Phiên họp toàn thể của các nhà lãnh đạo ASEAN đã chính thức bắt đầu lúc 10h35 sáng 11/5 ở Thủ đô Nay Pyi Taw. Trong phiên họp này Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có bài phát biểu quan trọng về tình hình biển Đông.
Thủ tướng khẳng định, hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông - mối quan tâm chung của ASEAN, của khu vực và thế giới đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Trong diễn văn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết Trung Quốc đã ngang nhiên đưa giàn khoan nước sâu cùng hơn 80 tàu vũ trang, tàu quân sự và máy bay hộ tống đi vào vùng biển Việt Nam và hung hăng tấn công tàu công vụ Việt Nam.
“Đây là lần đầu tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại địa điểm nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của một nước trong ASEAN...
... Đó là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển 1982 và cũng là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một bên tham gia ký kết”, Thủ tướng khẳng định.
Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, hành động cực kỳ nguy hiểm này đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông.
Thủ tướng nói: “Việt Nam đã hết sức kiềm chế, bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam”.
Tuy nhiên, đến nay Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam mà còn tiếp tục gia tăng các hành động vi phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.
Theo Thủ tướng, Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc.
Ông cũng cho rằng, Việt Nam luôn chân thành mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.
“Song, Việt Nam kiên quyết phản đối các hành động vi phạm và bằng mọi biện pháp cần thiết, phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mạnh mẽ tuyên bố.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN ngày 11/5 |
Trong diễn văn của mình, Thủ tướng đã trân trọng cám ơn và khẩn thiết kêu gọi các nước ASEAN, các nước trên thế giới, các cá nhân và tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng phản đối hành động vi phạm nghiêm trọng nêu trên và ủng hộ yêu cầu hợp pháp, chính đáng của Việt Nam.
Đồng thời, Việt Nam đề nghị ASEAN khẳng định lại mạnh mẽ các nguyên tắc đã được nêu tại Tuyên bố 6 điểm về biển Đông, yêu cầu Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển 1982.
ASEAN cần yêu cầu Trung Quốc phải đặc biệt tôn trọng thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của các quốc gia ven biển và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc DOC và cùng ASEAN thương lượng thực chất về Bộ Quy tắc ứng xử (COC).
Theo đó, Việt Nam đề nghị đưa các nội dung nêu trên về vấn đề biển Đông vào Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này.
Việt Nam cũng đánh giá cao việc các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 10/5/2014 đã nhất trí thông qua một Tuyên bố riêng về tình hình nghiêm trọng hiện nay ở biển Đông, thể hiện rõ sự đoàn kết, vai trò trung tâm, tinh thần chủ động và trách nhiệm cao của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và an ninh của khu vực.
