Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có dấu hiệu tăng trưởng “nóng”
Theo Bộ Tài chính, trong thời gian qua, để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) theo đúng các chủ trương của Nhà nước, Bộ Tài chính đã xây dựng trình các cấp có thẩm quyền ban hành khung khổ pháp lý về thị trường TPDN đồng bộ tại Luật Chứng khoán năm 2019, Luật DN năm 2020, các Nghị định (Nghị định 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế và Nghị định 155/2020/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán) và Thông tư của Bộ. Theo đó, khung khổ pháp lý về TPDN hướng tới mục tiêu phát triển thị trường ngày càng công khai, minh bạch, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.
Thị trường TPDN Việt Nam đã có các bước phát triển nhanh với đầy đủ các cấu phần để trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho các DN, từng bước giảm sự phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường TPDN có dấu hiệu tăng trưởng “nóng”, xuất hiện một số hiện tượng huy động vốn trái phiếu chưa tuân thủ quy định của pháp luật.
Do đó, để thị trường tiếp tục phát triển bền vững, minh bạch và hiệu quả, cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường công tác quản lý, giám sát. Bộ Tài chính đã tiến hành đánh giá tình hình thị trường thời gian qua để xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 153/2020/NĐ-CP về phát hành TPDN riêng lẻ.
Dự thảo Nghị định đang được gửi lấy ý kiến các chuyên gia tư vấn, các thành viên thị trường và lấy ý kiến rộng rãi công chúng trên website Chính phủ và website Bộ Tài chính từ ngày 09/12/2021.
Tăng trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp
Theo dự thảo, nhiều nội dung mới đã được cơ quan soạn thảo sửa đổi, bổ sung, hướng tới sự phát triển an toàn, bền vững của thị trường TPDN.
Cụ thể, dự thảo sửa đổi quy định về mục đích phát hành trái phiếu nhằm tăng cường trách nhiệm và nghĩa vụ của DN phát hành trong việc sử dụng tiền thu từ phát hành trái phiếu đúng mục đích.
Dự thảo cũng bổ sung quy định về xếp hạng tín nhiệm đối với một số loại trái phiếu phát hành, nhằm tăng tính công khai, minh bạch, góp phần nâng cao chất lượng trái phiếu được phát hành; đồng thời giúp thị trường có thói quen sử dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro của trái phiếu, tiệm cận với thông lệ quốc tế, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư.
Đồng thời, bổ sung quy định về đại diện người sở hữu trái phiếu để tăng cường việc giám sát mục đích sử dụng vốn trái phiếu của DN phát hành cũng như tăng cường giám sát việc thực hiện các cam kết khác của DN phát hành.
Cùng với đó, dự thảo quy định, cách thức xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng được phép đầu tư và giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ; bổ sung các quy định để đẩy nhanh việc thiết lập thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ tại sở giao dịch chứng khoán cho các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhằm tăng tính thanh khoản; đồng thời tăng cường tính công khai, minh bạch; tăng cường quản lý, giám sát đối với các trái phiếu đưa vào giao dịch trên thị trường thứ cấp.
Ngoài ra, dự thảo cũng sửa đổi một số quy định về thời hạn và nội dung công bố thông tin nhằm khắc phục những bất cập thời gian vừa qua; đồng thời tăng cường tính minh bạch của DN phát hành trái phiếu và việc sử dụng vốn phát hành trái phiếu của DN.
Bộ Tài chính cho biết, cùng với việc hoàn thiện khung khổ pháp lý, Bộ tiếp tục chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và các đơn vị chức năng tăng cường việc quản lý, giám sát, triển khai các đoàn thanh tra, kiểm tra việc phát hành trái phiếu của các DN bất động sản, các tổ chức tín dụng có liên quan đến DN bất động sản, các DN có khối lượng phát hành lớn, lãi suất cao, các DN có kết quả kinh doanh thua lỗ, các DN phát hành không có tài sản bảo đảm.
Thời gian qua, UBCKNN đã triển khai các đoàn kiểm tra về tình hình phát hành, cung cấp các dịch vụ liên quan đến TPDN tại một số DN phát hành và công ty chứng khoán. Trên cơ sở kết quả kiểm tra tại 09 công ty chứng khoán và 02 DN phát hành, bước đầu đã ghi nhận và triển khai thủ tục xử phạt vi phạm hành chính đối với 02 DN phát hành, 01 công ty chứng khoán..
Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, sau 11 tháng triển khai các quy định mới tại Nghị định 153/2020/NĐ-CP, khối lượng phát hành TPDN đạt trên 495.000 tỷ đồng, trong đó phát hành riêng lẻ chiếm 94,5%, còn lại là TPDN phát hành ra công chúng chiếm 5,5% tổng khối lượng phát hành. Các tổ chức tín dụng và DN bất động sản là các nhà phát hành lớn nhất trên thị trường chiếm lần lượt 34% và 27,7% tổng khối lượng phát hành, còn lại là các DN thương mại, dịch vụ, sản xuất và công ty chứng khoán.
