Thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng: Khoanh định phạm vi, bảo đảm chặt chẽ về miễn trừ trách nhiệm

13/06/2024 06:37

(PLVN) - Ngày 12/6, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, đa số ý kiến tán thành sự cần thiết quy định miễn trừ trách nhiệm trong thử nghiệm có kiểm soát nhưng cần khoanh định phạm vi miễn trừ và quy định bảo đảm chặt chẽ.

Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng. (Ảnh: Lê Hải Sơn)

Về nội dung này, theo Báo cáo của Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) của Quốc hội (QH), một số ý kiến đại biểu QH đề nghị không quy định việc miễn trừ trách nhiệm pháp lý trong dự thảo Nghị quyết. Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc miễn trừ trách nhiệm dân sự theo hướng quy định theo Điều 23 của Luật Khoa học công nghệ về miễn thiệt hại đối với Nhà nước nhưng đối với thiệt hại cho công dân, đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng UBND TP Đà Nẵng hỗ trợ bồi thường từ ngân sách. Có ý kiến đề nghị trước khi thực hiện trong từng năm, UBND TP Đà Nẵng có báo cáo Thủ tướng xem xét phê duyệt, chấp thuận danh mục thử nghiệm có kiểm soát các giải pháp công nghệ mới.

Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị cân nhắc quy định này, vì việc miễn trừ trách nhiệm pháp lý trong dự thảo Nghị quyết sẽ có thể dẫn đến tùy tiện, lạm dụng trong áp dụng và tổ chức thực hiện pháp luật. Việc miễn trừ áp dụng quy định của pháp luật liên quan đến trách nhiệm pháp lý không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết này. Bên cạnh đó, ý kiến này cho rằng, dự thảo không làm rõ thẩm quyền xác định vi phạm, thẩm quyết quyết định miễn trừ là không bảo đảm tính minh bạch, thiếu căn cứ trong tổ chức thực hiện. Do vậy, Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị tiếp thu ý kiến của đại biểu QH, bỏ quy định về miễn trừ trách nhiệm trong dự thảo Nghị quyết.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: Quochoi.vn).

Trong khi đó, Chính phủ đề nghị cho phép quy định miễn trừ trách nhiệm trong thử nghiệm có kiểm soát vì dự thảo có quy định về quy trình quản lý rủi ro được quy định khá chặt chẽ. Tiếp thu ý kiến đại biểu QH, dự thảo Nghị quyết sẽ bổ sung quy định làm rõ nội dung miễn trừ trách nhiệm dân sự trong trường hợp gây thiệt hại.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh: “Cần có quy định miễn trừ nhưng ở mức độ phù hợp và đúng nguyên tắc. Miễn trừ mà Nhà nước quy định thì Nhà nước chịu trách nhiệm để tạo điều kiện cho các nhà khoa học nghiên cứu nhưng không thể gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân khác ngoài Nhà nước”. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH Lê Quang Huy cũng thống nhất nên có quy định miễn trừ trách nhiệm để khuyến khích đổi mới sáng tạo nhưng cần phải nghiên cứu khoanh định phạm vi miễn trừ và bảo đảm chặt chẽ.

Khẳng định nếu cho phép có chính sách đặc thù về thử nghiệm có kiểm soát thì phải có điều khoản về miễn trừ trách nhiệm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng đề nghị rà soát để quy định cho chặt chẽ theo hướng chỉ miễn trừ trách nhiệm dân sự, trách nhiệm hành chính, trách nhiệm kỷ luật, không miễn trừ trách nhiệm hình sự; đồng thời, chỉ miễn trừ đối với thiệt hại đối với Nhà nước còn đối với tổ chức, cá nhân thì phải có sự bồi thường, TP có thể hỗ trợ bồi thường theo quy định cụ thể. Ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị tham khảo dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) để quy định bảo đảm chặt chẽ, nhất quán, có thể thực hiện được.

Về cơ chế chính sách phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, theo Báo cáo của Ủy ban TCNS, qua thảo luận, một số ý kiến chưa nhất trí và đề nghị làm rõ điều kiện, quy trình, cách thức thực hiện hỗ trợ kinh phí 5%; chỉ nên quy định theo hướng sẽ xử lý từng trường hợp cụ thể sau khi báo cáo cơ quan có thẩm quyền, tránh tình trạng lạm dụng, tùy tiện, cơ chế “xin - cho” hoặc thực hiện hỗ trợ thông qua chính sách miễn, giảm thuế. Có ý kiến đề nghị cần quy định trách nhiệm của các cơ quan có liên quan. Một số ý kiến đề nghị không thực hiện chính sách này.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng không gian phát triển của Đà Nẵng hiện đã hết dư địa, cần tập trung vào những lĩnh vực có chất lượng như vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. “Cần nghiên cứu để quy định về mức hỗ trợ kinh phí 5%, không có cơ chế, chính sách này thì sẽ khó hấp dẫn nhà đầu tư vào Đà Nẵng để thực hiện Khu thương mại tự do”, ông Vũ Hồng Thanh nói. Chủ nhiệm Ủy ban TCNS Lê Quang Mạnh cũng đề nghị cho phép quy định chính sách này.