Thuốc lá điện tử không có hại?
Thuốc lá điện tử đang ngày càng bủa vây giới trẻ với những hiểu nhầm từ những lời quảng cáo “có cánh” trên các trang mạng xã hội. Với ưu điểm nhỏ gọn, tiện lợi, có mùi hương dễ chịu, không ám mùi làm ảnh hưởng đến người xung quanh, thuốc lá điện tử đang ngày càng được nhiều người ưa chuộng. Điều đáng nói, xu hướng hút thuốc lá điện tử đang ngày càng trẻ hóa khi nhận được sự săn đón nhiệt tình từ các bạn trẻ.
Để bán được hàng, người bán không ngần ngại quảng cáo thuốc lá điện tử là sự thay thế an toàn cho thuốc lá truyền thống, chúng chứa ít nicotine nên không gây nghiện và độc hại. Tuy nhiên, thực tế thì hoàn toàn trái ngược. Thuốc lá điện tử tiềm ẩn những hiểm họa khôn lường và độc hại không kém so với thuốc lá truyền thống.
Đa phần thuốc lá điện tử có chứa Nicotin - người hút thuốc lá điện tử dễ phơi nhiễm các chất độc gây bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp, ảnh hưởng đến phát triển trí não.
Mặt khác, thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất. Nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Trong dung dịch và khói thuốc lá điện tử có chứa nhiều chất độc hại cho cả người dùng và những người xung quanh. Không những vậy, nhiều người nghiện thuốc lá truyền thống nay chuyển sang sử dụng thuốc lá điện tử còn lầm tưởng rằng việc hút thuốc lá điện tử sẽ cai nghiện được thuốc lá truyền thống vì có thể điều chỉnh được liều lượng Nicotin khi hút.
Trao đổi với Báo Pháp luật Việt Nam, Đại diện Liên minh Quốc tế phòng chống lao và bệnh phổi, Ths Đào Thế Sơn cho biết: “Rất nhiều người xem các quảng cáo dẫn đến hiểu lầm về tác hại của thuốc lá điện tử. Thế nhưng hiện nay vẫn chưa có bằng chứng xác thực nào để chứng tỏ thuốc lá điện tử giảm độc hại hơn thuốc lá truyền thống. Thậm chí nhiều loại thuốc lá điện tử trên thị trường còn có hàm lượng Nicotin cao hơn nhiều so với thuốc lá thông thường. Ví dụ: Theo nghiên cứu tại Mỹ có hãng thuốc lá mà hàm lượng Nicotin đậm đặc gấp 20 lần so với 1 điếu thuốc thông thường, hàm lượng Nicotin đậm đặc như vậy thì tính gây nghiện và tính gây hại rất lớn”.
Ngoài ra thì đối với những sản phẩm mới sẽ có những nguy cơ mới, như cháy nổ, cũng như việc pha trộn hương vị, đưa các tạp chất vào để kích thích người dùng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe.
Thuốc lá điện tử thì cũng có nguy cơ về các bệnh liên quan đến thuốc lá thông thường, (các bệnh không lây nhiễm), ví dụ ảnh hưởng đến phổ, tim… gần đây còn có bằng chứng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng gây ảnh hưởng đến khả năng thần kinh. Ông Sơn cho biết thêm.
Tràn lan hàng không rõ nguồn gốc
Xuất hiện ở Việt Nam qua hình thức xách tay, nhập lậu… thuốc lá điện tử đến nay vẫn chưa hề được cơ quan nào cấp phép nhập khẩu, mọi hình thức buôn bán và sử dụng mặt hàng này đều là những hành vi vi phạm. Tuy nhiên, việc kinh doanh và sử dụng các mặt hàng thuốc lá điện tử lại diễn ra khá sôi nổi, nhộn nhịp và công khai.
Không khó để tìm đến những hệ thống kinh doanh vape một cách công khai trên toàn địa bàn Hà Nội. Tìm đến một cơ sở bán thuốc lá điện tử vape Pro có địa chỉ tại 1C Tông Đản – Lý Thái Tổ - Hoàn kiếm – Hà Nội, phóng viên được nhân viên tư vấn rất nhiệt tình về các loại mẫu mã, kiểu dáng, chất lượng, hương vị ở các mức giá khác nhau. Còn tại cơ sở 18 Nguyễn Thị Định (phường Trung Hòa - Cầu Giấy) việc kinh doanh thuốc lá điện tử tại đây cũng diễn ra nhộn nhịp và công khai.
Di chuyển đến câu lạc bộ The Vape Clup có địa chỉ tại số 5 Ngô Quyền - Hoàn Kiếm – Hà Nội phóng viên không khỏi choáng ngợp trong căn phòng khói tỏa nghi ngút, sặc sụa những mùi hương được pha trộn bởi nhiều hương liệu khác nhau, cùng với đó là hình ảnh các thanh thiếu niên vô tư nhả khói trên nền nhạc lớn. Điều đáng nói, ngày 9/9 vừa qua, cơ sở này đã bị xử phạt và thu giữ hơn 1.000 sản phẩm hàng hóa là máy hút thuốc lá điện tử và các phụ kiện thay thế không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ, không xuất trình được hóa đơn chứng từ liên quan. Tuy nhiên, đến thời điểm ngày 29/10, cơ sở này vẫn ngang nhiên hoạt động một cách nhộn nhịp và công khai.
Theo tìm hiểu, The vape club được biết đến là đơn vị lớn trong lĩnh vực kinh doanh vape, pod và thuốc lá điện tử tại Việt Nam và hiện tại có tới 10 cơ sở trên khắp cả nước, thậm chí, hệ thống này còn sử dụng website thương mại điện tử thevapeclub.vn để quảng bá sản phẩm và bán hàng hoá mà không thực hiện nghĩa vụ với cơ quan quản lý nhà nước theo quy định.
Một cái tên khá nổi tiếng trong lĩnh vực kinh doanh thuốc lá điện tử phải kể đến Sẻ Vape khi hệ thống này có tới 3 cơ sở có địa chỉ tại 128b Trần Nhật Duật - hoàn kiếm – Hà Nội, 89 Nguyễn Văn Huyên – Cầu Giấy – Hà Nội và 554/78 Trường Chinh – Đống Đa – Hà Nội. Điều đáng nói, các cơ sở kinh doanh này đều ngang nhiên hoạt động một cách công khai ngoài mặt đường lớn với những tấm biển quảng cáo một cách phô trương.
Hệ thống cửa hàng kinh doanh thuốc lá điện tử Vape Hero cũng được nhiều người biết đến với 3 cơ sở kinh doanh sản phẩm thuốc lá điện tử. Không ngoại lệ, các cơ sở kinh doanh này cũng hoạt động một cách công khai và phô trương.
Thậm chí, khi được hỏi về Nicotin có trong thuốc lá điện tử, nhân viên bán hàng đều vô tư chia sẻ về khả năng gây nghiện của loại chất này. Tuy nhiên, tất cả đều khẳng định việc dùng thuốc lá điện tử có thể cai nghiện được thuốc lá truyền thống mặc dù có chứa Nicotin.
Cần có quy định rõ ràng
Sự thiếu hụt quy định về luật đối với thuốc lá thế hệ mới đã dẫn đến “lỗ hổng pháp lý”, tạo môi trường cho những mặt hàng không rõ nguồn gốc, trôi nổi khắp thị trường thuận lợi đến tay người tiêu dùng. Do đó, cần thiết để đưa ra một khung pháp lý phù hợp đối với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, cung cấp các sản phẩm chính thống phù hợp với các tiêu chuẩn của pháp luật Việt Nam, đảm bảo dung hòa quyền lợi của các chủ thể liên quan gồm nhà nước, sức khỏe người tiêu dùng, nhà sản xuất và nông dân trồng thuốc lá. Tránh tình trạng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bất hợp pháp trở thành một vấn nạn gây ảnh hưởng và kéo theo nhiều hệ lụy đối với xã hội.