UNWTO nêu rõ: “Thay mặt cộng đồng du lịch thế giới, UNWTO gửi lời chia buồn đến thân nhân các nạn nhân thiệt mạng trong vụ đánh bom và hoàn toàn ủng hộ người dân và Chính phủ Thái Lan”. Liên minh châu Âu (EU) và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân trong vụ đánh bom tại thủ đô của Thái Lan và hy vọng những người bị thương sẽ nhanh chóng phục hồi.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ: “Việt Nam lên án mạnh mẽ vụ đánh bom tại thủ đô Bangkok ngày 17/8 khiến nhiều người thiệt mạng và bị thương, đồng thời tin tưởng rằng những kẻ chủ mưu sẽ sớm bị trừng trị thích đáng. Chúng tôi xin chia sẻ với Chính phủ, nhân dân Thái Lan và các quốc gia có công dân bị thương vong và gửi lời chia buồn sâu sắc đến gia đình những người bị thiệt mạng”.
